Sarmaşık atmaca güvesi (Agrius convolvuli)

Gözlem Bilgileri

Sarmaşık atmaca güvesi olarak bilinen Agrius convolvuli türü erişkin bireyi, Sakarya'nın Karasu ilçesinde 14 Temmuz 2019 tarihinde gözlemledik.

Tanım ve Genel Bilgiler

Kanat açıklığı yaklaşık olarak 80-120 milimetredir. Seksüel dimorfizm (bir türün erkek ve dişi bireyleri arasında vücut boyutu ve şekli, renk veya desen bakımından farklılıklar görülmesi) görülen bu türlerde, genellikle dişiler erkeklerden daha büyüktür. Kanat örtüsü genel olarak grimsi tonlardadır, ancak abdomende (karın) pembe ve siyah renkte bantlar bulunur. Tırtıllar yeşil, kahverengi veya sarı gibi çeşitli renklerde olabilir, yaklaşık 100-110 mm uzunluğundadır. Pupa ise 50-60 mm uzunluğunda, 12 mm genişliğindedir.

Gökhan Eren

Evrimsel Tarih ve Taksonomi

Sarmaşık atmaca güvesi (Agrius convolvuli), Atmaca güveleri olarak bilinen Sphingidae ailesine ait bir türdür. Bu tür ilk olarak taksonominin babası sayılan meşhur İsveçli doğa bilimci Carl Linnaeus tarafından Sistema Naturae eserinin 10. baskısında tanımlanmıştır.

Ekolojik Dağılım ve Habitat

Oldukça geniş bir dağılıma sahip olan bu türler; Avrupa, Asya, Afrika ve Avustralya kıtalarında görülmektedir.

Popülasyon ve Koruma Statüsü

Bu türlerde Ichneumonidae, Trichogrammatidae ve Tachinidae gibi aileler ait bazı türler parazitoidlik yapmaktadır (parazitoid: konakçısının içinde veya üzerinde yaşayan, konakçısına bağımlı olan ve sonuçta konakçısını öldüren canlılar).

Ichneumonidae: Amblyjoppa fuscipennis, Callajoppa exaltatoria, Netelia vinulae

Trichogrammatidae: Trichogramma euproctidis

Tachinidae: Drino (Zygobothria) ciliata (Wulp), Drino (Zygobothria) atropivora, Masicera sphingivora. Gözlemlediğimiz Tachina türüne buradan ulaşabilirsiniz.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor. Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak... Daha fazla göster

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

Gökhan Eren

Davranış ve Etoloji

Erişkin bireyler, uzun hortumları sayesinde (vücudundan daha uzun olabilir), Hybiscus, Ipomoea veya Begonia gibi çiçeklerden beslenirler. Bu türlerle genellikle alacakaranlıktan hemen önce bitkilerden beslenirken karşılaşabiliriz.

Göçmen ve multivoltin (bir sezonda birden fazla yavru veren) olan bu türler, nisan-ekim ayları arasında dört nesil verebilirler. En hızlı kanat çırpan güve türlerindendir. Beslenirken havada asılı durabilir ve vücudundan daha uzun dillerini uzatarak çiçek nektarları ile beslenir.

Diyet ve Metabolizma

Tırtılları, tür epitetini aldığı (Convolvulus) sarmaşık yapraklarından beslenir. Erişkin bireyler ise Hybiscus, Ipomoea veya Begonia gibi çiçeklerin nektarları ile beslenirler.

Başlıca konakçı bitkileri; Convolvulaceae ailesinde bulunan Convolvulus, Calystegia ve Ipomoea türleridir. Bazen de Phaseolus, Krizantem, Helianthus ve Rumex gibi türlerden de beslenirler.

Gökhan Eren

İnsanlarla Etkileşim ve Kültürel Referanslar

Bu türler ışık kaynaklarına çok geldiklerinden dolayı, genellikle otoyollarda, araçlara çarparak ölürler.

Etimoloji

Sarmaşık atmaca güvesi, tür epitetini (convolvuli), tırtılların besin kaynağı olan sarmaşıklardan (Convolvulus) almıştır. Bu tür İngilizce ''Convolvulus hawk-moth'' olarak bilinir. Sphingidae ailesinde bulunan türler, Atmaca güveleri ya da Sfenks güveleri olarak bilinirler.