Mine çiçeğigiller (Verbenaceae)
Ali Emir Orhan
- Taksonomi
- Bitki Taksonomisi
- Bilimsel Adı Verbenaceae
- Halk Arasındaki Türkçe Adı Mine çiçeğigiller
- Üst Alan (Superdomain) Neomura
- Tip (Type) Ökaryotlar (Eukaryota)
- Alem (Kingdom) Bitkiler (Plantae)
- Üst Alan (Superdomain) Yeşil Bitkiler (Streptophyta)
- Klad Karasal Bitkiler (Embryophyta)
- Klad Polysporangiophyta (Polysporangiophyta)
- Üst Bölük (Superdivision) Damarlı Bitkiler (Tracheophyta)
- Klad Tohumlu Bitkiler (Spermatophyta)
- Klad Kapalı Tohumlu Bitkiler (Angiospermae)
- Sınıf (Class) Magnoliopsida
- Takım (Order) Lamiales
- Aile (Family) Mine çiçeğigiller (Verbenaceae)
- Bu içerik, Evrim Ağacı'nın tür gözlemleri ve türlere dair bilgileri barındıran Yaşam Ağacı projesinin bir parçası olarak hazırlanmıştır.
- Gözlem Ekle
Tanım ve Genel Bilgiler
Mine çiçeğigiller (Verbenaceae) familyası, çok yıllık (yaşam süresi en az üç yıl) olan bitkiler grubunda yer alır. Genellikle otsu bitki ve çalı formunda bulunsalar da sarmaşık, bodur (ağaççık) ve ağaç şeklinde bulunabilir. Bitkilerin yaprakları karşılıklı, tüylü ve oymalı, çiçekleri kümeler halinde ve başak durumunda; mavi, pembe, kırmızı, eflatun, mor yoğun olmak üzere çeşitli renklerde, gövdesi dört köşeli olan bitkilerdir. Tek bir eksenden çıkan çok sayıda yeni eksenin büyümesi ile oluşan dallara sahip olabilir. Otsu kısmı ve kökü glikozit, tanen ve acı bir madde ihtiva eder. Familyanın en sık bilinen üyelerinden ''Verbena'' cinsi bitkiler genellikle bölünmemiş zıt veya kıvrımlı yapraklara sahiptir.
Çiçekler genellikle hermafrodit ve zigomorfiktir (hem polen üretebilen, hem de tohum üretebilen çiçeklere botanikçiler erdişi ve biseksüel olarak da adlandırabilir) nadiren erkek ve dişi çiçekleri ayrı bitkilerde bulunabilir (iki evcilikli bitki). Taç bölümleri kaynaşmış yaprakları sahip anlamına gelen sempatik bitkidir, genellikle eşitsiz beş loblu ve bazen de iki dudaklı olabilir. Meyveler birden fazla yan yana dizilerek meyveyi koruyan dış zardan, dışı etli (elma bu aileden değil lakin yapı olarak örnek verilebilir) bir parçanın içinde bir tohum bulunan, endospermi olmayan albüminsiz taneler, böğürtlen ve incir şeklinde nadiren kanatlı meyvelerden meydana gelebilir. Mine çiçeğigiller (Verbenaceae) familyasına ait bazı bitkiler aroma ve tat vermek için ve fitoterapi için kullanılmaktadır.
Evrimsel Tarih ve Taksonomi
Mine çiçeğigiller (Verbenaceae) familyası, 2600 türü temsil eden yaklaşık 100 cins olarak ayrılmıştır. Son yıllarda filogenetik kanıtlar, Verbenaceae olarak sınıflandırılan birçok cinsin Ballıbabagiller (Lamiaceae) olarak yeniden sınıflandırılması gerektiğini göstermiştir. Daha önce Mine çiçeğigiller (Verbenaceae) familyasında bulunan çeşitli cinsler Ballıbabagiller (Lamiaceae) ve Zeytingiller (Oleaceae) başta olmak üzere farklı taksonlara geçmiştir o yüzden en güncel veriler kullanılarak bitkiler değerlendirilmelidir.
Ekolojik Dağılım ve Habitat
Dünya çapında ve özellikle tropikal ve ılıman bölgelerde dağılım gösterir soğuk ve yüksek yaylalarda yetişmez. Brezilya, 16 cins ve 181'i endemik 279 tür ile ailenin en büyük zenginliğine sahiptir. Batı Yarımküre'ye (Güney, Kuzey ve Orta Amerika, Avrupa ve Afrikanın en batı uçları, Sibirya) özgü olan yaklaşık 200-250 tür bulunmaktadır. Doğu Asya'ya özgü 15 tür bulunmaktadır. Gürcistan'da üç cinsin 5 türü, Kazakistan'da 2 tür, Özbekistan'da iki cinsin 4 türü, yaygın olarak bulunmaktadır. Bitkilerden bazıları mantar, yaprak lekesi, nematodlar, virüs, akarlar ve Beyaz sinekler (Aleyrodidae) gibi parazit ve patojenlere maruz kalabilir.
Popülasyon ve Koruma Statüsü
IUCN Kırmızı Liste tarafından Yetersiz Veri (üzerinde yeterli bilgi bulunmayan), yani Data Deficient (DD) olarak sınıflandırılan 3 tür bulunmaktadır. Asgari Endişe (nesli tehlikede olmayan), yani Least Concern (LC) olarak sınıflandırılan 26 tür bulunmaktadır. Neredeyse tehdit altında olan (Şu anda tehlikede olmayan fakat yakın gelecekte olma potansiyeline sahip), yani Near threatened (NT) olarak sınıflandırılan 2 tür bulunur. Hassas (vahşi yaşamda soyu tükenme tehlikesi büyük olan), yani Vulnerable (VU) olarak sınıflandırılan 13 tür bulunmaktadır. Tehlikede olan (vahşi yaşamda soyu tükenme tehlikesi çok büyük olan), yani Endangered (EN) olarak sınıflandırılan 3 tür bulunmaktadır. Kritik Endişe (soyu tükenme tehlikesi had safhada olan), yani Critically Endangered (CR) olarak sınıflandırılan 3 tür bulunmaktadır. Nesli Tükenmiş (Kuşkuya yer bırakmayacak delillerle soyu tükenmiş olduğu ispatlanan türler), yani Extinct (EX) olarak sınıflandırılan 1 tür bulunmaktadır.
Davranış ve Etoloji
Bitkiler köklerinden ayırma yöntemi, sürgünleri ekme, daldırma ve tohumlama yöntemleri ile çoğaltılabilir.
İnsanlarla Etkileşim ve Kültürel Referanslar
Mine çiçeğigiller (Verbenaceae) familyası süslemede veya dekorlarda kullanılmaktadır. Bahçe, peyzaj mimarlığı ve balkonlarda dekor olarak kullanılır. Aroma veya tat vermek için Limon mineçiçeği (Aloysia triphylla) gibi bazı türler kullanılabilir. Bu familya bitkilerinden bazıları tıbbi olarak ve dini törenlerde tütsü olarak kullanılmaktadır.
Etimoloji
Mine çiçeğigiller (Verbenaceae) Latince kökenli Verbena kelimesi ve aceae (çoğul) ekinden oluşur. Verbena Latince dini törenlerde kullanılan ot, dal, tütsü bitkileri anlamına gelir.
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz gibi Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git-
5
-
3
-
3
-
3
-
2
-
1
-
1
-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
- M. G. Simpson, et al. Verbenaceae, Diversity And Classification Of Flowering Plants: Eudicots. (7 Ağustos 2020). Alındığı Tarih: 7 Ağustos 2020. Alındığı Yer: Science Direct | Arşiv Bağlantısı
- Wikimedia. Verbenaceae. Tüm Dillerdeki Wikiler Kontrol Edilmiştir Ve Incelenmiştir. (7 Ağustos 2020). Alındığı Tarih: 7 Ağustos 2020. Alındığı Yer: Wikimedia | Arşiv Bağlantısı
- IUCN Red List. The İucn Red List Of Threatened Species.. (7 Ağustos 2020). Alındığı Tarih: 7 Ağustos 2020. Alındığı Yer: IUCN Red List | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 30/05/2025 10:09:36 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/9115
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
