Fesleğen (Ocimum basilicum)

Tanım ve Genel Bilgiler

Fesleğen, ya da bilimsel adıyla Ocimum basilicum, nanegillerden olan, kokulu bir bitkidir. Fesleğenlerin her türü evde beslediklerimiz kadar kokulu olmasa da, özellikle İtalyan mutfağında kullanılan "tatlı fesleğen", dokunulduğunda elde kalıcı bir koku bırakan bir aromaya sahiptir.

Bu yoğun ve etkili aromanın çeşitten çeşide değişen sebepleri vardır. Örneğin, Afrika mavi fesleğeninin kokusunu veren, kafur adı verilen bir kimyasaldır. Ancak fesleğenlerini kokusunu veren kimyasallar sitronelolden linalole, pinene, osimene, terpineole ve metil eugenole kadar değişebilir.

Evrimsel Tarih ve Taksonomi

Günümüzde bulunan aşırı sayıda kültür tipi dolayısıyla evrimsel tarihi ve taksonomisi tam olarak çözülebilmiş değildir. Kolaylıkla polimorfik evrim geçirebilmesi ve sıklıkla diğer türlerle çiftleşebilmesi analizleri zorlaştırmaktadır. Günümüzde tek bir türün bile en az 60 farklı alttürü bulunmaktadır.

Ekolojik Dağılım ve Habitat

Aslen Afrika ve Güneydoğu Asya'ya özgü olan fesleğen, günümüzde birçok ülkede yetiştirilmektedir.

İnsanlarla Etkileşim ve Kültürel Referanslar

Birçok mutfakta kullanılan fesleğen, aynı zamanda Yunan Ortodoks Kilisesi'nde dini öneme de sahiptir: Kilise, kutsal suyu fesleğen kullanarak serpiştirmektedir. Avrupa'da fesleğen, ölmüşlerin ellerine konur; çünkü bunun "daha kolay bir yolculuk geçirmelerine yardımcı olacağına" inanılır. Hindistan'da da benzer bir gelenek bulunmaktadır.

Etimoloji

"Otların Kralı" veya "Kraliyet Otu" olarak da bilinen fesleğen, Yunancadaki basilikón phutón, yani "krallara layık bitki" kelimelerinden gelir.