Kuşlar (Aves)

Açıklama ve Genel Bilgi

Kuşlar sınıfı dişsiz gagaları bulunan, sert yumurtaları bulunan, tüylerle kaplı endortermik omurgalılardır. Kalpleri 4 odacıktan oluşur. Yani iki ventrikül (karıncık) ve iki atrium (kulakçık). Ayrıca bazı türlerde uçmayı sağlayan adaptasyonları mevcuttur. Örneğin hafif iskelet yapısı, yüksek metabolik hız ve hava keseleri. Sinekkuşu gibi 5 cm'den, devekuşu gibi 2.75 metreye kadar uzanan boyutları ile Dünya'nın neredeyse her yerine yayılmış durumdadırlar. Aves sınıfı içerisinde en bol bulunan üyeler ötücü kuşlar denilen Passeriformes takımıdır. Neredeyse tüm kuşların yarısından fazlasını oluştururlar. Taksonomik ornitolojide isimlendirme yaparken "common" sözcüğü genelde hatalı olarak "bayağı" diye dilimize geçmiştir. Ancak hiç bir ek kullanmamak veya "yaygın" kelimesini kullanmak daha doğrudur. Örneğin saksağan (Pica pica) kuşunu tarif ederken, yaygın saksağan veya sadece "saksağan" denildiğinde, Pica pica türü yani common magpie anlaşılmalıdır.

Soyu tükenen fil kuşu ve moa dışında bütün üyelerin kanatları vardır. Göç eden kuşlar her yıl havalar soğuyunca Güney'e, genelde Afrika'ya kışı geçirmek için göç ederler. Tekrardan Mart gibi havalar ısınınca Kuzey Yarımküre'ye göç ederler. Göç rotası üzerinde bulunan İstanbul/Sarıyer'den kuş göçünü gözlemlediğimiz yazımıza buradan ulaşabilirsiniz.

Tüyler kuşlarda (Aves), enantiornitheste (karşıt-kuşlarda) ve theropodlarda bulunan epidermal büyümelerdir. Canlıda uçuş, aerodinamiklik, ısı yalıtımı, kuluçkaya yatma, su yalıtımı, kamuflaj ve cinsel seçilim gibi işlevlerde görev alır. Tüyleri inceleyen bilim dalına plumoloji denir. Taksonomik olarak canlıları tüy bulundurmasına göre de sınıflandırabiliyoruz. Çünkü bildiğiniz gibi memelilerde tüy yoktur; kıl vardır.

Evrimsel Tarih

Kuşlar, aslında avian dinozorlardır. Aslında yok olan non-avian dinozorlardır. Son bilimsel araştırmalar ışığında, kuşların doğrudan theropodlar ile akraba olduğu anlaşıldı. Dinozorlarda tüylerin keşfi ile adeta bir ’’Renaissance’’ yaşandı. Bu rönesansın fikir babasının John Ostrom olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. John, 1969’da Deinonychus antirrhopus örneği üzerinde incelemeler yaparak, kuşların dinozorlar ile doğrudan akraba olduğunu söyleyen ilk kişidir. Tabi dinozorların kuşlar ve sürüngenler arasında geçiş olduğunu düşünen, Darwin’in çalışmalarına destek veren Thomas Huxley’i ve Karl Gegenbaur’u da es geçmemek lazım. Ancak John, dinozorların sürüngenden geçiş değil de, tam olarak kuş benzeri olduğunu dile getiren ilk kişi olduğu için paleontolojide ve paleobiyolojide yeri ayrıdır. John'un fikirleri daha sonra karşılaştırmalı anatomi çalışmaları ile ayrıntılı olarak desteklendi.

İnsanlarla Etkileşim

Birçok üyesi, çiftliklerde insanlar tarafından yetiştirilir. Gerek yumurtaları, gerek etleri insanlar tarafından tüketilir. Aynı şekilde bazı türleri zamanında insanlar arasında iletişim için de kullanılmıştır. Öte yandan bazı Doğu ülkelerinde çeşitli yırtıcı kuşlar, avcılık amaçlı da kullanılır.