Evren, Koca Bir Karadelik Olabilir!

- Türev
- Fiziksel Kozmoloji
Özellikle University of New Haven'dan Nikodem Poplawski tarafından savunulan bir görüşe göre, Evren'imizin "Büyük Patlama" yoluyla var oluşundan sonraki genişlemeyi mümkün kılan o ilk "tohum", aslında bir karadeliğin içerisinde oluşabilecek bir yapıdır. Dahası, bu "tohum"dan sayısız miktarda üretilebilir... Bu da, Çoklu Evrenler Teorisi'nin temellerine katkı sağlamaktadır.
Bu görüşe göre Evren'i başlatan tohum, tıpkı bir bitkinin tohumu gibidir: Gerekli olan malzemeler son derece sıkı ve özütlenmiş halde koruyucu bir zırhın içerisinde bulunur. Bu tanım, doğrudan doğruya bir karadeliği anlatmak için de kullanılabilir: Bir karadelik, yakıtı bitmiş büyük bir yıldızın cesedinden ibarettir. Kütleçekimi her şeyi merkezine doğru inanılmaz bir kuvvetle çeker, atomlar parçalanır, sıcaklıkları 100 milyar dereceyi aşabilir, elektronlar lime lime edilir, bunlar giderek daha da "sıkıştırılan" bir halde karadelik "içerisinde" yok olur.
Eğer ki Einstein'ın teorilerini kullanarak bir karadeliğin dibinde ne olduğunu anlamaya çalışırsanız, sonsuz derecede yoğun, sonsuz miktarda küçük bir noktacık, ya da bir "tohum" bulursunuz. Bu, "tekillik" denen kavramın ta kendisidir. Ancak "sonsuzluk", Evren içerisinde pek de sık karşılaştığımız bir şey değildir. Dolayısıyla Eintein'ın teorileri, bu noktada tıkanıp kalmaktadır.
Dr. Poplawski'nin görüşleri ise tam da bu noktada devreye girmektedir: Hesaplamalara göre karadelikler içerisine giren maddeler, belli bir noktaya kadar parçalandıktan sonra, daha fazla sıkıştırılamazlar. İşte bu "tohum", akıl almaz derecede küçük ve milyarlarca yıldız kütlesinde olabilir. Ancak tekilliğin aksine, "gerçek bir yapı" olabilir.
Dr. Popalwski'ye göre sıkıştırma işlemi bir noktada sonlanmaktadır, çünkü karadelikler kendi etraflarında da dönen cisimlerdir. Bu dönüş öylesine hızlıdır ki, muhtemelen ışık hızına yakın bir hızdan söz etmekteyiz. Bu dönüş, halihazırda sıkıştırılmış tohumu akıl almaz boyutlarda torka (dönme momentine) maruz bırakır. Yani tohum, sadece ufak ve ağır değildir; aynı zamanda bükülmüş ve sıkıştırılmıştır.
İşte bu, bir noktada üzerine binen yüklere daha fazla dayanamayarak "çözünebilir". Bum diye! Tıpkı bir... Büyük Patlama gibi... Dr. Poplawski buna "Büyük Sıçrama" demektedir.
Ona göre karadelikler, iki evren arasındaki tek yönlü bir kapıdır. Eğer ki bir karadeliğin içerisine düşecek olursanız, sizden geriye kalan parçalar nihayetinde başka bir evrene ulaşacaktır. Unutmamak gerekiyor ki bu diğer evren, bizim Evren'imiz içerisinde değildir. Karadelik, basit bir bağlantıdan ibarettir. Tıpkı iki kavak ağacını birbirine bağlayan bir kök gibi...
Peki ya bu Evren içerisindeki bize ne olacak? İşte biz de, daha önceki ve daha yaşlı bir karadeliğin ürünü olabiliriz. Ona "Anne Evren" diyebilirsiniz. Bu tohum, bizden önceki karadeliğin içerisinde yoğurulmuş ve üretilmiştir. Nihayetinde, 13.8 milyar yıl kadar önce daha fazla dayanamayarak, "sıçramıştır". Her ne kadar Evren'imiz o gün bugündür hızla genişliyorsa da, unutmamak gerekiyor ki bizler, "Evren" dediğimiz bu karadeliğin olay ufkunun gerisinde olduğumuz için "şu anda" olan biteni henüz göremiyor olabiliriz.
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
İlgili Sorular
Soru & Cevap Platformuna Git- 24
- 14
- 12
- 8
- 5
- 5
- 2
- 2
- 1
- 1
- 1
- 1
- Türev İçerik Kaynağı: National Geographic | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 22/02/2025 11:53:57 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/4814
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.