Bu roman, sadece bir öğretmenin hikayesi değil, okumanın özgürleştirici gücüne duyulan inancın da öyküsüdür. Günümüzde bile, bilgiye erişimin önemini hatırlatan evrensel bir mesaj taşır:
Roman, eğitimin yalnızca okulda değil, hayatın her alanında gerçekleşebileceğini vurgular. Mustafa’nın çabası, Anadolu insanının bilgiye ulaşma mücadelesinin simgesidir.
Baykurt’un sade, akıcı ve yer yer mizahi anlatımı, romanı hem düşündürücü hem de keyifli kılar. Halkın dilinden yazılmış diyaloglar, karakterlerin doğallığını pekiştirir. Gerçek olaylardan esinlenilmesi ise romanın belgesel bir gerçeklik hissi vermesini sağlar. Eşekli Kütüphaneci”, bir dönemin eğitim mücadelesine ışık tutan, kitabın ve bilginin gücünü anlatan bir başyapıttır. Mustafa Güzelgöz karakteri, Türkiye’de halk kütüphanelerinin ve seyyar kütüphane uygulamalarının öncülerinden biri olarak bir cumhuriyet aydını tipini simgeler.
Olumsuz bulduğum yönlerine bakacak olursak;
Baykurt’un mesaj verme isteği zaman zaman romanın akıcılığını gölgeleyebilir; hikâye yer yer bir “ders kitabı” havasına bürünebilir. Ana karakter Mustafa çok güçlü biçimde çizilse de, bazı yan karakterler derinlemesine işlenmemiştir. Bu durum duygusal çeşitliliği azaltır. Romanın genel akışı sürprizsizdir; idealist bir öğretmenin çabası ve sonunda kazandığı saygı beklenen bir sonuçtur. Bazı bölümlerde olaylar yavaş ilerler; özellikle köylülerin tepkilerinin uzun uzadıya anlatıldığı kısımlar okurda durgunluk yaratabilir. Halkın cehaletini anlatırken bazen fazla genelleyici davranmıştır. Bu da karakter çeşitliliğini sınırlayabilir
“Bir eşeğe yüklenen birkaç kitap bile, bir köyün kaderini değiştirebilir.”
Roman, eğitimin yalnızca okulda değil, hayatın her alanında gerçekleşebileceğini vurgular. Mustafa’nın çabası, Anadolu insanının bilgiye ulaşma mücadelesinin simgesidir.
Baykurt’un sade, akıcı ve yer yer mizahi anlatımı, romanı hem düşündürücü hem de keyifli kılar. Halkın dilinden yazılmış diyaloglar, karakterlerin doğallığını pekiştirir. Gerçek olaylardan esinlenilmesi ise romanın belgesel bir gerçeklik hissi vermesini sağlar. Eşekli Kütüphaneci”, bir dönemin eğitim mücadelesine ışık tutan, kitabın ve bilginin gücünü anlatan bir başyapıttır. Mustafa Güzelgöz karakteri, Türkiye’de halk kütüphanelerinin ve seyyar kütüphane uygulamalarının öncülerinden biri olarak bir cumhuriyet aydını tipini simgeler.
Olumsuz bulduğum yönlerine bakacak olursak;
Baykurt’un mesaj verme isteği zaman zaman romanın akıcılığını gölgeleyebilir; hikâye yer yer bir “ders kitabı” havasına bürünebilir. Ana karakter Mustafa çok güçlü biçimde çizilse de, bazı yan karakterler derinlemesine işlenmemiştir. Bu durum duygusal çeşitliliği azaltır. Romanın genel akışı sürprizsizdir; idealist bir öğretmenin çabası ve sonunda kazandığı saygı beklenen bir sonuçtur. Bazı bölümlerde olaylar yavaş ilerler; özellikle köylülerin tepkilerinin uzun uzadıya anlatıldığı kısımlar okurda durgunluk yaratabilir. Halkın cehaletini anlatırken bazen fazla genelleyici davranmıştır. Bu da karakter çeşitliliğini sınırlayabilir
“Bir eşeğe yüklenen birkaç kitap bile, bir köyün kaderini değiştirebilir.”
