Doktorlar 15 Yıldır Bitkisel Hayatta Olan Hastanın Bilincini Onardılar!
Science Alert
- Basın Bildirisi
- Bilim Haberciliği
Bu haber 5 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.
Doktorlar, beyin hasarı nedeniyle 15 yıldır bitkisel hayatta bulunan bir adamın bilincini onarmak için vagus sinirini uyaran bir sinir uyarıcı cihazı ilk defa denediler. Bir ayın sonunda hastanın dikkat ve hareketlerinde önemli gelişmeler gözlendi. Bu heyecan verici gelişmeler, benzer durumdaki hastalar için de yeni bir tedavi yöntemi olabilir mi?
Bitkisel hayatta olan insanlar, komada olan ve tamamen tepkisiz olan hastaların aksine uyanık halde bulunurlar ve korkutuldukları zaman göz kırpmak gibi basit refleksler gösterirler; fakat herhangi bir farkındalık ya da zihinsel fonksiyon göstermezler.
Bitkisel hayattaki insanlar bazen minimal bilinç durumuna (MCS) geçebilir. Minimal bilinç durumunda bulunan hastalar az da olsa farkındalığa sahip olurlar. Fakat beyin hasarına bağlı bitkisel hayatta bulunma süresi 12 ayı geçtiği zaman genelde hastaların bir daha düzelemeyeceği ve kalıcı olarak o durumda bulunacağı düşünülür.[2]
Yazımızda söz konusu olan hasta bir araba kazasında travmatik beyin hasarı geçirmiş ve 15 yıldır bitkisel hayatta olan 35 yaşında bir erkek. Doktorlardan oluşan bir ekip, kafa ile vücudu birbirine bağlayan en önemli sinirlerden olan vagus sinirini uyarmak için medikal implantlar kullandı. Görüntü olarak yuvarlak bataryalara benzeyen vagus siniri uyarıcıları (VNS), diğer bir deyişle "beynin kalp pilleri", normalde epilepsi nöbetlerini ve depresyonu tedavi etmek için kullanılıyor.[3]
Vagus sinir uyarıcılarını tedavi yöntemi olarak kullanmak rastgele bir seçim değildi elbette. Minimal bilinç durumunda bulunan hastalar üzerinde yapılan bir araştırmada, hastaların talamusunun uyarılmasıyla alınan olumlu sonuçlara dayanarak yapılan bu seçim başarılı bir hipotezin sonucuydu.[4]
Vagus siniri, diğer beyin bölümlerinin yanı sıra talamusa doğrudan bağlıdır ve önceden yapılan araştırmalarda vagus siniri uyarımının metabolizmayı hızlandırdığı tespit edilmiştir. Bundan dolayı ekip, VNS implantlarının bitkisel hayatta olan bir hastaya yapacağı etkileri test etmek istedi. Etkileri doğru bir şekilde tespit edebilmek için doktorlar hastanın VNS öncesi ve sonrası EEG ile PET taraması sonuçlarını kaydetti.
Sonrasında uyarı şiddetini aşamalı bir şekilde arttırdılar. Bir ayın sonunda, cihazdan geçen akım 1 miliampere ulaştığı zaman hasta; genel uyarılma, uzun süreli dikkat, vücut hareketliliği ve görsel takipte kalıcı gelişmeler göstermeye başladı.[5]
Söz konusu hasta, 15 yıl içerisinde ilk defa bilince dair tutarlı ve ölçülebilir belirtiler gösterdi! Bu durumda, hastalarının 15 yıl sonrasında bitkisel hayattan minimal bilinç durumuna geçmesi, doktorlara göre çok önemli bir gelişme.
Bir ayın sonunda hasta, gözleriyle cisimleri takip edebilecek, istendiği zaman kafasını çevirebilecek, terapistini kitap okurken uyanık kalıp dinleyebilecek, doktorlardan biri suratını kendi suratına yaklaştırınca şaşırıp gözlerini büyütecek duruma geldi.
Tabii bu gelişmeler sadece davranışlarla sınırlı değil, hem EEG hem de PET taraması sonuçları beyindeki bilinçli halin göstergeleri olan bölgelerinde tutarlı ve uzun süreli aktiviteler olduğunu doğruladı.
Ekibin raporunda belirttiği gibi bu çalışmanın sonuçları, 12 aydan uzun süre bitkisel hayatta bulunan hastaların geri döndürülemeyeceği kanısıyla çelişiyor. Fransa'da bulunan Algısal Sinirbilim Merkezi'nde baş araştırmacı olan Angela Sirigu bu durumla ilgili şunları söylüyor:
Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.
KreosusKreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.
Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.
PatreonPatreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.
Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.
YouTubeYouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.
Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.
Diğer PlatformlarBu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.
Giriş yapmayı unutmayın!Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza üye girişi yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.
Beyin plastisitesi ve beyin onarımı, biz tüm umutların kaybolduğunu sandığımız zamanlarda bile hâlâ mümkün.
Ama şunu unutmamalıyız ki; bu araştırmanın sonuçları heyecan verici olsa bile henüz yeni bir tedavi bulunmuş değil. Yine de belirtmek gerekir ki araştırma sonuçları daha çok yeni, ancak bir hasta için olsa bile gayet umut verici ve gelecek vadediyor.
Ekip, bu vakanın sonuçlarını benzer durumdaki hastalarda VNS'nin etkilerini daha geniş çapta inceleyecekleri bir araştırmanın başlangıcı olarak kullanmayı planlıyor. Çalışmanın sonuçları Current Biology bülteninde yayınlandı.[5]
Güncelleme
Ekim 2017 tarihli güncellemeye göre, bu çalışmanın odağındaki hasta tedavinin başlangıcından birkaç ay sonra bilinmeyen bir sebepten hayata gözlerini yumdu.[6] İsmi belirtilmeyen hastanın ölümünde akciğer enfeksiyonu etkiliydi.
Her ne kadar bu durum araştırmanın sonuçlarını etkilemese de bu duruma makalede değinilmemiş olması dikkat çekti. Araştırmacılar bunun nedeninin insanların ölümü tedavi ile ilişkilendirebilecekleri fikri olduğunu söylüyor. Bu durum da "ölümü gizlemek" suçlamalarına yol açtı, çünkü bazı kaynaklara göre hasta öldüğünde ekip gözlemlerine devam ediyordu. Lyon'daki Claude-Bernard Üniversitesi'nden Jacques Luauté, Le Monde gazetesine şöyle söylüyor:
Bu, (hastanın ölümüne değinilmemesi) bir hataydı. Hastanın akıbetinin ne olduğu elbette merak edilecekti.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
- D. Galeon. Researchers Restore Consciousness In Man After 15 Years In A Vegetative State. (25 Eylül 2017). Alındığı Tarih: 29 Nisan 2024. Alındığı Yer: Futurism | Arşiv Bağlantısı
- ^ Brain Foundation. Minimally Conscious State - Brain Disorders A-Z - Brain Foundation. (18 Temmuz 2023). Alındığı Tarih: 29 Nisan 2024. Alındığı Yer: Brain Foundation | Arşiv Bağlantısı
- ^ Epilepsy Foundation. Vagus Nerve Stimulation (Vns) Therapy. Alındığı Tarih: 29 Nisan 2024. Alındığı Yer: Epilepsy Foundation | Arşiv Bağlantısı
- ^ N. D. Schiff, et al. (2007). Behavioural Improvements With Thalamic Stimulation After Severe Traumatic Brain Injury. Nature, sf: 600-603. doi: 10.1038/nature06041. | Arşiv Bağlantısı
- ^ a b M. Corazzol, et al. (2017). Restoring Consciousness With Vagus Nerve Stimulation. Elsevier BV, sf: R994-R996. doi: 10.1016/j.cub.2017.07.060. | Arşiv Bağlantısı
- ^ F. Rosier, et al. Le Patient Sorti De L’état Végétatif Est Mort. (3 Ekim 2017). Alındığı Tarih: 29 Nisan 2024. Alındığı Yer: Le Monde | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 19/12/2024 00:01:05 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/12649
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
