Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Dinozorlarda Üreme: Dinozorlar Nasıl Seks Yapıyordu?

Dinozorlarda Üreme: Dinozorlar Nasıl Seks Yapıyordu?
6 dakika
71,943
  • Cinsiyet ve Cinsellik Araştırmaları
  • Paleozooloji
Tüm Reklamları Kapat

Kuşların doğrudan atalarını içlerinde barındıran dinozorların nasıl seks yaparak üredikleri konusu uzun süredir bilim insanlarının kafasını kurcalamaktadır. Çünkü günümüzdeki kuşların büyük bir kısmının penisleri yoktur. Bunun yerine kloak denen ve idrar, dışkı ve sperm/yumurta kanallarını ortak olarak barındıran bir açıklığa sahiptirler. Bu kloaklarını birbirlerine sürterek çiftleşirler. Acaba dinozorlar da bunu yapıyorlar mıydı?

İki T-rex'in kloaklarını birbirine sürttüğünü düşünmek biraz komik bir görüntü oluşturuyor olsa da, bilimsel analizlere göre bu imkansız değil. Fakat bazı araştırmalar, dinozorların penislere sahip olabileceğini de düşündürüyor. Bulunan bazı fosiller ve karşılaştırmalı anatomi analizleri sayesinde elde ettiğimiz bilgiler, dinozorların nasıl seks yaptığına ışık tutabilir. Biz de, bilim sanatçılarının bu konudaki çalışmalarından bir derleme yapmak istedik. Umuyoruz en azından bir perspektif kazandırması açısından faydalı olur.

Tüm Reklamları Kapat

Dinozorların Nasıl Seviştiğini Nereden Biliyoruz?

Dinozor seksi ile ilgili incelemelerin yaygın olarak görülmemesinin sebebi, bu konun biraz tabulaştırılması ve ortalıkta yeterince kanıt bulunmamasından kaynaklanıyor. Tabii geçmişe yolculuk yapmamızı sağlayacak bir DeLorean'ımız olsa durum hemen değişirdi...

Normalde, dinozor gibi hayvanlar ölünce tüm yumuşak dokular çözünür, geriye fosilleşebilecek sadece iskelet kalır. Yani, fosillerden geriye cinsel organlara dair çok az kanıt kalmıştır. Bu yüzden bilim insanları dinozorların yaşayan akrabaları olan timsah ve kuşları inceleyerek dinozorların cinsel organlarının neye benzediğini tahmin etmeye çalışırlar.

Tüm Reklamları Kapat

Bu videoda, dinozorlar gibi devasa hayvanların nasıl seks yaptığına bir bakış atacağız.
BBC Earth Unplugged

Yüz elli milyon yıldan fazla bir süre boyunca dünya üzerinde yüzlerce farklı türde dinozor yaşadı. Pratik için hayli zamanları vardı yani. Üreme organları büyük olasılıkla çok fazla çeşitlilik gösteriyordu. Ama muhtemelen bazı benzerlikler de vardı.

Yukarıda da dediğimiz gibi, kuşların da timsahların da vücut dışına uzanan bir penisleri yoktur. Tüm üreme sistemleri, kloak denilen bir açıklık içindedir. Şu an yaşamakta olan en erken türlerle karşılaştırıldığında erkek dinozorların organlarının görece küçük olduğunu söyleyebiliriz. Yani iki dinozor, kloak öpücüğü denilen sürtüşmeyi başarabilmek için çok fazla yakınlaşmak zorundaydı.

Dinozorların dört bacağı ve bir de kuyruğu olduğunu düşünürsek kloaklarını sürtüştürmek için sınırlı sayıda pozisyon vardır. Küçük dinozorlar büyük ihtimalle modern timsahlar gibi bir pozisyon seçtiler. Dişi çömelip kuyruğunu yana atar. Erkek arkadan yanaşır, bir bacağını dişinin üstünden geçirerek vücudunun alt kısmını dişiye doğru kıvırır. Eğer dört ayağı da yere basıyorsa bu hareket özellikle işe yaramaktaydı. Ama Tyrannosaurus ya da devekuşu benzeri Struthiomimus gibi iki bacaklı dinozorlar muhtemelen denge ve koordinasyon zorluklarıyla da yüzleşmişlerdir.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Bilim insanlarının bilgisayar simulasyonlarıyla gösterdikleri gibi, eğer onlar da kuşlar ya da diğer hayvanlar gibi çiftleşmeyi deneselerdi bu girişim, kendilerini kısırlaştırmalarıyla son bulurdu. Yani, Kentrosaurus kamasutrası biraz daha farklı olabilir. Misyoner, arka arkaya veya dişinin yan yattığı bir pozisyon da olsa hadım olmamak için hata payı hala çok azdır. 

Dinozorlar Nasıl Seks Yapıyordu?

1. Anlaşılan erkek Pelecanimimus'lar seks sırasında dişilerine gerçek anlamda "binmeyi" severdi!

Ana görselimizde gördüğünüz bu devekuşu benzeri canlı, yaklaşık 120 milyon yıl önce Kretase Dönemi'ninde yaşamıştı. Uzunluğu 2-2,5 metre civarındaydı. Asıl ilginç olan ise, çoğu ornithomimosaur'un dişlerinin olmamasının aksine Pelecanimimus'un 220 civarında dişi vardı!

2. O boynuzları nereye doğrulttuğuna dikkat et, Pentaceratops!

Pentaceratops, isminden de anlaşılacağı gibi kafasında 5 tane boynuz bulunan bir ceratopsid cinsi. 75 milyon yıl önce Kretase Dönemi'nin sonlarına doğru yaşadı ve 8 metre uzunluğundaydı.

3. Tyrannosaurus rex, başlamadan önce biraz koklaşıp sürtüşüyor gibi...

Herkesin adını en çok bildiği theropod türü T-rex, yaklaşık 85-65 milyon yıl önce Kretase Dönemi'nde yaşamış, 7 tonluk ağırlığı ve 5,000 kg'lık çene kuvvetiyle dinozorlar tarihinde en büyük etoburlardan biriydi. 

Küçük kolları da pek sorun teşkil etmiyordu. Hatta belki de bu iş için evrimleşmişlerdi. Bu avcı ve leşci türün bir ısırığı, kemiğe bile nüfuz edebilir. Aslında bu, dişi T-rex için kötü haber sanırız.

Tüm Reklamları Kapat

T-rex, küçük elleri sayesinde kendine bir tutunma pozisyonu bulmuş olabilir. Ama büyük ihtimalle kolay yolu seçti ve sadece çömeldi. Eğer bu durum zorlu geliyorsa, birkaç tona ulaşan, bedeni sert zırh ve ölümcül silahlarla bezeli dev dinozorları bir düşünün. Mesela Kentrosaurus'un sırtı ve kuyruğu korkutucu dikenlerle kaplıdır.

Çiftleşme pozisyonunda iki T-rex resmine bakan, çiftleşme pozisyonunda iki T-rex fosili.
Çiftleşme pozisyonunda iki T-rex resmine bakan, çiftleşme pozisyonunda iki T-rex fosili.
Asturias Jurasik Müzesi

4. Kentrosaurus'un vücudunun seks için pek uygun olduğu söylenemez.

Yaklaşık 150 milyon yıl önce Geç Jurasik Dönemi'nde yaşamış Stegosaurus'un kuzenlerinden olan Kentrosaurus'un sırtında, kalçalarında ve omzunda sivri plakalar bulunuyordu. Bu yüzden pek sekse elverişli diyemeyiz. 

Bilim yazarı Brian Switek, paleontolog Heinrich Mallison'a sordu. Bir bilgisayar simülasyonu yaratarak onların nasıl çiftleştirdiklerini araştırıyorlardı. Araştırmada erkeğin, çömelmiş dişinin üstüne geleneksel yolla bir bacağını atarak çiftleşmesini anlayacaklardı ki sonuç pek iç açıcı değildi. Evet bu yolla erkek, kısır kalabiliyordu. Ayrıca dişiler, kuyruklarını vertikal eksene doğru, bu durumu kolaylaştıracak şekilde kaldıramıyorlardı. Çünkü lumbal omurların başlangıcı birbiri ile kaynaşmış durumdaydı. Bazı araştırmacılara göre dişiler, yan yatıp erkeğin işini kolaylaştırıyordu. Bazılarına göre ise, erkek fazlaca büyük penis ile bu durumun üstesinden geliyordu. Son olarak da bazı araştırmacılara göre dinozorlar, insanların aksine tam olarak erişkinliğe ulaşmadan cinsel olarak aktif duruma geliyorlardı. 

Ne yazık ki seks kaseti olmadığından kesin sonuçlar için araştırmalar devam ediyor. 

Tüm Reklamları Kapat

5. Sauroposeidon suda yapıyor olabilir.

Fakat çiftleşmek korkunç bedensel silahlar olmadan bile bir meydan okuma olabilir. Dev sauropodlar 80 tona kadar ulaşabilir. Bir erkek dişinin üzerindeyken dişi, erkeğin ağırlığının da büyük bir kısmını taşımak zorunda kalır. Bazı araştırmacılar dişilerin bu kadar güçlü olamayacağını, bu yüzden sauropodların sığ sularda çiftleştiklerini ve kaldırma kuvvetinin ağırlıklarını azalttığını düşündüler. Ama bu pek olası gözükmüyor. Yürürken ona destek sağlayan güçlü bacakları, muhtemelen ekstra yükü taşıyacak kadar da güçlüydü. Bununla birlikte erkek, dişinin kalın ve kaslı kuyruğunu geçebilmek için manevra yapıp eğik bir duruş almalıydı. Gerçekten de tehlikeli denebilecek kadar dengesiz bir durum.

Bu sauropod yaklaşık 110 milyon yıl önce yaşadı. 12 metrelik boynuyla, belki de yaşamış en uzun boyunlu dinozor olabilir. Genelde kıyılarda yaşıyorlardı ve oralarda ürüyorlardı. Suda yapmayı tercih etmeleri, inanılmaz ağırlıkları yüzünden olabilir. Belki de o abartılı boyunlarını böyle geriye atıyorlardı, kim bilir?

Bazılarına göre çiftleşme sırasında dişi, erkeğin ağırlığı ile mücadele içerisindeydi. Eğer erkek, günümüz filler ve gergedanlar gibi bacaklarını dişinin üstüne atıyorsa, dişinin tek ayakla yürüme sırasında sahip olduğu ağırlıktan pek fazla olmayacaktır. Biyomekanik uzmanı R. McNeill Alexander'a göre, eğer onlar yürüyebilecek kadar güçlüyseler, çiftleşecek kadar da güçlü olmalılar. 

İşte dinozorlar bu şekilde çiftleşiyorlar. Çok çok dikkatlice. Aslına bakarsanız gerçeği hiç bilemeyebiliriz. Ama tahmin yürütebiliriz.

Alıntı Yap
Okundu Olarak İşaretle
19
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Güldürdü 29
  • Tebrikler! 15
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 10
  • İnanılmaz 10
  • Merak Uyandırıcı! 9
  • Bilim Budur! 8
  • Umut Verici! 8
  • Muhteşem! 7
  • Grrr... *@$# 2
  • İğrenç! 2
  • Korkutucu! 1
  • Üzücü! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Türev İçerik Kaynağı: BuzzFeed | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 29/05/2023 22:55:48 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/3815

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Saç
Sağlık Personeli
Hafıza
Çekirdek
Mars
Kuyruksuz Maymun
Diyet
Zaman
Mitler
Tardigrad
Öne Çıkan
Olumsuz
Şehir Hastanesi
Hidrotermal Baca
Haber
Entomoloji
Zehirli Mantar
Canlı Cansız
Mit
Yangın
Nörobiyoloji
Koruma
Elektrik
Mutasyon
Evrenin Genişlemesi
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Umut: Her Şey Çok Güzel Olacak mı?
Umut: Her Şey Çok Güzel Olacak mı?
Ay Kraterindeki Dev Teleskop Ne İşe Yarayacak?
Ay Kraterindeki Dev Teleskop Ne İşe Yarayacak?
Körler ve Sağırlar Rüya Görür mü?
Körler ve Sağırlar Rüya Görür mü?
Acı Yemek Basur Yapar Mı?
Acı Yemek Basur Yapar Mı?
Tatil Ortası Depresyonu: Tatil İnsanları Neden Üzüyor?
Tatil Ortası Depresyonu: Tatil İnsanları Neden Üzüyor?
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Alıntı Yap
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
K. Oakes, et al. Dinozorlarda Üreme: Dinozorlar Nasıl Seks Yapıyordu?. (4 Ağustos 2015). Alındığı Tarih: 29 Mayıs 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/3815
Oakes, K., Türkoğlu, P., Bakırcı, Ç. M. (2015, August 04). Dinozorlarda Üreme: Dinozorlar Nasıl Seks Yapıyordu?. Evrim Ağacı. Retrieved May 29, 2023. from https://evrimagaci.org/s/3815
K. Oakes, et al. “Dinozorlarda Üreme: Dinozorlar Nasıl Seks Yapıyordu?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 04 Aug. 2015, https://evrimagaci.org/s/3815.
Oakes, Kelly. Türkoğlu, Pedram. Bakırcı, Çağrı Mert. “Dinozorlarda Üreme: Dinozorlar Nasıl Seks Yapıyordu?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, August 04, 2015. https://evrimagaci.org/s/3815.
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close