"Ne En Güçlü Olan Tür Hayatta Kalır, Ne de En Zeki Olan... Değişime En Çok Adapte Olabilendir, Hayatta Kalan!" Sözü Kime Ait?
Darwin'e Ait Olduğu İddia Edilen "Ne En Güçlü Olan Tür Hayatta Kalır, Ne de En Zeki Olan... Değişime En Çok Adapte Olabilendir, Hayatta Kalan!" Sözünün Doğruluğu Hakkında Bir İnceleme...
İddia
Darwin, meşhur bir şekilde şöyle demiştir: "Ne en güçlü olan tür hayatta kalır, ne de en zeki olan... Değişime en çok adapte olabilendir, hayatta kalan!"
Gerçek mi?
Söz Gerçekte Kime Ait?
1963'te Leon C. Megginson, Charles Darwin'in fikirlerini yorumlayan bir pasaj içeren bir konuşma yaptı. Megginson, Darwin'in sözlerini aktardığını iddia etmedi. Yine de, zaman içinde, bu aşamalı süreçte bu pasaj basitleştirildi, kısaltıldı, değiştirildi ve doğrudan Darwin'e atfedildi.
Sözün Kökeni
Aşağıdaki ifade sıklıkla ünlü bilim insanı Charles Darwin'e atfedilmektedir. Ne en güçlü olan tür hayatta kalır, ne de en zeki olan. Değişime en çok adapte olabilendir, hayatta kalan. Aynı temel ifadenin kısaltılmış versiyonları da Darwin'e atfedilmektedir.
İşte üç örnek:
- "Ne en güçlü olan tür hayatta kalır, ne de en zeki olan; değişime en açık olandır, hayatta kalan."
- "Hayatta kalacak olanlar, en güçlü ya da en zeki değildir; daha ziyade, değişimi en iyi yönetebilenlerdir."
- "Hayatta kalan, türlerin en güçlüsünden ziyade değişime en çok adapte olabilenidir."
Bazen bu sözün, Darwin'in çığır açan kitabı Türlerin Kökeni'nde yer aldığı söylenir, ancak kitapta böyle bir cümle bulunmamaktadır.
Bilgiler
Charles Darwin'in bu ifadeyi söylediğine veya yazdığına dair elle tutulur bir kanıt yoktur. Cambridge Üniversitesi'ndeki "Darwin'in Yazışmaları Projesi" üzerinde çalışan bilim insanları, Darwin'in sözleri konusunda hatırı sayılır uzmanlıklara sahiptir. Charles Darwin tarafından yazılan ve ona gönderilen mektuplardan oluşan önemli bir veritabanı oluşturdular. Projenin web sitesinde yer alan bir makalede "Darwin'in asla söylemediği 6 şey" mercek altına alınıyor.
Quote Investigator sitesi tarafından yapılan bir araştırmada, bulabildikleri en eski kanıt, 1963 yılında Güneybatı Sosyal Bilimler Derneği Kongresinde Leon C. Megginson (Louisiana Eyalet Üniversitesi İşletme profesörü) tarafından yapılan bir konuşmada ortaya çıktı. Konuşması derneğin üç aylık dergisinde yayımlandı. Megginson, Darwin'in Türlerin Kökeni adlı eserinin ana hatlarını oluşturan düşüncenin kendine has yorumunu sundu. Megginson tırnak işaretleri kullanmadı ve ifade bir nebze tekrar niteliğindeydi. Bu sözler metne kalın harflerle eklendi:
Evet, değişim doğanın temel yasasıdır. Ancak zaman içinde yapılan değişiklikler bireyleri ve kurumları farklı biçimde etkiler. Darwin'in Türlerin Kökeni'ne göre, ne en güçlü olan tür hayatta kalır, ne de en zeki olan; değişime en iyi adapte olabilendir hayatta kalan. Bu teorik kavramı kendimize uygulayınca, hayatta kalabilen uygarlığın kendisini içinde bulduğu fiziksel, sosyal, politik, ahlaki ve manevi çevreye uyum sağlayabilen uygarlık olduğunu söyleyebiliriz.
Muhtemelen Megginson'un sözleri, zaman içinde değiştirilerek doğrudan Charles Darwin'e atfedildi. Bu, hatalı atıf üretimi olarak düşünülebilir: A kişisi B kişisinin görüşünü özetler, kısaltır, yeniden ifade eder. Daha sonraki bir zamanda, bu yeni ifade doğrudan B kişisine atfedilir.
Sözün Kökenlerinin Kronolojisi
1964'te Megginson Petroleum Management (Tr.: "Petrol Yönetimi") dergisinde bir makale yayınladı ve metnin başlangıç cümleleri 1963'te Darwin hakkında yaptığı konuşmanın metnine çok benziyordu. Megginson, tırnak işaretleri kullanmadı, ancak "Charles Darwin (...) diyor" ifadesini kullandı. Orijinal metinde 3 nokta vardı.
Charles Darwin, Türlerin Kökeni'nde, (...) "Ne en zeki olan hayatta kalır, ne en güçlü olan; hayatta kalan değişime adapte olabilen ve içinde bulunduğu çevredeki değişime en iyi uyum sağlayabilendir diyor.
1968'de Kamal S. Sayegh tarafından Oil and Arab Regional Development (Tr.: "Arap Bölgesel Gelişimi ve Petrol") kitabı yayınlandı ve ilk bölümde yazılanlar, Petroleum Management dergisinde yayınlanan yazının görece kısa versiyonuydu. İlginç bir şekilde bu pasaj doğrudan Darwin alıntısı olarak sunuldu.
Ne en zeki olan hayatta kalır, ne en güçlü olan; hayatta kalan, değişime adapte olabilen ve içinde bulunduğu çevredeki değişime en iyi uyum sağlayabilendir. - Charles Darwin
1982'de "Kültürel Sinerjiyi Yönetme" başlıklı uluslararası yönetimin zorlukları hakkındaki bir ders kitabının müzakere ile ilgili bir bölümü, Darwin'e atfedilen alıntıların bir versiyonunu içeriyordu. İfade, iki küçük değişiklik dışında, 1968'teki örnekle aynıydı: iyelik eki atıldı ve "ve" yerine "veya" yazıldı.
Ne en zeki olan tür hayatta kalır, ne en güçlü olan; hayatta kalan, değişime adapte olabilen veya içinde bulunduğu çevredeki değişime en iyi uyum sağlayabilendir. - Charles Darwin
1983 yılında Harvard Üniversitesi Asya Merkezi tarafından Çin ve Charles Darwin başlıklı bir monografi yayımlandı. Yazar, bu monografide, Darwin'in fikirlerinin 1800'lerin sonlarında ve 1900'lerin başında Çin'deki reformistler ve devrimciler tarafından yorumlanmasını ve yanlış yorumlanmasını ele aldı. Uyum yeteneğini vurgulayan özlü bir özdeyiş sunuldu, ancak tırnak işaretleri kullanılmadı ve kelimeler doğrudan Darwin'e atfedilmedi.
Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.
KreosusKreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.
Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.
PatreonPatreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.
Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.
YouTubeYouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.
Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.
Diğer PlatformlarBu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.
Giriş yapmayı unutmayın!Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza üye girişi yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.
I Nai'nin eksiksiz batılılaşma argümanı aslında hayatta kalmak için Taocu-Darwinist bir programdı. En iyi olan, en çok adapte olabilendir, en güçlü olan değil.
1985'te Bankers Monthly (Tr: "Bankerler Aylık Dergisi"), Darwin'e atfedilen bir alıntı yayımladı. İfade, 1982 örneğinin basitleştirilmiş ve kısaltılmış bir versiyonuydu ve “en zeki” ifadesi silindi.
Darwin'in bir sözünü hatırlamakta fayda var. "Hayatta kalan, türlerin en güçlüsünden ziyade değişime en çok adapte olabilenidir."
1987'de ABD'deki bir meclis oturumunda konuşan bir kişi, sözün bir örneğini kullandı ve garip bir şekilde kelimeleri tanınmış avukat Clarence Darrow'a atfetti. İfade, 1982 örneğinin basitleştirilmiş ve kısaltılmış bir ifadesiydi ve "en zeki" ifadesi, "en akıllı" ile değiştirildi.
Her şeyin ilki olmak, basitçe daha sonrakilerin sembolü olduğunuz anlamına gelir. Clarence Darrow bir keresinde şöyle demişti: "Ne türlerin en güçlüsüdür hayatta kalan, ne de en akıllısı. Bundan ziyade, değişime en çok adapte olabilendir hayatta kalan."
1999'da USA Today Gazetesi, yukarıda yer alan 1987'deki versiyonuna benzer bir örneği Darwin'e atfetti.
Ne türlerin en güçlüsüdür hayatta kalan, ne de en akıllısı. Değişime en çok adapte olabilendir hayatta kalan. - Charles Darwin, İngiliz doğabilimci.
2008 yılında Cambridge Üniversitesi'nden bir bilim tarihçisi olan John van Wyhe, The Guardian gazetesinde Darwin'e atfedilen hatalı atıfları içeren bir köşe yazısı yazdı.
Darwin'e atfedilen birçok alıntı var. Muhtemelen en yaygın olanı "Ne en güçlü olan tür hayatta kalır, ne de en zeki olan. Değişime en açık olandır, hayatta kalan.". Bu akılda kalıcı ifadenin farklı versiyonları, birçok kitabı internet sitesini süslemekte. Ama bu söz kesinlikle Darwin tarafından yazılmadı. Başkalarının Darwin hakkındaki sözlerine inanmak ve ona hatalı atıf yapmak için artık herhangi bir mazeret kalmadı, çünkü tüm yayınları ücretsiz olarak darwin-online.org.uk sitesinde mevcut.
2009 yılında biyolojide yüksek lisans öğrencisi olan Nick Matzke, bu sözün kaynağını araştırdı ve daha önce bu yazıda ayrıntılı olarak açıklanan 1963, 1964 ve 1982 tarihli ana alıntıları tespit etti. "Darwin'in Yazışmaları Projesi", Matzke'ye bu ifadenin kaynağını açıklamaya yardımcı olduğu için bir ödül verdi.
Söz, Ne Kadar İsabetli?
Aslında sözün kime atfedilmiş olduğundan bağımsız olarak, sözün içeriğinin ne anlattığına ve bilimsel anlamda herhangi bir değer taşıyıp taşımadığına odaklanmak öğretici olabilir.
Evrim, her ne kadar sadece bununla ilgili olmasa bile, Herbert Spencer'ın meşhur "en uyumlunun hayatta kalması" lafıyla ilişkilendirilmiştir. Bunda çok büyük bir sorun yok; ancak daha fenası, bu söz kimi zaman "en güçlünün hayatta kalması" olarak yorumlanmaktadır. İşte sorun, burada başlamaktadır.
Evrimsel biyolojide fiziksel güç, tek başına tamamen anlamsızdır ve genel evrimsel süreci tanımlamakta kullanılamaz. Fakat bundan yola çıkan bazı kişiler, evrimsel biyolojinin bu çarpık yorumunu siyasi ideolojilerine alet ederek Sosyal Darwinizm olarak bilinen bir ideolojiyi savunmuşlardır. Kötüye kullanılan her bilim dalında olduğu gibi, evrimsel biyoloji de bu kötüye kullanımdan payını almış ve bilim karşıtları tarafından bu hatalı yorum, yaygın bir anti-evrim propaganda aracına dönüştürülmüştür.
Bu hatalı yorumun bir diğer uzantısı da, evrimin zeka ile ilgili olduğuna yönelik algıdır. İnsan, zekası sayesinde birçok "sıra dışı" başarıya ulaşabildiği için, evrimin amacının daha zeki canlılar üretmek olduğuna yönelik, yukarıdaki ile eşit derecede hatalı bir yorum ortaya çıkmıştır.
Buna bağlı olarak, evrimin sadece "güç" veya "zeka" ile ilgili olmadığını vurgulamak isteyen kişiler, yukarıdaki sözü popülerleştirmiş olabilirler. Bu açıdan bakıldığında, söz konusu yaklaşım oldukça isabetlidir. Evrim, sadece güç veya zeka ile ilgili değildir; içinde bulunulan ortamda en uyumlu olmayı sağlayan özellikler her ne ise, onlar seçilecek ve çoğaltılacaktır. Bu, başka ortamlarda dezavantajlı olabilecek özellikler bile olabilir! Dolayısıyla evrimi sadece güce veya zekaya indirgemek hatalıdır.
Sonuç
Sonuç olarak, 1963'te Leon C. Megginson, Charles Darwin'in fikirlerini yorumlayan bir pasaj içeren bir konuşma yaptı. Megginson, Darwin'in sözlerini aktardığını iddia etmedi. Yine de, zaman içinde, bu aşamalı süreçte bu pasaj basitleştirildi, kısaltıldı, değiştirildi ve doğrudan Darwin'e atfedildi. Söz, Darwin'e ait olmasa bile, anlam bakımından isabetli olduğu söylenebilir.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git- 35
- 22
- 13
- 9
- 6
- 6
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- Q. Investigator. It Is Not The Strongest Of The Species That Survives But The Most Adaptable. (4 Mayıs 2014). Alındığı Tarih: 4 Mayıs 2020. Alındığı Yer: Quote Investigator | Arşiv Bağlantısı
- Darwin Correspondence Project. Six Things Darwin Never Said – And One He Did. (18 Aralık 2009). Alındığı Tarih: 4 Mayıs 2020. Alındığı Yer: Darwin Correspondence Project | Arşiv Bağlantısı
- L. C. Megginson. (1963). Presidential Address Delivered At The Southwestern Social Science Association Convention In San Antonio, Texas, April 12, 1963. Southwestern Social Science Quarterly, sf: 3-4. | Arşiv Bağlantısı
- L. C. Megginson. (1964). Key To Competition Is Management. Not: Petroleum Engineer Publishing Company.
- K. S. Sayegh. (1968). Oil And Arab Regional Development. Yayınevi: Frederick A. Praeger, New York.
- J. R. Pusey. (1983). China And Charles Darwin. Yayınevi: Harvard University Asia Center, Cambridge, Massachusetts.
- T. Glasscock. (Dergi, 1985). Back To Cash Equity In Real Estate Finance. Not: Bankers Monthly.
- J. E. Stallworth. (ABD Senato Duruşması, 1987). Improving The Quality Of Life For The Black Elderly: Challenges And Opportunities.
- USA Today. (Gazete, 1999). Gns Millennium Special. Not: USA Today.
- J. van Wyhe. It Ain't Necessarily So.... (9 Şubat 2008). Alındığı Tarih: 4 Mayıs 2020. Alındığı Yer: The Guardian | Arşiv Bağlantısı
- N. Matzke. Survival Of The Pithiest. (3 Eylül 2009). Alındığı Tarih: 4 Mayıs 2020. Alındığı Yer: Panda's Thumb | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 21/11/2024 15:04:04 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/8641
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.