Bilimde Güvenilirlik: Geri Çekilen Bilimsel Makalelerin Çoğu, Hatalarından Arındırılıp Yeniden Yayınlanıyor!
Bilim camiasını ayakta tutan, tarafsızlığını ve bilimsel tartışmayı sürdüren, bulguları bilim insanlarına ve dolayısıyla halka ilan etmenin yegane aracı olan unsur şüphesiz bilimsel makalelerdir. Bir makale yazmak, genellikle en az makalenin içerisinde anlatılan deney ya da bulguyu araştırmak kadar zor bir iştir ve hatta çoğu zaman bundan bile zordur. Ne var ki bilimsel makaleler ve makale dergileri (jurnaller) olmaksızın bilimden söz edilemez.
Bilimsel makalelerin ve dergilerin saygınlığı, güvenilirliği ve benzeri konularla ilgili on yıllardır çeşitli tartışmalar yürütülmektedir. Burada hepsini ele alamayacağız. Ancak yeni yapılan bir çalışma, "retraksiyon" olarak bilinen "yayınlanmış, bilimsel bir makalenin dergi ya da hakemler tarafından geri çağrılması" konusuna eğiliyor. Kimi zaman makaleler çeşitli sebeplerle yayından kaldırılıyor. Araştırma, 2008 senesi içerisinde bu şekilde geri çekilen 244 makaleyi inceliyor ve bu geri çekmelerin nedenlerini ortaya koyuyor.
19 Haziran 2013'te BMC Research Notes dergisinde yayınlanan araştırmaya göre, Medline üzerinden yayınlanan ve sonradan geri çekilen 244 makalenin 235'inin geri çekilme nedenleri açıklanmış, diğerleri ise gizli tutulmuş veya açıklanmamıştır.
Geri çekilme nedenleri açıklanan bu 235 makalenin:
- %28'i içeriğindeki gözden kaçan bilimsel hatalar nedeniyle,
- %20'si intihal (bilimsel veri ve bulgu hırsızlığı) nedeniyle,
- %14'ü sahtekarlık nedeniyle,
- %11'i ise diğer makalelerin içerikleriyle çakışması veya aynı konunun tekrar edilmesi
nedeniyle geri çekilmiştir.
Genellikle geri çekilen bu makalelerin içerikleri düzeltildikten sonra yeniden yayımlanabilmektedir. Geri çekilen bu 244 makalenin 233 tanesi yeniden yayımlanmıştır ve orjinallerine (düzeltmeden önceki hallerine) ulaşmak da mümkün olmuştur. İlginç bir şekilde, geri çekilen makalelerin %22'sinin orjinallerinde, bu halinin geri çekilme istemiyle yayından kaldırıldığına dair bir ibare bulunmamaktadır. %18'inin orjinalleri ise tamamen yayından kaldırılmıştır. Geri kalan %60'ında ise net olarak makalenin geri çekilip yeniden yayımlandığına dair uyarılar yer almaktadır.
Yapılan bir diğer araştırma da benzer şekilde geri çekmeleri incelemektedir. 1928-2011 yılları arasında geri çekilen 4500 civarında makaleyi incleyen araştırma da, benzer sonuçlara ulaşmaktadır: makalelerin yarısından fazlasının geri çekilme nedenleri arasında genel olarak intihal, çifte yayın, yazar sorunları, belirsiz telif hakkı sorunları ve benzeri bulunmaktadır.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git-
7
-
6
-
4
-
3
-
2
-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
- Türev İçerik Kaynağı: The Scientist | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 21/12/2024 20:21:38 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/1290
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
