Bilim İnsanları Bilinen En Küçük Yıldızı Keşfettiler!

İngiltere'deki Cambridge Üniversitesinde ötegezegen araştırması yapan astronomlar, yanlışlıkla bilinen en küçük yıldızı keşfettiler.

Yeni keşfedilen bu yıldız 0.081 Güneş kütlesinde. Boyutu ise yaklaşık olarak s kadar. Yıldızın bu küçük boyutu onu yıldız kalıntıları dışında bilinen en yoğun cisimlerden biri yapıyor. Ancak küçük kütlesine rağmen yüksek yoğunluğu sayesinde yüzeyinde Dünya'nın 300 katı kadar bir kütleçekime sahip.

EBLM J0555-57Ab adı verilen bu yıldız aslında bir örten ikili yıldız sisteminin parçası. WASP (İng: "The Wide Angle Search for Planets") isimli ötegezegen projesinde çalışan astronomlar EBLM J0555-57A isimli yıldızda düzenli tekrarlanan bir parlaklık azalmasına rastladılar. Bu parlaklık azalması bilim insanlarının yıldızın yörüngesinde bir ötegezegen bulunduğunu düşünmelerine yol açtı.

Ötegezegen keşiflerinde geçiş fotometrisi adı verilen bu yöntem sıkça kullanılır. Gezegenler birer ışık kaynağı olmadıkları için ve boyutları nispeten küçük olduğu için, bilim insanları görülmesi oldukça zor olan bu gezegenleri direkt olarak incelemek yerine yıldızlardan gelen ışığı incelerler. Gezegenler etrafında bulundukları yıldızın önünden geçtikleri zaman tıpkı bir tutulma gibi bu yıldızın parlaklığında bir azalmaya sebep olurlar. Bu sayede bilim insanları yıldızın çevresinde bir cismin bulunduğunu anlarlar.

Daha sonra bu cismin CORALIE spektrografı ile incelenmesi sonucunda cismin kütlesinin bir gezegenin sahip olabileceği kütleden çok daha büyük olduğunu fark edildi. Böylece keşfedilen cismin bir yıldız olduğu anlaşılmış oldu.

EBLM J0555-57Ab'nin kütlesi füzyon reaksiyonu gerçekleştirmek için gerekli olan kütleden yalnızca 0.001 Güneş kütlesi daha fazla, bu yıldız çok az daha hafif olmuş olsaydı füzyon reaksiyonu gerçekleştiremeyecek ve yaşamına başarısız yıldız da denilen kahverengi cüce olarak devam edecekti. Ancak yıldız olmaya yetecek kadar kütleye sahip olmasına rağmen araştırma ekibinde bulunan Alexander Boetticher'in söylediğine göre keşfedilen birçok gaz devi ötegezegenden daha küçük boyutlara sahip.

EBLM J0555-57Ab gibi Güneş'in kütlesinin yüzde 20'sinden daha az kütleye sahip yıldızların evrende en çok bulunan yıldızlar olduğu düşünülüyor, buna rağmen bu yıldızların küçük boyutu onlar üzerinde çalışmamızı ve onları keşfetmemizi zorlaştırıyor. Ancak tıpkı EBLM J0555-57Ab ve ondan yaklaşık olarak yüzde 30 daha büyük olan TRAPPIST-1 gibi küçük ve soğuk yıldızların yörüngelerindeki gezegenlerde su bulundurma ihtimali diğerlerine göre oldukça yüksek ve buna bağlı olarak dünya dışı yaşam barındırıyor olma ihtimali de daha yüksek. Muhtemelen birçok bilimsel yenilik potansiyeline sahip olmasına rağmen sadece dünya dışı yaşam ihtimali bile bu yıldızları araştırmamızın ne kadar önemli olduğunu gösteriyor. Son olarak, araştırma ekibinde yer alan Cambridge Üniversitesinin Cavendish Laboratuvarında profesör olan Didier Queloz araştırmanın önemini şu şekilde açıklıyor:

EBLM projesi sayesinde evrende en sık görülen yıldızlar ve onların yörüngesinde bulunan gezegenler hakkında çok daha fazla bilgi sahibi olabileceğiz.