Aşılar, Her Yaş Grubunda COVID-19 Nedeniyle Ölme Riskini Onlarca Kat Azalttı!

Aşılarla ilgili kritik bir faktör, etkililik oranı olarak bilinen bir orandır. Bu oran, aşılı olan ve olmayan gruplar arasında hastalığa yakalanma riskinin değişimini verir. mRNA aşıları için bu oran %95 civarında, diğer birçok aşı içinse %50-80 civarındadır. Yani aşı olmayan gruptaki her 100 kişi için, örneğin mRNA aşısı ile aşılanan grupta 5 kişinin hasta olmasını bekleriz.

Ancak "hasta olmak", oldukça geniş bir kavramdır. Salgın başından beri izah ettiğimiz üzere, COVID-19'a yakalananların da çoğu hastalığı hafif-orta şiddette atlatmaktadır; ancak %20'lik bir kısımda semptomlar daha ağır olmakta, %5-10 arası hastanelik olmakta, %1 kadarı da ölmektedir. Bunlar, ilk etapta kulağa az gelse de, milyarlarca insana vurulduğunda milyonlarca ölüme ve kalıcı hasara karşılık gelmektedir. COVID-19'un tehlikesi budur.

İşte aşıların çözdüğü kritik problemlerden biri, ağır hastalık geçirme ve ölüm oranlarının azalmasıdır. Yani aşı olan biri, yarma vakası olarak bilinen bir durum itibariyle hastalığa yakalanabilir. Bu, uzun vadede problemler yaratabilecek olsa da aşı olan bir bireyi endişeye sürükleyecek bir problem değildir; çünkü aşılananların COVID-19 nedeniyle ağır hastalık geçirme veya ölme ihtimali yok denecek kadar azdır. Dolayısıyla aşılar sadece hastalığa yakalanma riskini dikkate değer miktarda azaltmakla kalmaz; aynı zamanda aşılanmanıza rağmen hastalığa yakalanacak kadar şanssızsanız, COVID-19'un yıkıcı etkilerinden büyük oranda korunmanızı sağlar.

İşte Financial Times tarafından yapılan bir analiz, bu koruyuculuğun boyutlarını gözler önüne seriyor. Ana görselde de görebileceğiniz gibi, aşı olan her yaş grubundan insanın ölüm riski onlarca kat azalıyor. Örneğin 80 yaşındaki birini 2 doz aşı ile aşıladığımızda, COVID-19 nedeniyle ölme riski 20 kat kadar azalarak, 50 yaşındaki aşısız biri ile aynı düzeye geliyor. Eğer o 50 yaşındaki kişiyi de 2 doz aşıyla aşılayacak olursak, o kişinin ölüm riski de 35 kat kadar azalarak, 30 yaşındaki birinin ölüm riski ile kabaca aynı düzeye geriliyor. Bu, aşıların tarihsel başarısının bir kez daha tekrarlandığının en net kanıtlarından biri.

Aşılanma oranları arttıkça, aşı karşıtları temel oran yanılgısı olarak bilinen istatistiki bir mantık hatasına düşerek, vakalar ve ölümler arasındaki aşılıların sayısına dikkat çekmeye çalışıyorlar ve böylece insanları aşıdan caydırmaya çalışıyorlar. Halbuki buradaki yazımızda detaylıca anlattığımız gibi, ilkokul düzeyinde matematik bilen birinin kolayca çözeceği üzere, aşılanma oranları %50'leri geçiş %80 küsürlere ulaştıkça, aşılanan popülasyon aşısızlara baskın geleceği için, onlardaki az sayıdaki vaka da "genel vakalar" arasında daha çokmuş gibi gözükecektir. Örneğin popülasyonun %100'ü aşılanmış olsaydı, tüm COVID-19 vakalarını aşılılar oluşturuyor olacaktı. Ama aşısız döneme göre binlerce kat azalmış olan vakaların %100'ünü aşılıların oluşturması anormal bir durum olmazdı ve aşıların çalıştığını gösterirdi.

Şöyle de düşünebilirsiniz: Birleşik Krallık'ta trafiğe çıkan sürücülerin emniyet kemeri takma oranı %99 civarındadır. Dolayısıyla hastaneye kaldırılan veya trafik kazalarında ölen kişilerin neredeyse tamamı emniyet kemeri takmaktadır. Bu, emniyet kemerlerinin çalışmadığı anlamına gelmez; çünkü emniyet kemeri takılmayacak olsa, trafik kazalarında ölüm oranları yüzlerce kat fırlardı. Bunu, emniyet kemeri takma davranışının düşük olduğu yerlerde görebilmekteyiz.

Sonuç olarak, aşıların ilk geliştirildiği günden beri bir gerçek değişmedi; tam tersine güç kazandı: COVID-19'a karşı geliştirilen aşılar, kendilerinden beklendiği gibi çalışıyor ve insanları koruyor. Bu nedenle eğer aşılanmadıysanız ve herhangi bir sağlık engeliniz yoksa, mutlaka aşılanmanızı ve çevrenizdekileri de aşılanmaya teşvik etmenizi öneririz.