Yeni Soru Sor
Paylaşım Yap
Sorulara Dön
3

Yüzümüz neden güzel ve simetrik olacak şekilde evrimleşmiştir?

Yüzümüz tam simetrik değil peki ama neden simetriğe yakın bi şekilde evrimleşmeye ihtiyaç duymuştur? Ya da neden ağzımız yüzümüz düzgün olmaya (güzelleşmeye) evrilmiştir ?
1,969 görüntülenme
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
2 Cevap

Yüz simetrisinin bir sağlıklılık göstergesi olduğu düşünülmektedir (Fink ve ark., 2006; Buss, 2015). Bir eş adayının sağlıklı olduğunu/iyi genlere sahip olduğunu bilebilmek kişinin üreme başarısını arttıracaktır. Bu özelliğin (yüz simetrisine karşı duyarlılık), üreme başarısını arttırdığı için, zamanla popülasyonda yayıldığı ve bunun da günümüzde simetrik yüzleri daha çekici/güzel bulmamızın nedeni olduğu söylenebilir. 

Buss'a (2015) göre sağlıksız biriyle eşleşmenin atalarımız için bazı adaptif riskleri vardı. Birincisi, güçsüzleşme nedeniyle yiyecek, koruma, çocuk bakımı gibi konularda eşin katkı sağlayamamasıdır. İkincisi eşin ölme ihtimalidir ki bu kaynak akışının kesilmesine neden olur ve kişiyi bir eş arayışının bedellerini ödemeye zorlar. Üçüncüsü, hastalık bulaşıcıysa kişiye bulaşabilir, bu da yaşamını ve üremesini kısıtlayabilir. Dördüncüsü, eş hastalığı çocuğa bulaştırabilir ve onun hayatta kalma ve üreme şansını tehlikeye sokar. Beşincisi, sağlık kısmen genetiktir, sağlıksız bir eş seçen kişi sağlıksızlığa neden olan genleri çocuklarına aktarma tehlikesiyle karşı karşıyadır. Tüm bunlar nedeniyle, erkeklerin ve kadınların olası eşin sağlık durumunu önemsemesi şaşırtıcı değildir.  

Buss (2005) simetriden sapmaya neden olan temel iki belirleyici etkenin bulunduğunu söyler. Birincisi patojenler ve mutasyonlarla ilişkilidir. Simetri, patojenlere ve mutasyonlara genetik direnci (developmental stability)  sinyaller. Patojenlere ve mutasyonlara genetik açıdan daha duyarlı olan bir kişi bunlara dirençli bir kişiye göre daha simetrik olmayan bir yüz ve vücut geliştirir. İkincisi aşırı sıcaklar, çocuklukta yetersiz beslenme ve toksinlere maruz kalma gibi çevresel hasarlardır ve simetri bunlara genetik direncin işaretidir. Kısacası, simetri, sağlığın genetik işaretçisidir.

Tüm Reklamları Kapat

  • Buss, D. M. (2005). The dangerous passion: Why jealousy is a necessary as love and sex. Odile Jacob.
  • Buss, D. M. (2015). Evolutionary psychology: The new science of the mind. Psychology Press.
  • Fink, B., Neave, N., Manning, J. T., & Grammer, K. (2006). Facial symmetry and judgements of attractiveness, health and personality. Personality and Individual Differences, 41(3), 491-499.
333 görüntülenme
2
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tolga Sağlam
Tolga Sağlam
56K UP
Tolga Sağlam

Simetri, canlılara avantaj sağlayan bir özelliktir, ancak bu kesinlikle genellenemez. Örneğin deniz tabanında bulunan süngerler (Porifera filumu) tamamen asimetriktir ve hiçbir simetriye rastlanmaz.Ayrıca Uca pugnax isimli bir yengeç türünün bir kıskacı diğerinden onlarca kat büyüktür.Denizgergedanlarının bir boynuzu aşırı uzunken, diğeri çok kısa kalabilir.En ilginç örneklerden biri yassı balık denen bir türdür. Bu tür, deniz tabanında yaşar ve gözleri asimetrik olarak evrimleşmiştir. Normalde bir vatoz gibi düşünebilirsiniz, vatozda gözler kafanın iki yanındadır. Bu hayvan da benzer şekilde hareket etmesine rağmen, bir göz yukarıya kayıp kocaman olmuştur; diğeri aşağıya kayıp küçük kalmıştır. Bunun sebebi avcıların hep üst taraftan gelmesi, alt tarafta ise besinlerin bulunması ve yassı balığın küçük bir gözle bile görülebilecek besinlerle beslenmesidir.Benzer şekilde pek çok baykuşun kulakları asimetriktir.Ayrıca dış görünüşümüz simetrik olsa bile, iç organlarımız kesin bir asimetriye sahiptir: kalp soldadır, akciğerler asimetriktir, karaciğer, dalak, bağırsaklar, bunların hepsi asimetriktir.

Simetri, temel olarak hayvana avantaj sağlar, çünkü genellikle doğada bir tehlikenin veya avın sağda veya solda olması ihtimali, yukarıda veya aşağıda olma ihtimali büyük oranlarda aynıdır. Bu sebeple simetrik canlılar evrimleşmiştir. Ayrıca, bazı fiziksel yasalardan ötürü de simetri avantaj sağlayabilir: Örneğin asimetrik bir çita, yeterince hızlı koşamayabilir veya kartal yeterince etkili uçamayabilir (bkz: hava sürtünmesi, moment gibi kavramlar).

Tüm Reklamları Kapat

Ancak kimi zaman doğa, çevresel etkenler altında simetriyi bozabilir zaten tam bir simetriye sahip olmak istatistiki olarak mümkün değildir. En bilinen örneği, yüzünüzün iki yarısının birbirinden oldukça farklı olabilmesidir. Kollarınızın uzunlukları milimetrelerle de olsa farklı olabilir. Şu anda ODTÜ Biyoloji Bölümü'nde Doç. Dr. Meral Kence ve Evrim Ağacı ekibinden 2 kişi "Dalgalanan Asimetri" (Fluctuating Asymmetry) denen bir konu üzerinde çalışmaktayız. Çünkü canlıların simetriden sapma yani asimetrik olma yüzdelerine bakarak evrimsel geçmişlerini ve akrabalıklarını ortaya çıkamamız mümkündür. Evrim, milyarlarca farklı açıdan desteklenebilmektedir.

Eğer canlı simetrikse, bunun sağlanması ise genetik olarak olur; hemen her zaman olduğu gibi. Genler, buna göre düzenlendiği için kol ve bacaklarınız iki yanınızda simetrik olarak çıkar. Ancak bu da, gelişim bozukluklarına bağlı olarak değişebilir. Örneğin bazı insanlarda bacaklar asimetrik olur ve bu kemiklerin şekillerinin bozulmasına ve ileride bel ve sırt ağrılarına kadar gidebilir. Genetik bozukluklar ve mutasyonlar da bu simetride sapmalara ve bozulmalara sebep olabilir.

Onur Erler ve Ç. Mert Bakırcı' dan alıntılanmıştır.

Ayrıca günümüzde güzelliğin neden olduğunu açıklanıp açıklanmadığını bilmesem de evrimde amaç aramak yanlıştır. 

'' İnsanın ve aşağı hayvanların duyuları, parlak renklerin ve belirli biçimlerin ve de uyumlu ve ritimli seslerin hoşa gidileceği ve güzel sayılacağı yolda belirlenmiş gibi görünmektedir; ama bunun neden böyle olmak gerektiğini bilmiyoruz. '' - Seksüel Seçme, Charles R. Darwin

758 görüntülenme
Bu cevabın içeriği ve doğruluğu, Evrim Ağacı editörleri tarafından kontrol edilmiş ve onaylanmıştır.
7
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Kafana takılan neler var?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close