Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Yeni Soru Sor
Paylaşım Yap
Sorulara Dön
Ömer Görür
Üye 1 gün önce 4 Cevap
8

Ödüllü Soru Bir kedinin hayatı bir tavuğun hayatından daha değerli midir?

Kedime tavuklu veya somonlu mamalar alırken bazen düşünüyorum, bir hayvana güzel bir hayat vermek adına yüzlerce hayvanın hayatını alıyoruz. Bunu ahlaki olarak nasıl haklı çıkartabiliriz?
471 görüntülenme
Bir kedinin hayatı bir tavuğun hayatından daha değerli midir?
Bir kedinin hayatı bir tavuğun hayatından daha değerli midir?
Cevap Ver 2,500 UP
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Tüm Reklamları Kapat
4 Cevap
Çağanalp Sarıkaya
Öğrenciyim 23 saat önce

Doğa içinde bir tür başka bir türden daha değerli değildir. Hatta doğada bir tavukla bir insanın değeri eşittir. Ama biz sevdiğimiz canlıların yaşamını daha çok değer veririz ve bu o canlının yaşamının daha değerli olması için yeterlidir. Mesela biri evinde tavuk besliyorsa ve o tavuğu seviyorsa onun için bir tavuk bir kediden daha değerlidir. Bu kedi besleyen biri için tam tersidir. Yani bir tür diğer türden daha değerli midir sorusunun bir cevabı yoktur. Bu soruya bir cevap verebilseydik bu bütün canlılar arasında genelleme yapmış olurduk ki bu da bir 2 adet karıncayı kurtarmak için bir insanı feda etmekle aynı şeydir çünkü 2 yaşam 1 yaşamdan daha değerlidir. Hatta bir çimenle bir koyunun da değeri aynıdır ki bu da vegan olmanın mantıksızlığını gösterir.

Bu hayvanların beslenmesi için diğer hayvanların katledilmesi de ahlaki açıdan uygundur. Sence sen kediyi doğaya salsan o kedi vegan mı beslenicek? Tabii ki de hayır. Bir insanın hayatını devam ettirmesi için de başka canlıları katletmesi gerekir. İnsan hepçil olduğundan sadece bitkiyle yaşamını devam ettirebilse de (Çimenle koyunun aynı olduğunu söylemiştim) sadece bitkilerden alıcağı enerji insanın ihtiyacı için çok düşüktür. Üstelik hayvanlarda olup bitkilerde olmayan önemli besin ögeleri vardır. Yani kediler gibi herhangi bir canlının yaşamını devam ettirebilmesi için (yani beslenmesi için) başka bir canlının hayatına son vermek ahlaki açıdan uygundur.

Evcil hayvanların insan boyunduruğu altında yaşamasına gelirsek burada insanlar çok cahilce konuşuyor genelde. Bütün evcil hayvanların insan boyunduruğu altında yaşadığını söylüyorlar. Bu bazı durumlarda doğru olsada sadece kafeste zorla tutulan hayvanlar için geçerlidir (insanlar için besin sağlayan koyun gibi hayvanlar dışında). Kedi örneğinden devam edelim. Şimdi kedilerin psikolojisinden, kedilerin bakış açısından değerlendirelim. Bu kedi sahibini seviyor ve sahibini evini kendi evi olarak görüyor. E buradaki sıkıntı ne, kedi zaten kendi evinde yani yuvasında yaşıyor. Kedinin gerçekten sahibinin evini kendi evi olarak gördüğünü anlamak için kedi dışarıya salındığında geri geliyor mu buna bakılabilir. Mesela benim eskiden bir kedim vardı. Dışarıya çıkarttığımda etrafımda çok uzaklaşmadan dolanıyordu. Ben apartmanın kapısını açtığımda zaten kendiliğinden içeri girip merdivenleri çıkıp daireni önüne geliyordu.

Tüm Reklamları Kapat

Bu kadar şey diyince de hayvanlar çok da umurumda değil diye bir anlam çıkarılmasın. Mesela bir tane kedi vardı benim değildi sokakta yaşıyordu. Bende arada bir onu görüp seviyordum. Sonra okumak için başka şehre filan gittim yaklaşık bir yıl sonra aynı kediyi tekrar gördüm kedi koşarak yanıma gelip sürtünmeye başladı ama kediyi daha önce hiç beslememiştim sadece arada bir seviyordum. Kendimi övemeye filan çalışmıyorum sadece bu düşünceleri hayvansever birinden duymuş olduğunu bilmeni istediğim için söyledim.

2
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Görkem Bakırcı
Fen Bilimleri Öğretmeni 1 gün önce

Bu sorunuz derin etik bir sorudur ve kişiden kişiye göre cevabı değişecektir. Cevap, kişinin eğitim, kültür ve inançlarına göre değişiklik gösterecektir.

Türcülük (Speciesism) düşüncesini benimseyen bir kişi bir türün başka bir türden daha üstün olduğunu savunabilir. Birçok filozof türcülüğü yanlış bulur ve bütün hayvanların eşit şekilde yaşam hakkına sahip olduğunu savunur. Yani birçok filozof için kedinin yaşaması için bir tavuğun öldürülmesi etik bir sorundur.

Bir diğer yaklaşım ise Veganizm'dir. Bu yaklaşımı benimseyen insanlar hayvanların öldürülmemesi gerektiğini savunurlar ve hayvansal gıdalar tüketmezler. Bir kedinin tavuk ya da somon gibi hayvansal gıdalarla beslenmesi etik olmayan bir davranış olarak görülebilir. Çünkü bu, başka hayvanların öldürülmesine sebep olur.

Tüm Reklamları Kapat

Diğer yaklaşımımız Faydacılık'tır. Bu yaklaşıma göre kedi gibi evcil hayvanların av bulmaları ve kendilerini beslemesi zordur ve bu yüzden onların insanlar tarafından beslenmesi gerekebilir. Ancak yine de bu yaklaşımda hayvanlara olabildiğince az zarar verilmesi gerekir. Bu yaklaşım daha çok üretim yapılmasını ancak bu üretimin de yine etik çerçevede yapılmasını belirtir.

Bir kedinin hayatı bir tavuktan değerli midir bu sorunun kesin bir cevabı yok ama benim zannımda bir kedinin hayatı bir tavuktan en azından doğanın açısından daha değerli olmamakla beraber bizim için daha değerli olabilir ama bu değeri de doğru anlamamız önemlidir. Kedimizi beslerken tavuk da üretmeliyiz ve bu durumu bir denge haline koymalıyız. Tavuk ve diğer tüketilen hayvanların üretim ve kesim aşamalarını da kesinlikle etik çerçevede, hayvanlara ve doğaya zarar vermeden gerçekleştirmeliyiz.

8
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Esat Kudret
Akıl yürütmeyi öğrenmeye çalışan bir öğretmenim. 23 saat önce

Mesele Doğanın Diyalektiğinde, Dengede!

Mesele doğanın muazzam orantısında!

Canlılığa ve canlılığın nicel (sayısal) konumlanışına ve gezegenimizde dağılışına, biz merkezli, sığ ve anlam atfeden bir açıdan mı bakacağız, yoksa bizi de var eden ve her ne kadar ondan bağımsız yol aldığımız yanılgısı bizi teselli etse de aslında yanılgımızı da kapsayan , “asıl mesele dengedir” diyen evrimsel işleyişin gözlüklerinden mi bakacağız…

Tüm Reklamları Kapat

100 fareye, 10 yılan ve 1 kartal. Bütün mesele bu kadar basit.

Ya da tersinden; 1 fare 1 yılda 100 yavru, 1 yılan 1 yılda 10 yavru ve 1 kartal 1 yılda 1 yavru.

Ya da orantısal olarak; Farelerin yüzde doksanı yılanları, yılanların yüzde doksanı kartalları hayatta tutar.

Mevsim değişir fakat yeni mevsime yine fare ve yılanları besleyecek kadar üremiş olarak, yine yılan ve kartalları besleyecek kadar üremiş olarak var olmaya devam eder. Bunu bozacak tek güç türümüzdür.

Tüm Reklamları Kapat

Bu denge ve buna bağlı olarak her canlıya atfettiğimiz değer hep bu temel üzerine inşa edilmiş. Doğrusu da budur…

Ancak her şeye rağmen, canlılığın ne denli zor yollardan geçerek bugüne geldiğini bilmek bizde ve sadece bunu gerçekten kavrayanımızda bu tür ve türümüze özgü bir livenizma’ya (canlı severlik) neden olabiliyor. Bunu çok doğal karşılıyorum. Ancak bu şayet aşırıya kaçar ve “her doğan yaşamalı” şeklinde bir paranoyaya dönüşürse, korkarım ki bir zamanlar bir köylüsünü ısırıp ölümüne neden olduğu gerekçesi ile tüm yılanlara savaş açan Hollanda’nın, farelerin aşırı çoğalıp tüm ekinleri yemesi üzerine yaptığı gibi, Hindistan’dan besili yılan ithal etmek zorunda kalabiliriz. Denge iyidir ve bunu en iyi doğa yapar, kulak vermek lazım.

Bu tavuklar ve kediler ve tüm canlılar için geçerlidir. Ki ahlak dediğimiz şey de aslında ve isminin karşılığı olan, canlının doğuşuna (Arapça kökenli ve Hulk olarak) , genetiğine, ya da en bilindik adı ile evrimsel devinimine uygunluk anlamında bundan farklı bir şey söylemez.

Hem bizlerin nihayetinde ve bir döngü içinde ve aslında karada yaşamı var eden toprağı ve vesilesi ile onu işleyen solucanları beslediğimizi unutmamak lazım. Diyeceksiniz ki "ama biz..... sonra oluyor". Zekamızın karşılığı olarak bu kadarı da olsun canım. Sevgiyle…

Kaynaklar

  1. Joanne Cole, et al. (2018). Sihirli Okul Otobüsü Besin Zinciri. Yayınevi: Altın Kitaplar. sf: 96.
4
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Emre Çalışkan
Hayvan hakları için çalışan bir topluluğun mensubuyım 1 gün önce

Bir kedinin hayatı ile bir tavuğun hayatından daha değerli midir ?

Soru şu şekilde sorulması daha doğru olurdu; Türler arası bir üstünlük mevcut mudur ?

Antroposentrik yaklaşımla bakıldığında türleri kendi açılarından çeşitli sınıflandırmalara sokarak hangi türün daha değerli ya da daha değersiz olduğunu iddia edebiliyorlar. Buna göre hangi türlerin katledilebileceğini, tutsak altında tutulabileceğine yönelik ön görüler geliştiriyorlar.

Tüm Reklamları Kapat

Şahsi düşüncem Antroposentrik yaklaşımların insan merkezli yapısından dolayı türleri kendi çıkarına göre sınıflandırıp, biçimlendirip ona göre harekete geçişinden dolayı zayıf bir yaklaşımdır.

Ekosentrik ve Biyosentrik yaklaşımda ise ana düşünce türler arasında herhangi bir “üstünlük” varsayımının yapılamayacağını her tür bir bütünün değeridir ve birbirinden üstün ya da aşağı görülemez.

Ekosentrik düşünceye sahip biri olarak kedilerin beslenmesi için başka bir hayvanın katledilmesine sebebiyet verilişinin ahlaki olamayacığını düşünüyorum. Kedi kendi doğasında yaşayamadığı ve bir başka türün (İnsanın) boyunduruğu altında yaşadığı için insan yaklaşımına göre değerlendirilmesi gerekir

4
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close