Klasik kütle çekim kanunu (Newton'un kütle çekim kanunu) bahsettiğin gibi kütlesi olmayan şeylerin -mesela ışığın- kütle çekiminden etkilenmeyeceğini öngörür. Bunun yanlış olduğunun ve kütle çekimin daha doğru mekanizmasının genel görelilik olduğunun ilk ispatı ise Eddington'ın yıldızların ışıklarının güneşe yakın bir yerden gelirken Güneşin kütle çekiminden etkilenip büküldüklerini gözlemlemesi olarak kabul edilir.[1]
Einstein'ın genel görelilik teorisine göre bir çekim söz konusu değildir. Cisimler uzay-zaman'da bir bükülmeye neden olur ve cisimler geodesic adı verilen eğriler üzerinde doğal hareketlerine devam ederler. Örneğin hiçbir eğilip bükülme olmayan bir uzayda geodesic düz bir çizgidir dolayısıyla hareket eden bir cisim hiç bir etki altında değilse dümdüz ilerlemeye devam eder. Uzay-zamandaki bükülmelerden ise kendisinin uzay-zamanda yarattığı bükülme ölçüsünde etkilenir. Bir cismin uzay-zamanı ne kadar ve nasıl büktüğü stres-enerji tensörü ile belirlenir[2]. Stres-enerji tensörünün içinde kütlenin yanı sıra enerji, momentum, basınç ve gerilim(shear stress) de bulunur.
Biraz daha populer bir dille anlatmak gerekirse, şu şekilde düşünmekte bir beis yoktur: kütle ve enerji özünde aynı şeydir ve bir cismin kütle çekimden ne kadar etkileneceği veya ne kadar bir kütle çekimine sahip olacağı sadece kütlesi ile değil aynı zamanda enerjisi ile de alakalıdır. Fizikte buna toplam enerji diyoruz(kütle+enerji). Dolayısıyla her şey toplam enerjisine göre bir çekime maruz kalır. Hareket eden kütleli bir cisim için bu kütlesi ile enerjisinin toplamıdır, duran kütleli bir cisim için kütlesidir veya hareket halindeki kütlesiz bir cisim için (misal ışık) enerjisidir. (kütlesiz parçacıklar için durmak tanımlı değildir her zaman ışık hızında hareket ederler. Enerji ve momentumları hızlarından bağımsızdır. Ama bu başka bir başlığın konusu)
Kaynaklar
- Earman, John, et al. (1980). Relativity And Eclipses: The British Eclipse Expeditions Of 1919 And Their Predecessors. Historical Studies in the Physical Sciences, sf: 49-85. doi: 10.2307/27757471. | Arşiv Bağlantısı
- wikipedia. Stres-Enerji Tensörü. (27 Ocak 2022). Alındığı Tarih: 27 Ocak 2022. Alındığı Yer: wikipedia | Arşiv Bağlantısı