Ters evrim diye bir kavram var ama bu, doğrudan bütünüyle ata tür olmak değil.
"Bu tür bir evrimde en sık düşülen hatalardan birisi, bu tür bir geri evrimin topyekün olacağı sanrısıdır. Yani bir X türü, Y türüne evrimleştikten sonra çevre şartlarının eski haline dönmesiyle tekrardan ve bire bir X türüne evrimleşebileceğini düşünmektir. Bu büyük bir hatadır, çünkü evrim aşırı fazla sayıda değişkenden etkilenen, çok bilinmeyenli, karmakarışık bir denklemdir. Bu denklemde bütün parametrelerin bire bir eskiye dönmesi pratik olarak imkansızdır. Bu istatistiki imkansızlığa Dollo Yasası denmektedir."
"Dollo Yasası veya daha uzun ismiyle Dollo'nun Tersinmezlik Yasası/Prensibi, evrimsel bir değişim yaşandıktan sonra sonra, bu özelliğin birebir aynı şekilde atasal duruma geri dönmesinin olanaksız olduğunu (pratik olarak mümkün olmadığını) ileri sürer. Bu tanımda birebir aynı şekilde vurgusu önemlidir; çünkü benzer özelliklerin bağımsız olarak evrimleştiğini (bkz: yakınsak evrim) ve hatta atasal özelliklerin benzer formlarının yeniden evrimleşebildiğini (bkz: geri evrim) günümüzde bilmekteyiz. Bu ilkeye göre, örneğin evrimsel süreçlerle körelen bir organ birebir aynı şekliyle yeniden ortaya çıkamaz."
Daha basit bir özellik olsa. Örneğin kuyruk gibi. Kuyruğun üretilmesine engel olan mutasyonlardan dolayı kuyruklu doğanlar var, çok şiddetli olmasa da yavaş yavaş çevresel baskı bu yönde olsa kuyruklu insanlar olabilir diyebiliriz. Bu durumda bile doğrudan kuyruklu maymun atalarımıza dönmüyoruz, sadece belli özellikler tekrar ortaya çıkıyor. Ama bunun için en azından popülasyonda buna uygun çeşitlilik ve çevresel baskı olmalı. Balık atalarımızın izlerini hala taşıyor olsak da bu özellikler o kadar körelmiş, farklılaşmış bir "iz" ki çok büyük ihtimalle o özellik aynı şekilde ortaya çıkamaz. Ama bajau kabilesinde olduğu gibi daha çok nefes tutacak şekilde evrimleşebiliriz. Daha uzun sürede olan evrim için belki balinalar ve yunuslar gibi denizel memelilere benzer bir evrimsel sürecimiz olabilir. (Onlar balığa benziyor evet ama balık değiller.)
Kaynaklar
- Ç. M. Bakırcı. Evrimde Birebir Geri Dönüşün İstatistiki İmkansızlığı: Dollo Yasası Nedir?. (2 Mayıs 2011). Alındığı Tarih: 30 Haziran 2021. Alındığı Yer: Evrim Ağacı | Arşiv Bağlantısı
- Ç. M. Bakırcı. Geri Evrim (Tersine Evrim, Devolusyon): Evrimsel Sürecin Atasal Formlara U-Dönüşü!. (14 Ekim 2016). Alındığı Tarih: 30 Haziran 2021. Alındığı Yer: Evrim Ağacı | Arşiv Bağlantısı
- Ç. M. Bakırcı, et al. Günümüz İnsanlarında Evrim Örneği: Bajaular Ve Dalgıçlık!. (13 Ekim 2019). Alındığı Tarih: 30 Haziran 2021. Alındığı Yer: Evrim Ağacı | Arşiv Bağlantısı
- Dolphin Academy, Uyarlayan: M. Ç. Sever. Karadan Denize Evrimin Destanı: Yunusların Evrimi!. (16 Ocak 2020). Alındığı Tarih: 30 Haziran 2021. Alındığı Yer: Evrim Ağacı | Arşiv Bağlantısı