Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Yılan kartalı (Circaetus gallicus)

Yılan kartalı (Circaetus gallicus)
4 dakika
4,018
Tüm Reklamları Kapat
Yılan kartalı
  • Bilimsel Adı Circaetus gallicus
  • Halk Arasındaki Türkçe Adı Yılan kartalı
  • Halk Arasındaki İngilizce Adı Short-toed eagle
Taksonomi
  • Bu içerik, Evrim Ağacı'nın tür gözlemleri ve türlere dair bilgileri barındıran Yaşam Ağacı projesinin bir parçası olarak hazırlanmıştır.
  • Gözlem Ekle
Desenleri henüz genç birey olduğunu gösteriyor. İstanbul/Belgrad Ormanı'nda gözlemledik.
Desenleri henüz genç birey olduğunu gösteriyor. İstanbul/Belgrad Ormanı'nda gözlemledik.
Özgür Kocaman

Gözlem Bilgileri

Gözlemlediğimiz yılan kartalı (Circaetus gallicus) türü. Genellikle yılan ve diğer sürüngenlerle beslendiği için kendisine bu isim verilmiştir. Alttaki desenlerine bakılarak yaşları anlaşılabilir. Bu konu için Field Guide to Birds isimli taksonomik ornitoloji kitaplarından yardım almak gerekebilir. Renk varyasyonlarını (don), yaşlarına göre renk tonlamalarını ve her taraftan görünüşünü ayrıntılı olarak işleyen en iyi ornitoloji uygulaması Collins Bird Guide'ı tavsiye ederiz. Uygulamayı anlattığımız yazımıza buradan erişebilirsiniz.

Önden bakıldığında köşeli kanat kenarları dikkat çeker. Desenlerine bakılırsa oldukça genç duruyor.
Önden bakıldığında köşeli kanat kenarları dikkat çeker. Desenlerine bakılırsa oldukça genç duruyor.
Özgür Kocaman

Tanım ve Genel Bilgiler

Boyları 73 cm'ye, kanat açıklıkları 180 cm'ye kadar ulaşabilen uzun kanatlı, üst tarafı grimsi/kahverengi, alt kısmı açık renkli bir kartal türüdür. Alt tarafındaki lekeleri gençken seyrek ve soluk renkte iken; erişkinliğe doğru koyulaşmaya ve yoğunlaşmaya başlar. Boynunun bir kısmı da koyu renkli tüylere sahiptir. Kuyruğu küt uçludur ve eşit aralıklarla dağılmış üç bant bulunur. Uçarken esnek bir şekilde yavaş yavaş kanat çırparlar, dönerken kanatlarını düz ya da hafifçe yukarı kalkık tutar. Bu yüzden kanatları önden köşeli bir görünüm yaratır. Yılan kartalları çok iyi uçucudurlar ve diğer akrabalarına göre havada daha fazla zaman geçirirler. Öyle ki kerkenez (Falco tinnunculus) gibi havada olduğu yerede asılı durabilen nadir yırtıcı kuşlardan biridirler. Hatta havada asılı kalırken yakaladıkları yılan ile beslenebilirler bile!

Çanakkale'de gözlemlediğimiz, yakaladığı yılan ile uçan bir yetişkin.
Çanakkale'de gözlemlediğimiz, yakaladığı yılan ile uçan bir yetişkin.
Pedram Türkoğlu

Evrimsel Tarih ve Taksonomi

Accipitriformes diye bilinen gündüz yırtıcı kuşları isimli takıma üye, orta boylu yırtıcı kuşlardır (raptor). İçerisinde atmacalar, kartallar, çaylaklar, tuygunlar ve Eski Dünya akbabaları bulunur. Yeni Dünya akbabaları ve balık kartalları ayrı ailelerde sınıflandırılır. Bu takım içerisinde bulunan Atmacagiller (Acciptridae) adlı taksonomik ailede sınıflandırılırlar. Söz konusu taksonomik familya, kıvrımlı gagaları ve uçarken kanatlarında parmak benzeri primer tüyleri belirgin yırtıcı kuşları (raptor) içerir. Kıvrımlı gagalarının morfolojisi, diyetlerine göre çeşitlilik gösterir. Hatta bazı türlerin gagalarında "diş" benzeri çentik bulunabilir.

Avladığı bir yılan ile uçarken. Balkanlar/Karadağ'da gözlemledik.
Avladığı bir yılan ile uçarken. Balkanlar/Karadağ'da gözlemledik.
H. Tuğrul Atasoy

Fosil kayıtları yaklaşık 50 milyon yıl öncesine denk gelen Erken Eosen'e kadar izlenebilir. Fakat bazı örneklerde fosil kaydı yeterince tanımlanabilir olmadığından filogenetik olarak sınıflandırılamıyor. Çeşitli fikirlere göre Atlantik Okyanus'un kıyılarına denk gelen coğrafyalarda evrimleştiler. Yaklaşık 23 milyon yıl öncesine denk gelen Erken Miyosen'e ait Pengana robertboles gibi türlerin Dünya çapında yayılış gösterdiği biliniyor. Yaşadığı dönemde Caracara ve sekreter kuşu Sagittarius türlerinin ortak atası olduğu düşünülüyor. Ayrıca deliceleri içeren Circinae alt familyasını da içerebileceği söyleniyor.

Tüm Reklamları Kapat

İstanbul'dan bir başka gözlem. Muhtemelen bir genç birey.
İstanbul'dan bir başka gözlem. Muhtemelen bir genç birey.
Özgür Kocaman

Ekolojik Dağılım ve Habitat

Kuzey Afrika, Avrupa ve Asya'yı kapsayan Eski Dünya'da yayılım gösterir. Yani Açık ve ekili araziler, kıraç, taşlık çalılık alanlar ve kurak bölgeler yaşam alanlarıdır. Yuvalarını ağaçlara yaparlar. Akdeniz'den Rusya içlerine kadar olan Orta Asya, Asya, Pakistan, Hindistan ve bazı Endonezya adalarında da görülmektedirler.

Popülasyon ve Koruma Statüsü

İspanya, Fransa'nın güneyi ve Türkiye, en fazla yılan kartalı popülasyonuna sahip yerlerdir. Temel besin kaynakları olan yılanların, zirai ilaçlar veya başka sebeplerle yok edilmesi yüzünden yılan kartallarının sayısında ciddi bir azalma vardır.

Havada olduğu yerde asılı durabilen ender yırtıcı kuşlardandırlar. Beypazarı'nda denk geldik.
Havada olduğu yerde asılı durabilen ender yırtıcı kuşlardandırlar. Beypazarı'nda denk geldik.
H. Tuğrul Atasoy

Davranış ve Etoloji

Oldukça sessiz kuşlardır. Bazen müzikal tonda ıslık sesleri çıkarırlar. Nisan ve Ekim aylarına kadar batıda ürerler, göç için Ekim'de ülkemiz üzerinden geçerek güneye giderler. Yuvalarını dal, yosun ve yeşil yapraklardan yaparlar. Her yıl yuvalarını onarırlar. Bazen de diğer kuşların yuvalarını kullanırlar. 45 İle 47 günlük kuluçka süresinden sonra yavrular 60 ile 80 gün içerisinde ilk uçuşlarını gerçekleştirirler.

Konya'dan, yarı sucul yılan (Natrix natrix) ile beslenirken.
Konya'dan, yarı sucul yılan (Natrix natrix) ile beslenirken.
Akif Aykurt

Diyet ve Metabolizma

Adından da anlaşılacağı gibi genelde yılanlarla beslenirler. Hatta 150 cm ve bazen daha uzun yılanları bile avlayabilirler. Böyle durumlarda genelde mücadele karada devam eder. Yılanlar haricinde kurbağalar, kertenkeleler, küçük kemirgenler ve bazen yiyecek sıkıntısı çektiğinde küçük kuşları avladıkları da gözlemlenmiştir.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Etimoloji

İngilizce "short-toed eagle" veya "short-toed snake eagle" diye bilinirler. Yunanca cins ismindeki kirkos bir çeşit şahin, aetos ise kartal demek. Birleşince Circaetus oluyor. Zira o dönemlerde bu çeşit bir şahin oldukça farklı görünüyordu. Tür ismindeki Circaetus gallicus ise eskiden Batı Avrupa'da bulunan Gaul bölgesi demek oluyor.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
4
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Muhteşem! 0
  • Tebrikler! 0
  • Bilim Budur! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  • Mustafa Özdemir. Yılan Kartalı. (26 Ağustos 2018). Alındığı Tarih: 26 Ağustos 2018. Alındığı Yer: Trakus | Arşiv Bağlantısı
  • Wikipedia. Short-Toed Snake Eagle. (30 Ağustos 2018). Alındığı Tarih: 30 Ağustos 2018. Alındığı Yer: Wikipedia | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 29/03/2024 02:01:15 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/7376

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Hızlı
Gezegen
Egzersiz
Yangın
Kuantum Fiziği
Diyet
Mavi
Antibiyotik
Balina
Evrim Tarihi
Genetik Değişim
İngiltere
Şiddet
Tür
Türlerin Kökeni
Hayatta Kalma
Gebelik
Doğal
Biyocoğrafya
Radyoaktif
Oyun
Astrofizik
Buz
İyi
Damar
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ö. Kocaman, et al. Yılan kartalı (Circaetus gallicus). (30 Ağustos 2018). Alındığı Tarih: 29 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/7376
Kocaman, Ö., Özdil, A. Ş. (2018, August 30). Yılan kartalı (Circaetus gallicus). Evrim Ağacı. Retrieved March 29, 2024. from https://evrimagaci.org/s/7376
Ö. Kocaman, et al. “Yılan kartalı (Circaetus gallicus).” Edited by Ayşegül Şenyiğit Özdil. Evrim Ağacı, 30 Aug. 2018, https://evrimagaci.org/s/7376.
Kocaman, Özgür. Özdil, Ayşegül Şenyiğit. “Yılan kartalı (Circaetus gallicus).” Edited by Ayşegül Şenyiğit Özdil. Evrim Ağacı, August 30, 2018. https://evrimagaci.org/s/7376.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close