Kırmızı Gagalı Dağ Kargası (Pyrrhocorax pyrrhocorax)
eBird
- Taksonomi
- Ornitoloji
- Bilimsel Adı Pyrrhocorax pyrrhocorax
- Halk Arasındaki Türkçe Adı Kırmızı Gagalı Dağ Kargası
- Halk Arasındaki İngilizce Adı Red-billed chough
- Klad Stegocephali
- Üst Sınıf (Superclass) Dört Bacaklılar (Tetrapoda)
- Klad Reptiliomorpha
- Klad Amniyot (Amniota)
- Klad Sauropsida
- Sınıf (Class) Sürüngenler (Reptilia)
- Klad Gerçek sürüngenler (Eureptilia)
- Klad Diapsidler (Diapsida)
- Klad Neodiapsida
- Klad Sauria
- Klad Archelosauria
- Klad Archosauromorpha
- Klad Archosauriformes
- Klad Arkozorlar (Archosauria)
- Klad Avemetatarsalia
- Klad Dinozoromorf (Dinosauromorpha)
- Klad Dinozor (Dinosauria)
- Klad Saurischia
- Klad Teropod (Theropoda)
- Klad Yeni theropodlar (Neotheropoda)
- Klad Averostra
- Klad Tetanurae
- Klad Orionides
- Klad Avetheropoda
- Klad Coelurosauria
- Klad Tyrannoraptora
- Klad Maniraptoromorpha (Maniraptoromorpha)
- Klad Maniraptoriformes (Maniraptoriformes)
- Klad Maniraptora (Maniraptora)
- Klad Pennaraptora (Pennaraptora)
- Klad Paraves (Paraves)
- Klad Avialae (Avialae)
- Klad Avebrevicauda (Avebrevicauda)
- Klad Pygostylia (Pygostylia)
- Klad Ornithothoraces (Ornithothoraces)
- Klad Euornithes (Euornithes)
- Klad Ornithurae (Ornithurae)
- Sınıf (Class) Kuşlar (Aves)
- Aile (Family) Kargagiller (Corvidae)
- Cins (Genus) Pyrrhocorax
- Tür (Species) Kırmızı Gagalı Dağ Kargası (Pyrrhocorax pyrrhocorax)
- Bu içerik, Evrim Ağacı'nın tür gözlemleri ve türlere dair bilgileri barındıran Yaşam Ağacı projesinin bir parçası olarak hazırlanmıştır.
- Gözlem Ekle
Kırmızı gagalı dağ kargası; Avrupa, Asya ve Kuzey Afrika'nın dağlık bölgelerinde yaşayan, kargagiller ailesine ait bir kuş türüdür. Bu kuşlar, ortalama 39-40 cm boyunda ve 280-310 gram ağırlığında olup, parlak kırmızı gagaları ve siyah tüyleriyle ayırt edilebilirler. Erkek ve dişi arasında görsel bir farklılık bulunmaz. Yani bariz bir eşeysel dimorfizm yoktur.
Tüyleri ve gelişmiş sinir sistemleri sayesinde bu kuşlar uçuşta beceriklidirler. Gelişmiş sinir sistemi ifadesi; bu kuşların karmaşık davranışları sergileyebilme, çevresel uyaranlara hızlı ve etkili bir şekilde tepki verebilme, öğrenme ve hafıza gibi yüksek düzeyde bilişsel fonksiyonları gerçekleştirebilme yeteneklerini ifade etmektedir. Bu özellikler, kargagilleri zeki ve uyumlu hayvanlar olarak sınıflayabilmemizi ve çeşitli etolojik çalışmalar yapabilmemizi sağlar.[1]
Kırmızı gagalı dağ kargaları, genellikle gruplar halinde bulunur ve karmaşık sosyal yapılar oluşturabilirler. Bu kuşlar genellikle üç yaşından itibaren üremeye başlar ve çoğu zaman yılda sadece bir kuluçka yapar. İki birey bir çift oluşturduktan sonra hem eşlerine hem de yuva yerlerine sadık kalırlar. Üreme döneminde, genellikle yüksek kayalıklarda yuva yaparlar ve dişi, dört ila beş yumurta yumurtlayarak yaklaşık 18 gün boyunca kuluçkaya yatar.
Evrimsel Tarih ve Taksonomi
Kırmızı gagalı dağ kargası, taksonominin kurucusu Carl Linnaeus tarafından 1758'de Upupa pyrrhocorax olarak tanımlanmış ve daha sonra Marmaduke Tunstall tarafından 1771'de Pyrrhocorax cinsine yerleştirilmiştir. Bu türle aynı cinse mensup tek canlı türü sarı gagalı dağ kargasıdır (Pyrrhocorax graculus).
Kırmızı gagalı dağ kargasının bilinen tek tarih öncesi formu, son buzul çağında Avrupa'da yaşamış olan Pyrrhocorax pyrrhocorax primigenius adlı bir alt türdür. Bu alt tür, 1875'te Alphonse Milne-Edwards tarafından Güneybatı Fransa'da bulunan fosillerden tanımlanmıştır.[2] 2023 yılı itibarıyla kırmızı gagalı dağ kargasının bilinen 8 alt türü bulunmaktadır.[3]
Ekolojik Dağılım ve Habitat
Dağlık ve kıyı uçurumlarından oluşan habitatlarda yaşayan bir kuş türüdür. Bu tür, özellikle İrlanda ve Britanya'nın batı kıyılarından Orta Asya, Hindistan ve Çin'e kadar uzanan geniş bir coğrafi alanda bulunur, ülkemizde de dağılımı mevcuttur. Özellikle uçurumlar ve bitişik çayırlar, otlaklar ve tarlalar gibi alanlarda bulunurlar.
Popülasyon ve Koruma Statüsü
Kırmızı gagalı dağ kargası nüfus boyutu açısından dünya genelinde 800.000 ile 1.800.000 arasında olgun bireye sahiptir. Nüfus eğilimi genel olarak azalmaktadır. Buna rağmen IUCN Kırmızı Listesi'nde asgari endişe (İng: "least concern") kategorisinde yer alır. Bu sınıflandırma türün genel durumunu yansıtsa da yerel popülasyonlar arasındaki tehdit seviyesi büyük ölçüde değişkenlik gösterebilir. Özellikle Çin'deki popülasyonun yaklaşık 100 ila 10.000 üreme çifti arasında olduğu tahmin edilmekte ve Avrupa popülasyonunda genel nüfusun azaldığı belirtilmektedir. Bununla birlikte, 1980 ile 2013 yılları arasında Avrupa'daki eğilimler popülasyonun stabil olduğunu göstermektedir.[4]
Davranış ve Etoloji
Bu tür ömür boyu süren eş ilişkileri kurar ve genellikle yüksek uçurum yüzlerindeki mağaralar veya çatlaklarda yuva yapar. Kırmızı gagalı dağ kargaları çoğunlukla sürüler halinde beslenirler.
Diyet ve Metabolizma
Kırmızı gagalı dağ kargasının diyeti esas olarak böcekler, örümcekler ve diğer omurgasız hayvanlardan oluşmaktadır; bu besinler içinde karıncalar özellikle önemli bir yer tutmaktadır.[5] Orta Asya'da bulunan alt tür Pyrrhocorax pyrrhocorax centralis, yabani ya da evcil memelilerin sırtlarına konarak bu hayvanların vücut parazitlerini yiyebilir. Kırmızı gagalı dağ kargasının diyeti ağırlıklı olarak omurgasızlardan oluşsa da yere düşmüş tahıllar gibi bitkisel maddeleri de tüketirler. Himalayalar'da bu kuşların arpa tarlalarına zarar verdiği ve olgunlaşmış arpa başaklarını kopararak yedikleri gözlemlenmiştir.
İnsanlarla Etkileşim ve Kültürel Referanslar
Kırmızı gagalı dağ kargası, Britanya ve İrlanda'da kargagiller ailesinin en nadir bulunan üyesidir ve genellikle Atlantik kıyısındaki uzak lokasyonlarda, insan yerleşimlerinden uzakta yaşar.
Kırmızı gagalı dağ kargası, Kral Arthur efsanesiyle derin bir kültürel bağa sahiptir. Efsaneye göre Kral Arthur, öldüğünde bir kırmızı gagalı dağ kargasına dönüşmüştür ve kuşun kan kırmızısı gaga ve bacakları, bu efsanevi olayın bir hatırlatıcısı olarak kabul edilir. Ayrıca, bu kuşu öldürmenin kötü şans getireceğine inanılır.[6]
WikipediaCornwall kontluğunun arma simgesinde kırmızı gagalı dağ kargasının imajı yer alır ve bu simge, bir balıkçı ve kalay madencisi figürüyle tamamlanır. Bu üç element, Cornwall'ın kimliğini temsil eder. Yüzyıllardır Cornwall ile ilişkilendirilen kırmızı gagalı dağ kargası, son yıllarda bölgenin bir simgesi olarak daha da öne çıkmıştır.
Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.
KreosusKreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.
Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.
PatreonPatreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.
Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.
YouTubeYouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.
Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.
Diğer PlatformlarBu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.
Giriş yapmayı unutmayın!Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza üye girişi yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.
Etimoloji
"Pyrrho" kelimesi eski Yunancada "kırmızı" anlamına gelirken, "corax" ise hem eski Yunanca hem de Latincede "karga" anlamına gelir. Bu nedenle Pyrrhocorax pyrrhocorax adı, doğrudan "kırmızı karga" anlamı taşır.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git-
4
-
2
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
- ^ A. H. Taylor. (2014). Corvid Cognition. Wiley, sf: 361-372. doi: 10.1002/wcs.1286. | Arşiv Bağlantısı
- ^ A. Milne-Edwards. Reliquiae Aquitanicae : Being Contributions To The Archaeology And Palaeontology Of Pèrigord And The Adjoining Provinces Of Southern France.
- ^ AviBase. Pyrrhocorax Pyrrhocorax (Red-Billed Chough) - Avibase. Alındığı Tarih: 23 Aralık 2023. Alındığı Yer: AviBase | Arşiv Bağlantısı
- ^ BirdLife International. Red-Billed Chough (Pyrrhocorax Pyrrhocorax) - Birdlife Species Factsheet. Alındığı Tarih: 23 Aralık 2023. Alındığı Yer: BirdLife International | Arşiv Bağlantısı
- ^ A. Rolando, et al. (2023). The Foraging Ecology Of Yellow-Billed And Red- Billed Choughs Changed Between Two Climatically Different Years. Scientific Reports, sf: 1-9. doi: 10.1038/s41598-023-46336-0. | Arşiv Bağlantısı
- ^ Open Learning. A Bird On The Edge: The Story Of The Chough And How It Speaks For People. Alındığı Tarih: 23 Aralık 2023. Alındığı Yer: Open Learning | Arşiv Bağlantısı
- I. Carter. (2003). The Restoration Of The Red-Billed Chough In Cornwall. ResearchGate. | Arşiv Bağlantısı
- Cornwall Council. The Cornish Chough - Cornwall Council. Alındığı Tarih: 22 Aralık 2023. Alındığı Yer: Cornwall Council | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 18/12/2024 18:27:02 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/16269
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
