Yeni Koronavürüs Varyantı Okulların Riskini Arttırıyor mu?

Birçok ülke pandemi sürecinde kapanan okullarını Ağustos ayından itibaren açmaya başladı. Mevcut COVID-19 koşullarında bu durum gerçekleşse de yeni koronavirüs varyantının ortaya çıkmasıyla birlikte tedirginlik yeniden arttı. Yeni varyantın ortaya çıkmasından sonra, okulları açık tutma konusunda son ana kadar direnen ve uygulanan kısıtlamalara rağmen eğitime devam eden ülkeler de okullarını kapatmak zorunda kaldı. Çünkü veriler, çocuklardaki bulaşma hızının da gittikçe arttığını gösteriyordu. Bu bağlamda hükümetler daha fazla riski göze alamamış olacaklar ki okullarda tam kapanmaya kadar gittiler. Yeni varyantın bu yayılıma etkisi olduğu çok açık; fakat daha önce okullarda durum nasıldı? Yeni varyant, okulların tekrar açılmasını geciktirecek mi?

Yeni Varyanttan Önce Okullardaki Durum Nasıldı?

Okulların kapalı tutulmasının birçok olumsuz etkisi mevcuttur. Bunların en önemlisi, yeni nesillere tam olarak eğitim verilememesi durumunda ileriki yıllarda doğabilecek kayıplardır. Bunun yanında daha küçük yaştaki öğrencilerin fiziksel aktivitelerden mahrum kalmaları halinde bazı olumsuzluklar yaşayacakları da bilimsel veriler ışığında biliniyordu. Diğer bir olumsuzluk ise ekonomik kayıplardır. Yani okulların kapalı tutulması sadece öğretmen, veli ve öğrenciyi değil, birçok meslek dalını da olumsuz etkileyecek, bundan ülke ekonomisi de payını alacaktır. Bu olumsuzlukları dikkate alan ülkeler, kurallara olabildiğince uyarak okulları 2020 yaz/sonbahar dönemlerinde kademeli veya tam olarak açmaya başlamıştı. Bu konuda bir risk/fayda analizini buradan okuyabilirsiniz.

Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi tarafından yayımlanan raporda 17 farklı ülkede okulların açılmasından sonra yaş gruplarına göre vaka sayıları yakından takip edildi. Bu veriler okulların açılmasından sonra vaka sayılarında bir artış olduğunu gösteriyordu. Peki bu artışın nedeni okulların açılması mıydı?

Ecdc

Birçok Avrupa ülkesinde okullar Ağustos ayından itibaren açılmış, bu dönemde vaka sayılarında bir miktar artış yaşanmış; ancak bu oran Aralık ayına kadar sabit şekilde devam etmişti. Bu artışın okulların açılmasıyla doğrudan bağlantılı olup olmadığı kesin olarak bilinmemekle birlikte, uzmanlar, okulların açılmasının toplumda bir hareketliliğe neden olduğunu, dolaşımın arttığını, bundan dolayı da vaka sayılarında artış olabileceğini düşünüyorlar. Bu verilere göre okulların açık olmasının vaka sayılarındaki artışa bariz bir etki yapmadığı düşünülüyor. St. Andrews Üniversitesi'nde bulaşıcı hastalıklar uzmanı olan Müge Çevik bu veriyi şu şekilde yorumluyor;

Yeni varyanttan önce, ilkokulların toplum yayılmasına çok az katkıda bulunduğunu biliyoruz.

Yeni Varyant, Okullardaki Tehlikeyi Artırıyor Mu?

Yeni varyant, ilk olarak Birleşik Krallık'ta ortaya çıktı ve ilk raporlar, çocuklarda da yüksek enfeksiyon oranlarının varlığını gösterdi. Bu durum tedirginlik yaratmış olsa da hemen ardından gelen veriler, yeni koronavirüs varyantından enfekte olanların yaş dağılımının önceki varyanta benzediğini; on üç yaş altındaki çocuklarda, gençlere veya yetişkinlere göre daha az sayıda vaka teşhis edildiğini bizlere gösterdi. Dolayısıyla yeni varyant okulların kapanmasında etkili olmuş gibi görünüyor.

Hollanda'da ilk vaka, 2020 Kasım ayının sonlarında Willibrord Okulunda görüldü ve enfeksiyon hızla yayılım gösterdi. Rotterdam'daki bölge sağlık departmanında çalışan doktor Ewout Fanoy, 4 ila 12 yaş arasındaki öğrencilerin bulunduğu okulda Aralık ayındaki vaka artışlarının dikkatlerini çektiğini belirtiyor ve sözlerine ekliyor:

Küçük çocuklar arasındaki enfekte olma hızı karşısında şaşkına döndük.

Hollanda'daki ilk vaka pek önemsenmese de 1 aylık sürede enfeksiyonlarda %15'lik artış yaşandı. Bu vakalar yeni koronavirüs varyantı kaynaklıydı. Buna rağmen Hollanda'da çocuklar okula tam zamanlı devam ettiler ve ilkokullarda maske kullanılması tavsiye edilmedi. Aralık ayının ortasına gelindiğinde ise Hollanda daha kapsamlı bir kapatmanın parçası olarak tüm okulları kapattı. Fanoy, o zamana kadar öğrencilerin %40'ının ve Willibrord'daki personelin neredeyse yarısının solunum semptomları olduğunu bildirdi. Vakalar tüm binayı sarmıştı ve başka bir okula da sıçramıştı. Aralık ayı sonlarında, enfekte olmuş bir Willibrord öğretmeni hayatını kaybetti; ancak yetkililer öğretmenin COVID-19 komplikasyonlarından öldüğünü düşünmüyorlardı. Erasmus Tıp Merkezi'nde görevli halk sağlığı uzmanı Janko van Beek ise vakaların %80'inden fazlasının öğrencilerin büyükanne ve büyükbabaları da dahil olmak üzere okulla bağlantılı olduğunu düşünüyordu.

Almanya'da ise kısıtlamalara Kasım ayında başlamasına rağmen okulları açık tutmak için her türlü çabayı sarf etti. Ancak yeni varyantın yayılmasında duyulan endişeden dolayı okulların Ocak ayı sonuna kadar kapalı tutulacağını açıkladı. Diğer bir Avrupa ülkesi İtalya, ilkokulları açmış olmasına rağmen liselerde eğitimi kısıtlı olarak başlatmıştı; ancak yeni varyantın etkisiyle daha fazla kısıtlamalara gitti. Amerika Birleşik Devletleri'nde ise yeni koronavürüs varyantı yalnızca birkaç eyalette tespit edildi, ancak hızlı bir şekilde yayılması ve Mart ayına kadar enfeksiyonların başlıca kaynağı haline gelmesi bekleniyor. Toplum yönetilemez seviyelere yükselirse çoğu eyaletteki artış göz önüne alındığında ilkokullar bile kapanmaya zorlanabilir.

Öte yandan, Duke Üniversitesi'nden bir çocuk doktoru olan Kanecia Zimmerman, Hollanda'nın kötü deneyimine rağmen, sıkı önlemlerle okulların düşük riskli kalabileceği konusunda umutlu. Kendisi ve meslektaşları, bulaşmanın çok yüksek olduğu topluluklarda bile sıkı maske uygulamaları ve küçük sınıflarda (çocukların haftada 2 gün yüz yüze gelmesiyle) okul salgınlarını koruyabileceğini düşünüyorlar.

Sonuç olarak yeni koronavirüs varyantına dair elde edilecek veriler ilerleyen zamanlarda daha net bir yol izlememizi sağlayacaktır Ancak bugün elimizde olan veriler, okulların yeni koronavirüs varyantı konusunda tedbirli olmaları gerektiğini gösteriyor.