Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Yabani tavşan (Lepus europaeus)

4 dakika
17,467
Yabani tavşan (Lepus europaeus)
Tüm Reklamları Kapat
Yabani tavşan
  • Bilimsel Adı Lepus europaeus
  • Halk Arasındaki Türkçe Adı Yabani tavşan
  • Halk Arasındaki İngilizce Adı European hare
Taksonomi
  • Bu içerik, Evrim Ağacı'nın tür gözlemleri ve türlere dair bilgileri barındıran Yaşam Ağacı projesinin bir parçası olarak hazırlanmıştır.
  • Gözlem Ekle

Gözlem Bilgileri

Bolu'nun Gerede ilçesindeki ufak bir tepede gözlemlediğimiz yabani tavşan veya diğer bir adı ile kır tavşanı türü Lepus europaeus. Kendisinin gözündeki o korku dolu ifadeye tanık olabilirsiniz. Çünkü gökyüzünde devriye gezen yetişkin bir kızıl şahinden (Buteo rufinus) kaçıyordu. Kızıl şahinin bakışı ve sesi, tavşan için adeta bir kabus niteliğindeydi. Zıplaya zıplaya kaçarken önümüzden geçmesi ile objektifimize yakalandı. Böylece havadaki bu pozu elde ettik.

Yetişkin birey, Sakarya/Karasu.
Yetişkin birey, Sakarya/Karasu.
Furkan Eren

Tanım ve Genel Bilgiler

Lepus europaeus, Avrupa'daki en iri yabani tavşan türlerinden biridir. Kısa mesafelerde inanılmaz hızlı bir memelidir. Diğer Lepus cinsi üyeleri ile karışmaması için Avrupa kır tavşanı diye de anılabilir. Ağırlığı 2-7 kg arasındadır ve yaklaşık 4 yıl yaşarlar. Gebelik süreleri yaklaşık 4 aydır. Birçok hayvan gibi farklı yaz ve kış postları vardır. Kışın açık kahverengi veya beyaz renkte iken; yazın koyu kıllara bürünürler. Anatomide dişlerin arasındaki boşluğa diastema denir. Bu boşluk, yabani tavşanda otçul diyet adaptasyonu nedeni ile oldukça fazladır. Doğal ortamlarında 12,5 yıla kadar yaşayabilmektedir. Esaret altında ise bu yaşam süresi 7,4 yıla kadar düşmektedir. Otların arasına saklandığında kulakları kendisini ele verebilecek kadar büyüktür.

Yüksekte süzülen kızıl şahin (Buteo rufinus) korkusu ile kaçan yetişkin, Bolu/Gerede.
Yüksekte süzülen kızıl şahin (Buteo rufinus) korkusu ile kaçan yetişkin, Bolu/Gerede.
Pedram Türkoğlu

Evrimsel Tarih ve Taksonomi

Taksonomik olarak Tavşanımsılar (Lagomorpha) sınıfında, Tavşangiller (Leporidae) ailesinde sınıflandırılırlar. Yaklaşık 53 milyon yıl öncesine denk gelen Geç Miyosen'e ait ilkin fosil kayıtları vardır. Söz konusu zaman diliminde Kuzey Amerika ve Asya'da dağılım göstermekteydiler. Örneğin Palaeolagus, yaklaşık olarak 33.7 ila 23.8 milyon yıl öncesine denk gelen Oligosen'e ait atasal bir cinsi. Anatomik özelliklerine bakıldığında, arka bacakları günümüz bireylerden daha kısa olduğu anlaşılmıştır. Bu da günümüz üyeler gibi hoplamaktan ziyade sadece koştuklarını akla getiriyor.

Sakarya'nın Karasu ilçesindeki gözlem kayıtları.
Furkan Eren

Yaban tavşanları veya yabani tavşanlar olarak bilinen Lepus cinsi, günümüzde yapay seçilim ile evrimleştirilen evcil tavşanların atası değildir. Söz konusu evcil tavşanların atası, ada tavşanı diye bilinen Oryctolagus cuniculus türünün dalıdır. Yabani tavşan daha atletik bir dış görünüşe sahiptir. Boyu ve kulakları ada tavşanından daha uzundur. Ada tavşanı gibi yer altında tünel benzeri oluklar oluşturmaz. Ayrıca doğan yabani tavşanların yavruları, ada tavşanı gibi kılsız ve korunmasız değildir. Bulundukları ortam gereği, birkaç dakikadan itibaren hareket edebilirler. Malum, başroldeki kızıl şahin (Buteo rufinus) gibi besin zincirinde tehlikeli avcıları vardır. Zaten kızıl şahin (Buteo rufinus), yaygın şahinden (Buteo buteo) daha iridir. Bu yüzden eğer doğada bir yabani tavşansanız, bir gözünüzün sürekli gökyüzünde olmasında fayda var. Böylece "ölüm" gibi bazı sıkıntılardan korunabilirsiniz.

Ekolojik Dağılım ve Habitat

Çok iyi uyum sağlayabilen bir memeli oldukları için birçok coğrafyada yaşayabilirler. Türkiye'de her bölgede görülebilmekle beraber deniz seviyesinden 2400 metre yüksekliğe kadar görülebilmektedirler. Dünya çapında baktığımızda ise oldukça başarılı bir yayılım göstermektedir. Avustralya'dan İtalya'ya, Irak'tan Rusya'ya kadar birçok ülkede görülebilmektedir.

Popülasyon ve Koruma Statüsü

IUCN listesine göre "Asgari Endişe" (LC) kategorisinde sınıflandırılmaktadırlar yer. Fakat her geçen yıl daha az görülmektedirler.

Tehdit altındaki sinme hareketi, Sakarya/Karasu.
Tehdit altındaki sinme hareketi, Sakarya/Karasu.
Furkan Eren

Davranış ve Etoloji

Yırtıcı tarafından kapana kısıldıklarında bebek ağlamasına benzer bir ses çıkartabilirler. Çiftleşme döneminde boks yapma denilen davranışı sergileyebilirler. Bu davranışta bir dişi, erkeğe yumruk atarak henüz çiftleşmeye hazır olmadığını veya çiftleşmek için test edildiğini dile getirir. Oldukça hızlı ve ürkek bir yaban hayvanıdır. Özellikle iyi bir koşucu olması sebebiyle doğal ortamında anlık karşılaşmalarla daha çok denk gelinebilir. Bir insanı veya tehdit oluşturabilecek bir canlıyı gördüğü esnada çok sessiz ve sakin bir şekilde yere sinme hareketi yapar.

Tüm Reklamları Kapat

Düz bir çizgide 60 km/saat'lik bir hıza ulaştıkları bilinmektedir. Genellikle tek başına vakit geçiren canlılardır ve geceleri toplanmayı tercih ederler. Bu tavşan türleri çok iyi koku, işitme ve görme duyusuna sahiptirler. Bu özellikleriyle yaban hayvanları tarafından av olarak yakalanması zorlaşır. Kürkü mevsimlere göre değişim göstermektedir.

Kaçışın devamı, Bolu/Gerede.
Kaçışın devamı, Bolu/Gerede.
Pedram Türkoğlu

Diyet ve Metabolizma

Kışın kuru bitkiler ve ağaç kabukları ile beslenmek zorunda kalsalar da; yazın mantarlar ve yeşil bitkileri yiyebilirler. Yaz aylarında mantarları, çimenleri, otları ve tarla bitkilerini kış aylarında ise ince dalları, meyve ve bazı ağaç kabuklarını tüketirler.

Etimoloji

Bilimsel olarak Lepus europaeus türü olarak adlandırılmaktadır. Türkiye'de yaban tavşanı, yabani tavşan ve kır tavşanı olarak adlandırılmaktadır. İngilizce adlandırması ''European hare'' yani ''Avrupa kır tavşanı'' olarak adlandırılmıştır. Yaygın türlerin isimleri ''bayağı'' olarak başlar, fakat bu adlandırma genel olarak kullanılmamaktadır.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
3
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 7
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 2
  • Güldürdü 2
  • Muhteşem! 1
  • Bilim Budur! 1
  • İnanılmaz 1
  • Merak Uyandırıcı! 1
  • Umut Verici! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 04/10/2024 04:21:40 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/6984

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Mikoloji
Genetik Müdahale
Hafıza
Viroloji
İklim Değişimi
Kütle
Diş Gelişimi
Hematoloji
Göğüs
Cinsellik
Savaş
Newton
Canlılık
Editör Seçkisi
Büyük
Model
Çocuklar İçin Bilim
Obstetrik
Dinozorlar
Saç
Atom
Eşey
Avcı
Hasta
Şiddet
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Kafana takılan neler var?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
P. Türkoğlu, et al. Yabani tavşan (Lepus europaeus). (4 Haziran 2018). Alındığı Tarih: 4 Ekim 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/6984
Türkoğlu, P., Eren, . (2018, June 04). Yabani tavşan (Lepus europaeus). Evrim Ağacı. Retrieved October 04, 2024. from https://evrimagaci.org/s/6984
P. Türkoğlu, et al. “Yabani tavşan (Lepus europaeus).” Edited by Pedram Türkoğlu. Evrim Ağacı, 04 Jun. 2018, https://evrimagaci.org/s/6984.
Türkoğlu, Pedram. Eren, . “Yabani tavşan (Lepus europaeus).” Edited by Pedram Türkoğlu. Evrim Ağacı, June 04, 2018. https://evrimagaci.org/s/6984.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close