Senkron değil, ışık halen sesten önce geliyor. Ancak aradaki fark o kadar az ki, beyninizin algısal gecikmesi (İng: "perception delay") bu zaman farkından çok daha uzun olduğu için, ses ve ışık arasındaki gecikmeyi yakın mesafelerde algılayamıyorsunuz.
Şöyle düşünün: Işık, saniyede 300.000.000 metre hızla gidiyor.[1] Ses ise saniyede 340 metre hızla.[2] Eğer karşınızdaki kişi sizden 5 metre uzaktaysa:
- Işık gözünüze 16.68 nanosaniyede geliyor.
- Ses gözünüze 14.71 milisaniyede (yani 14.7 milyon nanosaniyede) geliyor.
Ancak bunların her ikisi de beynin ayırt edebildiği uyarı eşiklerinin oldukça altında. Örneğin beynin görsel ve işitsel verileri işlemesi 100-200 milisaniye kadar sürebiliyor (bundan daha kısa uyaranları ayırt edebiliyoruz; ancak o kadar kısa uyaranlar bile en nihayetinde beyin tarafından gecikmeli algılanıyor).[3] Dolayısıyla görsel veri ile işitsel veri arasındaki ~14.7 milisaniyelik fark, beynimizin algılayabileceğinden çok daha kısa bir süre.
Ek olarak beyinlerimiz farklı verileri (örneğin ses ve görüntü) farklı nöral yolaklarda işledikten sonra birleştirip bilinçte algılıyor. Bu sayede aradaki çok ufak farklar, gerekirse beyin tarafından eşitlenebiliyor.
Yani uzun lafın kısası, teknik olarak siz etrafınızı zaten anlık olarak algılamıyorsunuz; her zaman bir gecikme var ve bu gecikme, ses ile ışık arasındaki gecikme farkından çok daha uzun.
Tabii mesafe arttıkça, iki uyaran arası süre de açılıyor ve algı gecikmesinin üzerine çıkmaya başlıyor. Bu nedenle kilometrelerce uzaktaki bir yıldırımda ses ve görüntü arasında bariz bir fark oluşuyor. Çünkü 5 metre yerine 5 kilometre uzaktaki bir yıldırımın ışığı gözünüze 0.01668 milisaniyede geliyor; ama ses 14.71 saniyede geliyor. Bu ikisi arasındaki fark (~14.7 saniye), yukarıdaki 14.7 milisaniyeden 1000 kat büyük. Bu nedenle beyniniz bu ikisi arasındaki farkı rahatlıkla algılıyor.
Kaynaklar
- Ç. M. Bakırcı, et al. Işık Hızı Ile İlgili Temel Bilgiler: Işık Hızını Neden Geçemeyiz?. (29 Nisan 2014). Alındığı Tarih: 6 Aralık 2021. Alındığı Yer: Evrim Ağacı | Arşiv Bağlantısı
- Wikipedia. Speed Of Sound. (6 Aralık 2021). Alındığı Tarih: 6 Aralık 2021. Alındığı Yer: Wikipedia | Arşiv Bağlantısı
- G. Charkraborty, et al. (2013). Perception Delay And Its Estimation Analyzing Eeg Signal. IEEE. doi: 10.1109/CYBConf.2013.6617427. | Arşiv Bağlantısı