Evrim Ağacı'nın bilimi anlatmak konusunda daha da başarılı olabilmesi için neler yapması gerektiğini düşünüyorsunuz?

Merhaba Çağrı; bana kalırsa Evrim Ağacı bilimi kitlelere anlatma konusunda oldukça iyi gidiyor. Ancak gidişatı daha da iyileştirecek bir öneri olarak ilkin belli başlı şehirlerde tanışma organizasyonları yahut tanışma kampları gibi insanları birlikte olmayı ve daha farklı bakış açılarını tanıyacakları şahıslarla kaynaştırmayı da hedefleyen etkinlikleri yapmak iyi bir fikir olabilir. Kısaca naçizane önerim daha fazla beraber olmak. All together!

Bu platformda gördüğüm bir çok soruda lise, üniversite öğrencisi bir çok genç kendi imkanlarıyla bilime nasıl katkıda bulunabileceğini veya bilimsel düşünmeyi nasıl kazanabileceğini soruyor. Bu şekilde Türkiye'nin dört bir yanından EA'yı takip edenlerin ortaklaşa yapabileceği aktiviteler önerilebileceğini düşünüyorum.

Ben Almanya'da yaşıyorum ve burada NABU (doğa/çevre koruma Birliği) isimli 1899'dan beri aktif bir stk var. Bu stk her sene ilkbahar ve sonbaharda bir haftasonu belirleyip bu tarihte katılımcılar 1 saat boyunca evinin balkonunda, evine yakın bir parkta, bahçede gördüğü kuşları gözlemleyip sayıyor ve e-mail, posta veya son zamanlarda bu iş için geliştirdiği uygulama yoluyla yöresini ve sayım sonuçlarını bildiriyor. Böylece yılda iki kere Almanya çapında gönüllülerin katılımıyla kuş envanterleri oluşturuluyor. Devlet de bu envanterleri destekliyor ve kullanıyor. Aynı proses insekt ve amfibya için de yapılmakta.

Benzer bir interaktif aktiviteyi Evrim Ağacı da başlatabilir mi acaba? Hatta jeolojik oluşumlar için de düşünülebilir. Belirli bir tarihte bir saat taş toplayıp sınıflandırma aktivitesi gibi.

Sanırım bunun için verilerin gizliliği (katılımcıların gözlem yaptığı adres bilgileri ve envanter verileri) konusunda yasal gereklilikler olabilir. Ama eğer yasal olarak bir mani yoksa hem iyi bir veri tabanı oluşturmak mümkün olur hem de katılımcılar için gözlem, sınıflandırma, rapor, istatistik ve veri yorumlama gibi bilimsel çalışmanın temeli olan bazı becerilerin kazandırılması açısından iyi bir fırsat olabilir.

Zaten çok iyi gittiğinizi söyleyerek söze başlamak istiyorum. Siteyi belki ilk yılından beri takip ediyorum, o zamanlar yazılarınızda ''göktaşı neredeyse Nebraska kadardı!'' gibi cümleler vardı. Daha dar, siyaseten ve inanç yönünden bir tarafa ağır basan niş bir kitle tarafından takip ediliyordunuz(Celal Şengör ile program yapacağınız duyurulunca ne kadar yer yerinden oynadığını da hatırlıyorum) bugün ise en aklınıza gelmeyecek tipte insanlar için bile ilgi çekici ve güvenilir bir kaynaksınız. Tüm süreci mükemmel idare ettiniz ve kendinizi-üslubunuzu geliştirdiniz(Örneğin ''Karanlığı bilimle fethet'' iyi düşünülmüş bir slogan). Bu kadar iyi giderken hala yeni fikirler aramanız da taktire şayan. Girişte bunları söyledim çünkü çalışan makineyi kurdalıyor hissini üzerimden atmak istedim. Naçizane önerilerim şunlardır;

• 1983 Video Oyunu Krizi'ni duymuşsunuzdur. Sebepleri piyasaya sürülen bir sürü kötü oyun ve büyük beklenti yaratan E.T. oyununun hayal kırıklığı yaratmasıydı. Bilgi kirliliği de buna benziyor. Üç beş yıl öncesindeki kadar kötü bir durumda olmasa da hala büyük bir sorun. Bu krizin atlatılması Nintendo'nun marka gücünü kullanması sayesinde oldu. Nintendo önce Mario ile markasını güçlendirdi ardından bu gücü ile kaliteli buldukları oyunlarda Nintendo damgası kullandılar. Damga varsa oyun iyidir. Siz de marka gücünüzü arttırmalısınız. Mario'nun yaptığını Youtube kanalınız zaten yapıyor. Short videolarının içine logonuzu muhakkak yerleştirmelisiniz. Ardından belki de yan kanallar kullanarak onay ve reklam gücünüzle oraları farklı amaçlarla kullanmalısınız. Her ne kadar haber kaynağı olarak hizmet verebilse de bu sitenin ve youtube kanalının fenni bilimlerdeki içerik zenginliği tarih veya diğer sosyal bilimler için geçerli değil. Bilim dışı ama bilimle alakalı başka alanlarda da geçerli değil. Bu çok zor olabilir ancak bir üst seviyeye çıkmak için böyle bir yöntem gerekli ve logonuzu olabildiğince daha çok insanın beynine pokemonlar gibi kazımalısınız! Arka planda belki dekor ahşap bir logo(Kurtlar Vadisi'ndeki Pana Film logosu gibi), belki logoyu biraz daha akılda kalıcı yapacak üç beş detay. Küçük bir profesyonel yardım.. Bu logonun gücünü sadece popüler bilim değil, sanat-teknoloji-eğitim tipi kaynaklar vs.de de kullanabilirsiniz. Bilimsel düşünce için illaki bilimsel konulardan bahsedilmesi gerekmez. Batının aydınlanma çağlarında hemen her türden esere akılcılık şirayet etmişti. Evrim Ağacı artık sadece bilim severleri kendine çekmeye değil potansiyel bilimseverlere de ulaşmaya çalışmalı gerekirse onları yaratmalı. Yarı bağımsız bir kaç kanal daha oluşturmayı denemeli.
• Yazılarda ve videolarda hala evrim karşıtlarından bahsedilmekte. Bu alışkanlık terk edilmeli. Artık sizden haberdar olup(takip etmesi bile gerekli değil) evrim karşıtlarını ciddiye alan pek kalmadı. Bu tavır artık onların işine yarar. Evet Evrim Ağacı short videolarla tiktoklara düşmüş olabilir ama gene de ağır takılabilir. Evrim karşıtlarını dövmeyi takipçilerinize bırakın :D
• Şu an nasıl bilmiyorum ama Facebook sayfası eğer kapatılmayacaksa bir ilgilenilmeli. Ben Facebook'a en son baktığımda pek iyi durumda değildi.
• Çağrı Mert Bakırcı'nın yanında Evrim Ağacı bünyesinden bir kaç ünlü isim daha yetişmelidir. Size internetten denk gelmesi zor olan bir televizyon kitlesi mevcut ve Evrim Ağacı ile özdeşleşmiş birilerinin televizyona çıkması epey yararınıza olur(Evrim Ağacı logolu kıyafetlerle). Muhakkak bu konuda özellikle Çağrı Mert Bakırcı'ya teklifler gelmiş görüşmeler olmuştur. Büyük kanallardan birinde(HaberTürk gibi) bir kaç kez bulunmalısınız.
• Son önerim daha doğrusu isteğim; sebebini izah ettiğinizi hatırlıyorum ama ne olduğunu hatırlamıyorum. Bu sitenin soru cevap bölümü, en azından yeni bir alan açılarak, Quora'daki sisteme benzetilebilir. Verilen cevapların altında açılmadan görülmeyen küçük bir tartışma kısmı faydalı olur. Quora'da pek çok cevap bu tartışmalar sayesinde düzeltilip daha düzgün hale gelmektedir. Verilen yanlış ve yanlı bilgilerin karşıt görüşleri hataları vs. gösterilebilmektedir.

Esenlikler. Benim tavsiyelerim şunlar;

Youtube kanalınızda yayınladığınız izletilerin yanı sıra ders niteliğinde izletilerin yayınlanması gerektiği taraftarıyım. Ayrıca yanlış anlamayın ancak anlatırken kullandığınız dil her ne kadar anlaşılabilir olsa da daha yalın bir dil kullanmanız kanısındayım. Malumunuz yurdumuzda bilim ağzı yaygın değil.

Yabancı dil öğreten uygulamaları bilirsiniz, böyle bir uygulama geliştirilerek bilim ve sanat hakkında ücretsiz kurslar verebilirsiniz.

Daha fazla bilim şnsanı ike röportaj yapmalı, daha fazla yayına çıkmalı ve içeriklerinize tam gaz devam etmelisiniz :)

Kitaplar çok pahalı ve neredeyse anlaşılmaz bir dile sahip. Sizin kitapları çekiliş yoluyla hediye etmeniz ve sitenizde kitapların inceleme yazılarını paylaşmanız taraftarıyım.

Teşekkürler.

Interaktif sohbetler, online yarışmalar ve farklı şehirlerde daha sık seminer ve konferanslar düzenlenmeli.

Yurtiçi ve yurtdışından konuk bilim insanları ile daha çok canlı yayınlar olmalı. Discord daha aktif kullanılmalı,

Ankara ve istanbulda üyelerin buluşabileceği lokalller kiralanmalı,

Mobil uygulama geliştirilmeli, (Google playde evrim ağacı yazınca listelenmiyor.)

Seçilen cevap dışındaki cevaplar da görünür olmalı.

Fon yaratabilmek amacıyla 10 bin adetlik NFT koleksiyonu oluşturulmalı ve holderlara bazı ayrıcalıklar sunulmalı. ( Evrim ağacı hoodiesi veya şapkası, kontenjanlı tüm etkinliklerde öncelik gibi...)

Yine, Online store oluşturulmalı, hoodie ve t-shirt tarzı ürünler satılmalı.

Yurtdışındaki bilim konferanslarına Çağrı Bey katılımcı olarak gitmeli.

Diğer Uluslararası NGO'lar ile işbirliğine gidilmeli,

Evrim Ağacı bursu olmalı,

Evrim Ağacı dernekleşmeli,

Bunlar naçizane fikirlerimdir. Eminim birçoğunu düşünüyorsunuzdur ve uygun koşulların gelmesini bekliyorsunuzdur.

Teşekkür ederim.