Yeni Soru Sor
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Sorulara Dön
Şule Ölez
Üye
14

Evren neyin içine genişliyor?

Bu soru kafamı çok kurcalıyor: Evren genişliyor ama, neyin içine doğru genişliyor? Evren genişleyen bir şey ise, Evren'in içinde genişlediği şey ne?
9,306 görüntülenme
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
8 Cevap
Ege Özmeral
Ege Özmeral
178K UP
ODTÜ Fizik öğrencisi

Cevap: Hiçbir şeyin içerisinde. Çünkü genişleyen şey Evren’in içindeki bir madde değil Evren’in kendisidir. Bu cevap insanlara yeterli ve sezgilere uygun gelmez çünkü günlük hayatta da alıştığımız üzere bir şeyin genişlemesi o şeyin genişlemesi için bir alan, dolayısıyla uzay olmasını gerektirir ancak uzayın kendisi için böyle bir şey geçerli değildir. Evren’in hiçbir şeyin içerisinde olmadığı halde genişlemesinin sezgilerimize ters gelmesinin sebebi Evren’in kendisini günlük hayatta gördüğümüz herhangi bir nesne gibi dışarıdan bakarak düşünmemizdir. Halbuki Evren’in içerisinden bakarak düşünürsek sezgilerimize ters gelen hiçbir şey yoktur.

Kendinizi şu cevapta anlattığım sayfa analojisindeki iki boyutlu sayfa içerisinde yaşayan bir canlı olarak düşünürseniz Evren’in genişlemesi sezgilerinize ters gelmeyecektir fakat ne zaman kendinizi sayfanın dışından bakan bir gözlemci gibi düşünürseniz, o zaman sezgileriniz ile Evren’in genişlemesi arasında anlaşmazlık olacaktır. Buradaki sorun “Evren’e dışarıdan bakmak” kısmıdır çünkü Evren’e dışarıdan bakabilmek için öncelikle “dışarısı” olması gerekiyordur ancak yoktur çünkü Evren bütün uzayı kapsar. Evren’in dışarısı olmadığı için Evren’e dışarıdan baktığımızda onun nasıl gözükeceği sorusu da anlamsız kalır ve Evren’i dışarıdan değil de onun içerisinde yaşayan biri olarak genişlemeyi anlamaya çalışırsanız sezgisel olarak hiçbir güçlükle karşılaşmazsınız.

Tüm Reklamları Kapat

4,071 görüntülenme

Kaynaklar

  1. Yazar Yok. Curiosity. (5 Haziran 2019). Alındığı Tarih: 5 Haziran 2019. Alındığı Yer: Bağlantı | Arşiv Bağlantısı
  2. Yazar Yok. World Science Festival. (5 Haziran 2019). Alındığı Tarih: 5 Haziran 2019. Alındığı Yer: Bağlantı | Arşiv Bağlantısı
Bu cevap, soru sahibi tarafından en iyi cevap seçilmiştir. Ancak bu, cevabın doğru olduğunu garanti etmez.
19
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Görkem Öge
Kozmoloji meraklısı.
Orijinal Soru: Uzay hangi alanın içinde büyüyor?

Evrenin dışında bildiğimiz kadarı ile bir şey yok.

Yani evren, başka bir ortamın içerisinde büyümüyor. Evrenin dışı diye bir yer de yok. Evrenin dışında başka bir şey ya da başka bir ortam olduğuna dair elimizde bir bilgi yok ve olmadığı için de olduğu üzerine bir fikir geliştirmenin bir anlamı yok.

"Var olabilir mi?" sorusu ise baştan itibaren hatalı bir soru. Aksi kanıtlanamazlık safsatası kapsamında kabul edilebilir. Sorunuza "olamaz" diye cevap verilemez çünkü yüzyıllar sonra belki çok ileri teknolojiler sayesinde bu konuda yeni keşifler yaparız, bilmiyoruz. Bu durumda da "olabilir" dememiz lazım ama bu da doğru değil. Zaten her şey olabilir. Olamaz denemeyen her şey olabilir olur. Ama elimizde veri yok ki. Neye olabilir diyeceğiz?

Tüm Reklamları Kapat

Özetle bilmiyoruz. Bugün için bilmemiz mümkün değil. O nedenle de bunun üzerine düşünmek de pek bir anlam barındırmıyor.

292 görüntülenme
2
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
İlkay Bektaş
Konu hakkında bilgi sahibiyim
Orijinal Soru: Şimdi eğer evren sürekli olarak genişliyor ise nereye genişliyor?

Hiçbir şeyin içerisine veya üzerine genişlemiyor. Çünkü genişleyen şey Evren’in içindeki bir madde değil Evren’in kendisidir.

Bu genişleme bize biraz mantıksız gelebilir çünkü algılarımızın dışında bir durum bu.

Bir kap ve bir sıvı örneği ile de bu genişlemeyi açıklamak pek mümkün olmayacaktır zira kap da sıvı da bu dünyanın yani hali hazırda var olan bir mekanda bulunuyorlar fakat evren için durumlar farklı.

Tüm Reklamları Kapat

Kaynak kısmında arkadaşımız çok güzel anlatmış orayı okursan daha iyi anlayabilirsin.

106 görüntülenme

Kaynaklar

  1. Evrim Ağacı. Evren Neyin Içine Genişliyor? | Soru & Cevap - Evrim Ağacı. Alındığı Tarih: 16 Ağustos 2023. Alındığı Yer: Evrim Ağacı | Arşiv Bağlantısı
1
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Akın Cenker Alabak
Öğrenci
Orijinal Soru: Evrenin, içinde genişlediği şey nedir?

Aslında bu sorunun iki cevabı var;

Eğer evrenimiz tekse yani paralel evren teorisi doğru değilse evren tam anlamıyla bir "hiçliğin" içinde genişliyor.Ama çoklu evren teorisi doğru ise evrenimiz diğer evrenlerle beraber "hiper uzay" adı verilen sonsuz enerjiyle dolu bir bölgede genişliyor.Detaylı bilgi için linkini bıraktığım belgeseli tavsiye ederim.

Tüm Reklamları Kapat

288 görüntülenme

Kaynaklar

  1. Yazar Yok. Fizikist.com. (25 Ağustos 2019). Alındığı Tarih: 25 Ağustos 2019. Alındığı Yer: Bağlantı | Arşiv Bağlantısı
  2. Yazar Yok. Çoklu Evren Belgeseli. (25 Ağustos 2019). Alındığı Tarih: 25 Ağustos 2019. Alındığı Yer: Bağlantı | Arşiv Bağlantısı
3
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Yasin Kayalar
Yasin Kayalar
181K UP
Bilim ve felsefe okuru

Evrenin herhangi bir şeyin içinde genişlemiyor olmasına rağmen yine de genişliyor olması evrenin yoktan (tanımsızlıktan) var olma sürecinin heran devam ediyor olması demektir. Bu da evrenin zaman ve mekan olarak sonsuzluktan var olduğunu gösterir. Tabi biz buna zamansızlık ve mekansızlık (yani yer veya mekan gibi bir tanımın dahi olmadığı durum) desek daha doğru olur. Çünkü evrenin dışında ne bildiğimiz zaman ne bildiğimiz uzay (yer veya mekan) tanımı yoktur. Bu da sezgisellik diye geçistirilen tüm mantık ve tutarlılık kurallarının yıkılması demek. Tüm mantık ve tutarlılık kuralları bu nedenle evren içinde anlamlıdır. Hatta bunlar sadece evrenin belli bir lokal bölgesinde anlamlıdır. Çünkü mega evren düzeyinde örneğin zaman tutarlılığı da biter çünkü evren uzun mesafelerde ışıktan hızlı genişler. Bu nedenle bütün mantık kurallarımız sonradan ortaya çıkmış durumda olan kurallardır. Mantık kuralları dediğimiz şeyler evrenin fizik yasalarını deneyimleyerek bizim zihinlerimizde var ettiğimiz ve tutkuluca bağlandığınız kurallardır. Yani bu bunları da biz üretmedik evren üretti ve ortaya çıkardı demektir. Tıpkı bilinclerimizi ortaya çıkardığı gibi. Sanıldığı gibi mantık kuralları bizim zihinlerimizin ürünü değildir. Bunlar evrenin göreli olarak ortaya çıkardığı kurallardır. Ancak bunlar yukarıda bahsettiğimiz gibi mutlak kurallar değildir. Evrenle birlikte göreli olarak var olmuş kurallardır. Bizler Evrenin içinden düşündüğümüz sürece sorun yok diyerek bu durumu geçistirip 'huzurluca' yaşabiliriz. Ancak durum hiç te öyle değildir. Çünkü evrenin ötesini düşünebiliyor olmamız ve böyle bir bilinçle var olup tutarlılık kurallarının dışına çıkıyor ve bunları düşünebiliyor olmamız karşısında hiç birşeyin anlamı kalmadığını anlamak ve içinde var olduğumuz hayatın bir simülasyon benzeri yapay bir (mutlak olmayan kurallarla var olmus ) bir gerçeklik olduğunu anlamak sanıyorum yeterince huzur kaçırmaya fazlasıyla elverişlidir.

Son olarak evren ötesi hiç ise evren nasıl var oldu. Hiçliği mutlak hiçlik olarak alırsanız evrenin hiçlikten var olması üstüne üstlük bizim için mantıklı görünen bir tablo sunup bize anlamlı bir varoluş hediye etmesi hiçlikten bekleyemeyeceğimiz kadar komplike bir varoluş türüdür. Burda şu durum ortaya çıkar: evren bu kadar mantıklı bir tabloyu ortaya çıkarıp da kendisi mantıksız olabilir mi. Yani biraz daha bu ifadeyi mantığın öncülü olan bilinç açısından düzeltirsek evren bu kadar bilinçli bir tabloyu ortaya çıkarıp kendisi bilinçsiz (bilinç içermeyen bir durumdan var olmuş ) olabilir mi. Üstelik tutarlılık sınırlarına sadece ve sadece evrendeki bilinçli gözlemciler sorgulayarak ulaşabilirken evrenin kendisinin içinde var olmuş bilinclerin bu kapasitesine erişmesi ancak evrenin ötesindeki ilk evreni ortaya çıkaran bilincin bazı özelliklerini gerektirecek bir durumsa ise. Tutarlılığın sonuna erişmek ve evrenin ötesini (dışını)düşünebilmek ve hayal edebilmek için evrenin içinde var olmuş bir bilinç olarak normalde bunu yapamıyor olmanız gerekirdi. Çünkü bilinç yani hayal deneyiminiz de evrenin içinde var oldu ve ona tabi. Örneğin düşündüğünüz imgeler de evrenin içinde var oluyor. Ancak bu düşünsel durumunuz evrene mutlak tabi olsaydı evrenin ötesini ve tutarlılık kurallarını sorgulayamazdınız. Burada fizik kurallarına göre var olmuş olduğunu zannetiğimiz bilinçlerimizin imgesel olarak fizik kurallarının dışına çıkabildiğini anlıyoruz. Çünkü mantık kuralları yukarıda belirttiğim gibi fizik kurallarının deneyimsel alışkanlığı ile zihinlerimizde var olmuş kurallarıdır. Zihinselliğimizin yani imgesel hayal kurma gücümüzün bu kurallara mutlak tabi olmadan veya bunları aşarak hayal kurabilmesi ise ya bizim anomali bir zihne sahip olduğumuzu (yani bir nevi delilik sendormu) yada bilinçlerimizin evrene mutlak olarak tabi olmadığını gösterir. Bu yüzden kim ki sıradışı bir hayal kurar bu kişiler mutlak mantıkcılarça ya 'deli' olarak veya bir 'masal'a inanmış olarak nitelenir. Bütün düşünsel tarihimiz esasen gerçekte bu 'akıllılık' ve 'delilik' ikilemi arasına sıkışmıştır. Bugün bize bütün (bilimsel sanatsal feslefi) bilgiyi veren bilinçlerimizin bir anomali içerdiğini düşünmek de mutlak mantıkçı sınırları içinde çok doğaldır. Ama mutlak mantıkçı için burada paradoks ise kendi mutlak mantıkçılığının da aynı bilinçle var oluyor olmasıdır. Evrende hem 'tanımlayan' olma hem 'tanımlamaya tabi olma' arasındaki yegane paradoks heryerde olduğu gibi burada da ortaya çıkar. Bu da esasen fazlası ile yeterli bir 'huzursuzluk' sebebi. Evren içinde hem evrene tabi olup (tanıma tabi olmak) hem de evreni tanımlamak arasindaki bu vahşi paradoksların en temeldeki nedeni ise başlı başına bilincin var olmasına yani bilincin tanımlama yapabilmesine dayanır. Tabi bunu 'görebilen' için.

Tüm Reklamları Kapat

2
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Şahin Tutuş
Şahin Tutuş
112K UP
Elektronik teknisyeni
Orijinal Soru: Evrenin içinde ilerlediği/genişlediği enerji/madde nedir?

Işığın dalga formunda olduğu keşfedilince zamanınbilim insanları da aynen senin gibi düşünmüş. Çünkü nasıl su dalgası suyun içinde oluşması gerekliyse, ışığın ilerlemesi için de bir şeyin içinde olması gerekli diye düşündüler. Hatta adına esir dediler. Işık bu teoriye göre esir denen bir şeyin içinde ilerliyordu. Ama öyle bir şey bulamadılar.

Acaba o içinde olduğu şey karanlık madde mi gibi soruları hala araştıran bilim insanları var. Bir de sicim teorisi diye bir şeyde sanırım bundan bahsediliyordu. Ama ispatlanmış şeyler değil.

Tüm Reklamları Kapat

102 görüntülenme
2
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Kafana takılan neler var?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close