Evren neyin içine genişliyor?

Evren hiçbir yere genişlemiyor. Evren genişliyor derken ifade ettiğimiz şey, yeni uzay-zaman dokusu yaratılmasıdır yani uzay-zaman dokusunun ölçeği değişiyor ve bu da evrenin genişlemesine sebep oluyor. Birbirinden uzaklaşan iki galaksi hayal edin. Bu iki galaksinin arasındaki uzay-zaman dokusu sürekli uzuyor ya da yeni uzay-zaman dokusu yaratılarak iki galaksinin arasındaki mesafe artıyor. Evrenin genişlemesini bu şekilde düşünebilirsiniz.

Bir de çok fazla kullanılan balon analojisi vardır. Balonun üzerine 2 farklı nokta koyarsanız, balonu şişirdiğinizde bu 2 noktanın da birbirinden uzaklaştığını göreceksiniz. Bu, sık kullanılan bir analoji olmakla beraber sıkıntıları da vardır. Balon bizim evrenimizin içine genişlemektedir ancak evrenimizin öyle bir durumu yoktur. Ayrıca balonun yüzeyi 2 boyutludur ve 3 boyutlu bir şeyin içine genişler ancak yine evrenimiz için böyle bir şey söz konusu değildir.

Evren, bir şeyin içinde genişlemiyor. "uzay-zamanın" kendisi genişliyor. Bu genişleme galaksilerin birbirinden uzaklaşmasına yol açıyor. Bunu şöyle düşünebilirsin: Evrenin genişlemesi, bir balonun yüzeyindeki noktaların balon şiştikçe birbirinden uzaklaşmasına benzetilebilir. Ancak evrenin dışında bir alan yok ^[1]

Evrenin dışında bildiğimiz kadarı ile bir şey yok.

Yani evren, başka bir ortamın içerisinde büyümüyor. Evrenin dışı diye bir yer de yok. Evrenin dışında başka bir şey ya da başka bir ortam olduğuna dair elimizde bir bilgi yok ve olmadığı için de olduğu üzerine bir fikir geliştirmenin bir anlamı yok.

"Var olabilir mi?" sorusu ise baştan itibaren hatalı bir soru. Aksi kanıtlanamazlık safsatası kapsamında kabul edilebilir. Sorunuza "olamaz" diye cevap verilemez çünkü yüzyıllar sonra belki çok ileri teknolojiler sayesinde bu konuda yeni keşifler yaparız, bilmiyoruz. Bu durumda da "olabilir" dememiz lazım ama bu da doğru değil. Zaten her şey olabilir. Olamaz denemeyen her şey olabilir olur. Ama elimizde veri yok ki. Neye olabilir diyeceğiz?

Özetle bilmiyoruz. Bugün için bilmemiz mümkün değil. O nedenle de bunun üzerine düşünmek de pek bir anlam barındırmıyor.

Her Şey Olası!

Evren genişliyorsa, hem sonsuz değil hem de dışı var sonucuna varılabilir.

Burada aslında hacmen bir genişlemenin olmadığı, genişleyenin uzay-zaman dokusu olduğu bilgisi her ne kadar en yaygın bilgi olsa da, kanımca çok da mantığa oturmuyor. Çünkü evrenimiz maddi temelli olarak içerdiklerinin ta kendisi ise ve içerdiklerinin varoluş zemini uzay-zaman dokusu ise; burada olabilecek her şey evreni de doğrudan etkilemelidir.

Bunun dışında bir genişleme ve belki de esneme olarak ifade edilen şey, balon örneklemesinde olduğu üzere, sürekli içine hava doldurup şişirdiğimiz balonun yüzeyindeki noktaların birbirinden uzaklaşması değil ( çünkü burada balon içine hava girişi olduğundan hacmen de genişliyor), aksine içinde bir miktar hava bulunan balonun bir yerden büzüşmesi neticesinde başka bir yerden esneyip şişmesi ile de izah edilebilir.

Büzüşen yerde her şey birbirine yaklaşır iken esneyen yerde ise birbirinden uzaklaşıyor olabilir.

Kütle çekimi her ne kadar dar alanlarda buna dirense de, devasa boşluklarda bu esneme-genişleme daha net gözlemlenebilir. Burada dar alanlarda kütle çekiminin etkisini, balo üzerindeki bazı noktaların üretim hatasına bağlayabileceğimiz daha kalın oluşu ile de izah edebiliriz.

Şayet bu olasılık var ise, o zaman soracağımız soru şudur: Bizim gözlemlediğimiz yerden, tıpkı hacmi değişmeden fokurdayan ve taşmasın diye sürekli karıştırdığımız sütte, sürerek alt üst ettiğimiz toprakta olduğu gibi evren esniyor ve görece genişliyor ise başka bir yerden büzüşmesine ve görece daralmasına vesile olan kuvvet veya kuvvetler neler olabilir?

İlk akla geleni uzay zaman dokusunu bile kendine çekip yutabilme ve vesilesi ile sündürebilme yeteneği olan kara delikler. Belki de her galaksi ve galaksi kümesi, kendi merkezlerindeki kara deliklere doğru sündürülerek çekildiği için diğerinden uzaklaşıyor görünüyor olabilir.

Bir diğeri ise henüz ne olup ne olmadığına dair kesin bilgilerin olmadığı karanlık enerji ve karanlık maddenin gücü. Kim bilir belki de evren gibi devasa bir kazanın içindekileri kesintisiz ters yüz eden, karıştıran devasa iki kaşık olan bu karanlık isimli iki olgunun rekabeti bile olabilir.

Ya da en basit olanı akla en yatkın olanıdır diyerek, evrenimiz sahiden ve hacmen başka bir evrene veya üst yapılara doğru genişliyor da olabilir. Bir başlangıcına vurgu yapılanın bir sonu da olmalı akıl yürütmesi üzerinden evrenimizin sonsuz olmayışı bu akıl yürütmeye de şans verilmesi için bir nedendir kanısındayım. Sevgiyle…