"Bilim durmadan değişiyor" söylemi çok genel, inceliksiz ve çoğunlukla bilimsel metodu, bilimsel bakışı bilmeyen insanların dile getirdiği bir iddia. Bilim değişmiyor. Bilim, yeni yöntemler, gözlem metotları geliştirdikçe elde edilen bulgular, veriler değişiyor ya da daha çok zenginleşiyor. Bu nedenle yeni verilerin ışığında yeni bilgiler elde ediyoruz. "Bilim durmadan değişiyor" diyen kişiler, bilimin, zaten değişmeye açık olan söylemlerini, "kesin bilgi" olarak dile getirilmiş gibi gösteriyor ya da anlıyor. Bilim insanları, ellerindeki verileri yorumlarlarken değişken olabilecek yorumlar yapıyorlar mecburen çünkü veriler, geniş insan kitleleri için bir anlam ifade etmez. Bilim bu verilerin sunduğu sonuçları, insanların anlayabileceği biçimde dile döküyor, örnekler veriyorlar ama aslında yorumlar değişken olabilir. Yani uzaydaki büyük bir cisim, yakınındaki uzay bölgesini büküyor ve buna "kütle sahibi cisimler uzayı büker. Bu da ışığın bükülmesine neden olur" deniyor. Bunu dinleyen ve bilimsel bakıştan uzak biri bu yorumu bambaşka algılayabilir. "Bilim, ışık esnektir diyor zaten" diyebilir. Başka bir bilim insanı da "ışık düz gider" dese ne oldu? "Bilim çelişti" oldu. Ama aslında öyle değil.
Bilimsel metotta hipotez diye bir şey var. Hipotez kabaca "böyle olabilir" anlamına gelen bir bilimsel yöntem aşaması. İnsanlar hipotezleri, birer kanunmuş gibi algılıyor. Kurulan bir hipotez yıkılınca da "bilim yanıldı" oluyor ama aslında gerçek bunun tam tersi. Bilimin ilerlemesinde hipotezlerin yıkılması çok önemli ve istenen bir şey.
Evrime gelince... Evrim teorisi, çok ama çok güçlü bir teori. Dile getirildiği günden bugüne kadar belki binlerce kez test edildi ve çürütülemedi. Aksine her deneme onu daha da güçlendirdi. Bu süreçte elde edilen binlerce yeni bilgi de teoriyi daha da güçlendirip zenginleştirdi. O nedenle yıkılması çok ama çok güç. Bazı ayrıntıları belki yenileniyor, düzeltiliyor ama teorinin özü ve temeli sapasağlam. "Tamamı" derken neyi kast ettiğinizi bilmiyorum ama önemli olan tamamı değil, özü ve temel dinamikleri. Bunlar oldukları yerde duruyorlar. Çürütmeyi bırakın sarsabilen bile olmadı.
Ve güzel olan da şu ki herkesin, dünyadaki her bir insanın bunu denemeye, sorgulamaya hakkı var. Sorgulamak, sarsmaya çürütmeye çalışmak tamamen serbest. Hatta lütfen herkes bunu yapsın. Darwin yaşasaydı bundan çok mutlu olurdu. Lütfen ama lütfen çürütmeye çalışınız. Bilim böyle bir şey. Bilim, her zaman kendisini yalanlamanızı, yıkmanızı, çürütmenizi ister. Böylesi bir özgüven ve dürüstlüğe ancak şapka çıkartılır. Bu yüzden bilime aşığız zaten. Bazı disiplinlerin aksine o son derecede dürüst ve samimi. Ayakta tutmaya çalıştığı şey kendisi değil, gerçekler.
Umarım cevap teşkil etmiştir. Sağlıcakla...