Parçacık hızlandırıcılarda, tek bir protonla bir diğerini zıt yönde hareket ettirip direk kafa kafaya çarpıştırmak zaten bugünkü teknolojik seviyemiz ile olanaksız. Bu nedenle çok sayıda (binlerce, onbinlerce, yüzbinlerce) protondan oluşan "proton grupları"nı, onlara zıt yönde hareket ettirilen başka çok sayıda protondan oluşan gruplarla çarpıştırıyorlar. Ve bu grupları oluşturan protonların çok büyük bir kısmı birbirine hiç değmeden birbirlerinin içinden geçiyor. Çok küçük bir kısmı birbirine temas ediyor. Bu temas edenlerin de çok küçük bir kısmı ancak kafa kafaya çarpışıyor. Yani aslında hızlandırıcılarda çok az sayıda çarpışma oluyor.
Ama... Bu "az sayıda" çarpışma ifadesi çok da doğru sayılmaz çünkü birim zamanda o kadar fazla grup birbirinin zıt yönünde hareket ediyor ki, oransal olarak az sayıda sayılabilecek çarpışma sayısı, toplamda biliminsanlarına yeterli veri sunacak seviyede oluyor. Tam rakam ezberimde değil ama saniyede binlerce, yüzbinlerce grup birbirinin içinden geçiyor ve atıyorum saniyede en az 100 ya da 1000 kafa kafaya çarpışma oluyor. Yani buradaki incelik, çok fazla protonu bir arada hareket ettirmek ve bu protonlardan oluşan çok fazla grubu çarpışmak üzere odaklamak. Çok fazla olasılık yaratıyorsunuz ve haliyle istenen çarpışmaların meydana gelme şansını arttırıyorsunuz.
Ve zaten bu plan işe yaradı ve Higgs parçası elde edildi.
Kabaca böyle...
