Sığır Sineğigiller (Tabanidae)

Taksonomi Girdisi Nedir?
Bu içerik, Evrim Ağacı'nın Yaşam Ağacı projesinin bir parçası olarak hazırlanmıştır. Yaşam Ağacı projesinin amacı, başta Türkiye'de bulunan türleri, Türkiye'deki doğa gözlemcilerimizin özgün fotoğraf ve video içerikleri ışığında, evrimsel akrabalık ilişkilerine uygun bir şekilde filogenetik bir ağaç üzerinde kategorize etmek, nihayetinde ise Dünya'daki tüm türleri yavaş yavaş Yaşam Ağacı'na eklemektir. Bu içerik, diğer tüm içeriklerimiz gibi, İçerik Kullanım İzinleri'ne tabidir.


- Bilimsel Adı Tabanidae
- Halk Arasındaki Türkçe Adı Sığır Sineğigiller
- Halk Arasındaki İngilizce Adı Tabanidae
- Üst Alan (Superdomain) Neomura
- Tip (Type) Ökaryotlar (Eukaryota)
- Alem (Kingdom) Hayvanlar (Animalia)
- Klad İlkin Ağızlılar (Protostomia)
- Üst Şube (Superphylum) Ekdisozoa (Ecdysozoa)
- Şube (Phylum) Eklembacaklılar (Arthropoda)
- Sınıf (Class) Böcekler (Insecta)
- Takım (Order) Sinekler (Diptera)
- Aile (Family) Sığır Sineğigiller (Tabanidae)
- Bu yazı, Evrim Ağacı'nın tür gözlemleri ve türlere dair bilgileri barındıran Yaşam Ağacı projesinin bir parçası olarak hazırlanmıştır.
Tanım ve Genel Bilgiler
Tabanidae türleri insanlar tarafından en çok bilinen sinek aileleri arasında yer alırlar. Üç segmentten oluşan kısa antenlere, birleşik gözlere sahiptirler. Vücutları geniştir ve renkleri kısmen parlak olabilir. Kafa ve göğüs (toraks) bölgesi kısa kıllar ile kaplıdır. Halter organları kaplayan bazal lob bulundururlar. Vücut uzunlukları 5-25 mm arasında değişiklik gösterir. En irilerinin kanat açıklığı 60 mm'ye ulaşabilir. Chrysops cinsindeki geyik sineklerinin uzunluğu 10 mm'ye erişebilir, çizgili karınlara (abdomen) ve sarı-siyah arası renklere sahiptirler. Tabanus cinsindeki at sinekleri ise 25 mm gibi daha büyük boyutlara ulaşabilirler. Renkleri genelde kahverengi veya pırıltılı bir siyahtır.
Evrimsel Tarih ve Taksonomi
Tabanidae ailesinin dünya genelinde 144 cinsi ve bilinen 4455 türü mevcuttur. Tabanidae ailesi ile birlikte Rhagionidae ailesini de içeren Tabanomorpha grubu, bu türlerin bilinen en eski üyesidir. Alt ailelerden biri de Tabaninae alt ailesidir. Tabaninae 107 Nearktik türe sahiptir. Bilindiği kadarıyla Tabanus ve Hybomitra cinsi yaklaşık olarak 150 ile 160 milyon yıl önce evrimleştiler. Bununla birlikte birkaç hematofaj (kan emici) cins olan Chrysops, Hybomitra, Haematopota görünüşe göre yaklaşık olarak 20 milyon yıl önce evrimleşmişlerdir. Bununla birlikte Tabanus dipteranın en büyük cinslerinden birisidir. Fakat monofilik değildir yani ilerleyen zamanlarda düzenlemeye gidilmesi muhtemeldir.
/evrimagaci.org%2Fpublic%2Fcontent_media%2Fae368ca1010ad4cdcda251a8b3cc318e.jpg)
Tabanidae ailesi Chrysopsinae'nin yeniden tanımlanabilmesi için yeterli kanıt olmasına rağmen üç alt aileye bölünmüştür. Pangoniinae alt ailesi, birçoğunun kanla beslenip beslenmediği bilinmeyen Stonemyia ve Goniops gibi oldukça etkileyici olan fakat az bilinen cinsleri içeren atalardan birisi olarak kabul edilir. Ekonomik açıdan önemli olan asıl türler diğer iki alt ailenin üyeleridir. Chrysopsinae alt ailesine geyik sinekleri adı verilir. Bu türlerin neredeyse tamamı yani 80'den fazlası Nearktik türü içeren Chrysops cinsinin üyeleridir. “Geyik sineği” terimi, birkaç türü Batı Amerika Birleşik Devletleri'ndeki insanlar ve hayvanlar üzerinde oldukça zararlı olabilecek Silvius cinsinin üyeleri içinde kullanılmaktadır.
Ekolojik Dağılım ve Habitat
Yumurtalarını genellikle bitkilerin üzerlerine bırakırlar. Yaşam döngüleri ortalama 1 yıl kadar sürer fakat 3 yıl yaşayan Tabanidae üyelerine rastlanılmıştır. Neotropik bölgelerde oldukça tür çeşitliliği vardır. Bunun yanında Nearktik bölge de hatırı sayılır bir tür çeşitliliğine sahiptir. Kendi başına sadece Nearktik bölgede 25 cins ve 355 tür bulunmaktadır.
/evrimagaci.org%2Fpublic%2Fcontent_media%2F6618e180e27797b36a41acf5f70b23d0.jpg)
Davranış ve Etoloji
Bu ailenin dişileri ısırdığında insanın canını biraz yakabilir. Sivrisinekler deriyi ısırdığında kanı direkt olarak emme yolunu tercih etse da Tabanidae üyeleri ise bu adaptasyona sahip değillerdir. Ciltte bir kesik atarlar böylelikle kan hemen yüzeye çıkar ve yüzeye çıkan kanı emerek beslenme ihtiyacını giderirler.
Diyet ve Metabolizma
Tabanidae ailesinin üyelerine insanlar oldukça aşinadırlar. Genellikle sakin habitatlarda yaşarken bazen akarsu kenarlarında da görülebilirler. Ilıman bölgelerde iyi bir çalışma yapılmasına rağmen tropikal iklim bölgelerinde ve Nearktik bölgede oldukça yaygın olarak görülmektedir.
İnsanlarla Etkileşim ve Kültürel Referanslar
Tabanidae üyelerinin hayvancılığa da zararı dokunabiliyor, hem de süt verimini azaltabilecek düzeyde. Kuzey Amerika’daki çoğu zararlı tür Chrysops, Hybomitra ve Tabanus cinsinin üyeleridir. Ayrıca dişi türler, kan yolu ile bulaşan çeşitli hastalık etkenlerini yayabilirler. Örneğin bazı endemik bölgelerde at anemi virüsü adı verilen EIA virüsünü yayabilirler. Ayrıca bazı Loa loa gibi türler ve trypanozomların, fil hastalığı, tularemi etkenlerinin de yayılmasını sağlayabilirler.
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
İlginizi Çekebilecek Sorular
- Eşeyli üremelerde mayoz bölünmenin ilk evresinde homolog kromozom (genetik çeşitlilik) nasıl oluşuyor?
- Maymun dna'sı ile %98 benzerlik bu kadar fark yaratıyorsa iki insan arasındaki %0,01'lik farklılık da ırkları yaratmaz mı?
- Gülümsemek bizi mutlu yapıyorsa kaşlarımızı çatmak kızgın, somurtmak da üzgün yapar mı?
- 2
- 2
- 2
- 1
- 1
- 1
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- Bradley A. Mullens. (2019). Horse Flies And Deer Flies (Tabanidae). Medical and Veterinary Entomology (Third Edition). | Arşiv Bağlantısı
- Wikipedia. Tabanidae. (30 Mart 2020). Alındığı Tarih: 30 Mart 2020. Alındığı Yer: Wikipedia | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 02/03/2021 02:18:43 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/8427
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.