Şekerli İçecekler Kansere Sebep Oluyor Olabilir!
Fransız bilim insanlarının araştırması, meyve suyu ve gazozların da dahil olduğu şekerli içeceklerin kanser riskini arttırıyor olabileceğini gösteriyor.

- Çeviri
- Beslenme Bilimi
Şekerli içecekler ile kanser arasındaki bağlantı, 10 Temmuz 2019'da The British Medical Journal adlı dergide yayımlanan ve 100.000'den fazla insanın 5 yıl süre ile takip edilmesi ile elde edilen çalışmaya dayanıyor.
Fransa'daki Sorbonne Paris Citê Üniversitesi'nde kurulan çalışma grubu, kanserin ortaya çıkmasında kandaki şeker seviyesinin etkisi olabileceğini ortaya attı.
Hangi İçecekler "Şekerli İçecek" Olarak Sayılır?
Araştırmacılar %5 oranından daha fazla şeker içeren içecekleri ''şekerli içecek'' olarak tanımlamıştır.
Bu tanımlamaya ekstra şeker eklenmemiş bile olsa meyve suları, tatlandırılmış sütlü karışımlar, enerji içecekleri ve şeker katılmış çay ya da kahve girmektedir.
Çalışmada aynı zamanda diyet içeceklerin ve sıfır kalorili tatlandırıcıların kullanıldığı içeceklerin kanser ile ilişkisi araştırılmış; ancak herhangi bir bağlantı bulunamamıştır.
Kanser Riski Ne Kadar Büyük?
Çalışmada günde 100 mililitrenin üzerinde şekerli içecek tüketmenin kanser gelişme oranının %18 artacağı gösterilmiştir. Çalışmaya katılan her 1000 insandan yaklaşık 22'si kanserlidir. Araştırmacılara göre bütün katılımcılar günde 100 mililitre şekerli içecek tüketseydi, kanser vakaları 4 kişi daha artarak 5 yılda 1000 insanda 26 kanser vakası sıklığına ulaşacaktı. Londra Üniversitesi Akademisi'nden istatistikçi Dr. Graham Wheeler, çalışma ile ilgili şunları söylüyor:
Her ne kadar şekerli içecekler ile kanserin gelişmesi arasında özgün ve nedensel bir bağlantı bulunsa da hala daha ileri çalışmalara ihtiyacımız var.
Çalışmada bulunan 2193 kanserli bireyden 693'ü meme. 291'i prostat ve 193'ü kolorektal kanseriydi.
Bu Bir Kanıt Mıdır?
Hayır, bu çalışmanın projelendirilmiş yapılış şekli bu örneklerin verisel olarak ayrıştırılabilmesi anlamına gelir. Fakat onları açıklayamaz.
- Bir Anti-Tümor İlacı, Farelerde Kilo Kaybı Sağladı ve Bu, Obezite Tedavisi Konusunda Umut Olabilir!
- Anne Yumurtasındaki Metabolitlerin Bir Kalıtım Faktörü Gibi Davranarak Çocuğunun Metabolik Gelişimini Belirlediğini Gösterdik!
- Diyet Değiştirme Gibi Beslenme Müdahaleleri, Migren Ataklarını Azaltmaya Yardımcı Olabilir mi?
Yani bu çalışma bize şunu göstermiştir ki, günde yaklaşık 185 mililitre şekerli içecek içenlerde, günde 30 mililitre şekerli içecek içenlere göre daha fazla kanser vakası görülmektedir.
Buna göre, ulaşabileceğimiz olası bir açıklama ise şekerli içeceklerin kanser riskini arttırdığıdır. Ancak bu araştırma, şekerli içeceklerin kansere neden olduğunu söyleyemez. Teeside Üniversitesi'nden Dr. Amelia Lake şöyle diyor:
Bu araştırma şeker ile kanser arasında kesin bir neden-sonuç ilişkisi ortaya koyamasa da, şeker tüketimimizi azaltma yönündeki genel çabalarımızın öneminin altını çizmektedir. Diyetimizdeki şeker miktarını azaltmak aşırı önemlidir.
Bu Sadece Obezite ile mi İlgilidir?
Obezite bazı kanserlerin en büyük sebebidir ve şekerli içeceklerin aşırı tüketimi kilo almanızı arttıracaktır. Yine de bu çalışma, bütün hikayenin bundan ibaret olmadığını söylüyor. Araştırmacılardan biri olan Dr. Mathilde Touvier BBC News kanalına şöyle konuştu:
Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.
Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.
Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.
Obezite ve kilo alma tabi ki şekerli içeceklerin aşırı tüketimi ile ilişkili olabilir. Ancak bu aradaki bütün bağlantıyı açıklamaz.
Hangi Kanserler Obezite ile Bağlantılıdır?

Peki Neler Olabilir?
Fransız araştırmacılar bu bağlantının şiddetle şeker içeriği tarafından sürdürüldüğünü söylüyorlar ve kan şekeri seviyesini suçluyorlar. Ayrıca araştırmacılar, içeceklerin içerdiği ve çekici renklerini sağlayan kimyasalların da suçlanabileceklerini öne sürüyor. Yine de kendi çalışmaları bu soruya cevap verme girişiminde bulunmuyorlar. Ulusal Sağlık Sistemi'nde diyetisyen Catherine Collins şöyle diyor:
Ben biyolojik olarak olası şu zorluğu buldum, bize verilen gruplar arasında vücut ağırlığına ya da diyabet görülme oranına ilişkin herhangi anlamlı bir fark bulunmuyor, ki bu faktörler de sıkça kanser riski ile ilişkilendiriliyor.
Araştırmacılar Ne Diyor?
Sorbonne Paris Citê Üniversitesi'ndeki takım, bu buluşlarının pekiştirilmesi için daha geniş ölçekli çalışmalara ihtiyaç olduğunu söylüyor. Dr. Touvier şöyle diyor:
Şekerli içeceklerin kardiyovasküler hastalıkların, fazla kilolu olmanın, obezitenin ve diyabetin görülme riskini arttırdığı biliniyor. Bizim bu gösterdiğimiz ise şekerli içeceklerin ayrıca kanserle de ilişkili olabileceğini gösteriyor.
Araştırmacılar, çalışmalarının şekerli içeceklerin vergilendirilmesinin iyi bir fikir olduğunu destekleyen bir kanıt olduğunu söylüyorlar. Yayınladıkları raporda ise şöyle diyorlar:
Bu veriler, şekerli içeceklerin tüketimini kısıtlayan mevcut beslenme önerilerini, vergilendirmeyi ve şekerli içecekleri hedef alan satış politikalarını destekliyor. Satılan %100 meyve suyu olsa bile.
İngiltere Hükümeti, 2018 yılında şeker üzerine vergi koymuştu. Buna göre üreticiler ürettikleri yüksek şekerli ürünlerin vergilerini ödemek zorundadırlar.
İçecek Şirketleri Ne Söylemek Zorunda Kaldılar?
İngiliz Alkolsüz İçecekler Birliği konu ile ilgili olarak şöyle dedi:
Bu çalışma, şekerli içeceklerin kansere neden olduğuna dair kesin kanıtlar sağlamamaktadır.
Birliğin genel müdürü Gavin Partington ise şöyle diyor:
Alkolsüz içecekleri dengeli bir diyetin parçası olarak tüketmek güvenlidir. Alkolsüz içecek endüstrisi obeziteyi durdurmaya yardımcı olmak konusunda bir role sahip olduğunun farkındadır. İşte bu yüzden kalorileri ve şeker kullanımını azaltıyoruz.
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz gibi Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git- 10
- 2
- 1
- 1
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- Çeviri Kaynağı: BBC | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 20/03/2025 01:44:39 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/7915
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
This work is an exact translation of the article originally published in BBC. Evrim Ağacı is a popular science organization which seeks to increase scientific awareness and knowledge in Turkey, and this translation is a part of those efforts. If you are the author/owner of this article and if you choose it to be taken down, please contact us and we will immediately remove your content. Thank you for your cooperation and understanding.