Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Saz kedisi (Felis chaus)

Saz kedisi (Felis chaus) Emin Yoğurtçuoğlu
Saz kedisi (Felis chaus).
4 dakika
8,263
Tüm Reklamları Kapat
Saz kedisi
  • Bilimsel Adı Felis chaus
  • Halk Arasındaki Türkçe Adı Saz kedisi
  • Halk Arasındaki İngilizce Adı Jungle cat
Taksonomi
  • Bu içerik, Evrim Ağacı'nın tür gözlemleri ve türlere dair bilgileri barındıran Yaşam Ağacı projesinin bir parçası olarak hazırlanmıştır.
  • Gözlem Ekle

Gözlem Bilgileri

Yetişkin bir saz kedisi ile yaban hayatında göz göz gelmek! Göç mevsimindeki kuşları gözlemlemek amacıyla gidilen arazide şans eseri denk geldik ve aslında bu süre zarfında uzaktan oturup izlediği anlaşıldı. Fakat Türkiye popülasyonu tehlike altında olduğu için yer bilgisini paylaşmayacağız maalesef. Müthiş kamuflajı sayesinde kıpırdamadığı sürece gözle fark edilmesi çok zordur. Yaşam Ağacı projemize katkı sağlayan isim, Türkiye'de en çok kuş türünün gözlem kaydı rekorunu elinde tutan yaban hayatı uzmanı Emin Yoğurtçuoğlu!

Kendisi bugüne kadar 6 kıtada 63 ülke gezdi ve yaklaşık 3200 kuş türünü gözlemleme fırsatına erişti. Ayrıca Türkiye’deki 485 kayıtlı kuş türünden 433 tanesini gözlemleyip, 431 tanesinin fotoğraf kaydını aldı. Türkiye'de 485 kuş türü elbette hepsini görmek mümkün değil. Temelde 350 tanesini gözlemleme şansı elde edebiliyorsunuz. 350’den sonrası misafir ve nadir türler olarak kayda geçiyor. Konu hakkındaki Youtube içeriğine buradan ulaşabilirsiniz.

Tanım ve Genel Bilgiler

Kum sarısı tonları, hardal rengi veya kızılımsı kahverengi olan beneksiz orta boyutlu kedigillerdir. Bacakları görece uzundur. Felis türleri içerisindeki en iri kedidir. Yetişkinlerin vücut uzunlukları (baş-gövde) genellikle 59-76 cm arasındadır. Omuz yükseklikleri 36 cm'dir ve 2-16 kg arasında bir ağırlığa sahiptirler. Batı popülasyonlarından doğuya gidildikçe vücut boyutlarında azalma görülmektedir. Bu durum doğu popülasyonlarının diğer ufak kediler ile olan rekabetine bağlanmıştır. Uzun bacakları, kısa kuyrukları ve kıllı kulakları, kediye ufak bir "vaşak görünümü" kazandırır.

Yetişkin bir saz kedisi (Felis chaus), dişi birey.
Emin Yoğurtçuoğlu

Az miktarda cinsiyetler arası boyut farkı olan eşeysel dimorfizm görülür. Dişiler genellikle erkeklerden daha ufak boyutlu ve açık renklidir. Her iki cinsiyet de yaklaşık 1 yaşına geldiğinde cinsel olgunluğa erişir. Gebelikleri yaklaşık 2 ay sürer. Yavrular 6 aylıkken avlanmaya başlar, 8-9 aylık olunca da anneden ayrılır. Suratları uzun ve dardır, beyaz renkte ağız çevresi dikkat çekicidir, dik kulakları 4,5 ila 8 cm arasındadır. Gözleri, diğer birçok kedi gibi sarı iris rengine ve dik, eliptik pupile (göz bebeği) sahiptir. Gözlerinin iç kısmından (medial) burun kenarlarına doğru çitalara benzer şekilde siyah renkte bir çift çizgi iner. Zigomatik kemerleri daha yuvarlak olduğu için nispeten yuvarlak bir yüz görünümü kazandırır.

Tüm Reklamları Kapat

Evrimsel Tarih ve Taksonomi

Genetik analizlere göre Felis cinsi, yaklaşık 6.2 milyon yıl önce Avrasya'daki atasal türden evrimleştiği ve 3.04 ila 0.99 milyon yıl önce de Felis türlerine ayrıldığı gösterilmiştir.

Tanımlanan 3 alt türü bulunur:

  • F. c. chaus: En yaygın alt türdür. Türkiye, İran, Türkmenistan, Irak, Filistin, Suriye, Kafkaslar, Belucistan Eyaleti, Ceyhun Nehri civarında görülür.
  • F. c. affinis: Güney Asya'daki alt türdür. Özellikle Güney Hindistan, Sri Lanka ve Nepal, Keşmir, Bengal ve Yunnan gibi bölgelerde görülür.
  • F. c. fulvidina: Güneydoğu Asya'daki alt türdür. Myanmar ve Tayland'dan, Kamboçya ve Vietnam'a kadar olan kısımda görülür.

Hindistan sınırları içerisindeki 55 bireyde yapılan mtDNA analizleri, popülasyon içerisindeki genetik varyasyonların fazla olduğu, popülasyonlar arasındaki farklılaşmaların göreceli olarak daha az olduğu görülmüştür.

Taksonomik olarak Johann Anton Güldenstädt tarafından 1776'ta Kafkaslarda gözlenen birey üzerinden ilk defa tanımlanmıştır. Etçiller (Carnivora) takımı içerisinde, Feliformia (Kedimsiler) alt takımında, Felidae (Kedigiller) ailesinde, Felinae (Küçük Kediler) alt ailesinde, Felis (kedi) cinsinde sınıflandırılır.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Ekolojik Dağılım ve Habitat

Orta Doğu, Güney ve Güneydoğu Asya'da yaşarlar. Habitatları arasında bataklıklar, nemli çayırlar, sazlık ormanlar, çalılık ve fundalıklar bulunur. İran'ın kıyılarında ve Kafkaslarda görülebilirler. En sık yaşadıkları alan Hint Yarımadası'dır. Afrika'daki tek popülasyonu Mısır'da aşağı Nil Vadisi'nde görülür.

Saz kedisi (Felis chaus) ile göz göze gelirken, dişi birey.
Saz kedisi (Felis chaus) ile göz göze gelirken, dişi birey.
Emin Yoğurtçuoğlu

Türkiye'de halen, farklı yaşam alanlarında varlığını sürdüren beş kedi türü bulunmaktadır: yaban kedisi (Felis silvestris), karakulak (Caracal caracal), vaşak (Lynx lynx) ve saz kedisi (Felis chaus). Ayrıca IUCN Kırmızı Liste tarafından nesli "Tehlikede (EN)" sınıflandırılan İran parsı (Panthera pardus tulliana) da nadiren sınırdan geçerek Doğu illerinde görülebileceği söylenir. İran parsı veya Kafkasya parsı adı verilen leoparın Türkiye sınırları içerisindeki popülasyonuna Anadolu parsı adı veriliyor. Ancak 1970'lerden sonra Ege ve Akdeniz bölgesindeki lokal popülasyonun tükendiği rapor edilmiştir. Günümüzde Türkiye'nin doğusunda nadiren de olsa Anadolu parsı yaşadığı kabul edilir. Örneğin 2003 yılında Bitlis'te, 2013 yılında Diyarbakır'da ve Trabzon'da olmak üzere Türkiye'nin doğusunda gözlem kayıtları bulunmaktadır.

Popülasyon ve Koruma Statüsü

IUCN Kırmızı Liste tarafından Asgari Endişe (LC) kategorisinde listelenirler. Bu sınıflandırma Dünya geneli için geçerlidir. Ancak avcılık, habitat kaybı, bataklıkların tarım alanlarına dönüştürülmesi ve kemirgenlerle mücadele sonucu avlarının azalmasıyla nedeniyle Türkiye'deki popülasyonları tehlike altında kabul edilir. Türkiye'de fotokapan çalışmaları ile birey belirleme çalışmaları yürütülmektedir.

Davranış ve Etoloji

Genellikle noktürnal (gececil) yaşayan türlerdir; ancak akşam üzeri de görülebilirler. Üreme zamanında idrar ile koku bıraktıkları bilinir. Çiftleşme davranışları evcil kedi (Felis catus) ile benzerdir. Suda avlanan ve suyu seven nadir kedigillerden birisidir.

Tüm Reklamları Kapat

Diyet ve Metabolizma

Etçildirler. Diyetleri arasında yaban domuzu yavruları gibi ufak memeliler, kemirgenler, kuşlar, sürüngenler, amfibiyenler, eklem bacaklılar bulunur. Diğer birçok etçil gibi gerektiğinde leşlerle de beslenirler. Diğer yırtıcı türlerden korunmak ve avlanmak için ağaçlara da tırmanabilirler.

Etimoloji

Türkçe genellikle "saz kedisi" veya "sazlık kedisi" olarak bilinir. Fakat diğer adları arasında bataklık vaşağı da bulunur. İngilizce ismi orman kedisi anlamını taşıyan jungle cat'tir.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
24
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Muhteşem! 12
  • Tebrikler! 10
  • Umut Verici! 4
  • Merak Uyandırıcı! 2
  • Bilim Budur! 1
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • İnanılmaz 1
  • Güldürdü 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  • Wikipedia. Anatolian Leopard. (23 Nisan 2020). Alındığı Tarih: 23 Nisan 2020. Alındığı Yer: Wikipedia | Arşiv Bağlantısı
  • Wikipedia. Persian Leopard. (23 Nisan 2020). Alındığı Tarih: 23 Nisan 2020. Alındığı Yer: Wikipedia | Arşiv Bağlantısı
  • Hürriyet Daily News. Shepherd Kills First Anatolian Leopard Sighted In Turkey For Years. (3 Kasım 2013). Alındığı Tarih: 23 Nisan 2020. Alındığı Yer: Hürriyet | Arşiv Bağlantısı
  • Kubilay Toyran. Noteworthy Record Of Panthera Pardus In Turkey. (1 Kasım 2018). Alındığı Tarih: 23 Nisan 2020. Alındığı Yer: Research Gate | Arşiv Bağlantısı
  • WWF. Saz Kedisi. (23 Nisan 2020). Alındığı Tarih: 23 Nisan 2020. Alındığı Yer: WWF Türkiye | Arşiv Bağlantısı
  • Pecon-Slattery, Jill, et al. (2006). The Late Miocene Radiation Of Modern Felidae: A Genetic Assessment. Zenodo, sf: 1-5. | Arşiv Bağlantısı
  • Jill Pecon Slattery & Stephen J. O'Brien. (1996). Patterns Of Y And X Chromosome Dna Sequence Divergence During The Felidae Radiation. Genetics, sf: 1245-1255. | Arşiv Bağlantısı
  • Wikipedia. Jungle Cat. (23 Nisan 2020). Alındığı Tarih: 23 Nisan 2020. Alındığı Yer: Wikipedia | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 08/12/2023 21:20:16 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/8595

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Beslenme Davranışları
Tercih
Doğal Seçilim
Hukuk
Süpernova
Yeni Doğan
Mantık
Normal Doğum
Radyasyon
Koronavirüs
Goril
Bilim Tarihi
Vaka
Algı
Ses
Süt
Savaş
Fare
Uzay Aracı
Optik
Metabolizma
Kitap
Akciğer
İstatistik
Spor
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Türkiye Kıyıları Nasıl SONSUZ Uzunlukta Olabilir? | Sahil Paradoksu!
Türkiye Kıyıları Nasıl SONSUZ Uzunlukta Olabilir? | Sahil Paradoksu!
Deadpool Gibi Ölümsüz Olmak Mümkün mü?
Deadpool Gibi Ölümsüz Olmak Mümkün mü?
Plazma Küresi Nasıl Elektrik Saçıyor?
Plazma Küresi Nasıl Elektrik Saçıyor?
4000 Liraya Milyar Dolarlık Genom Diziledik! | Öğrenebildiklerimiz İnanılmaz!
4000 Liraya Milyar Dolarlık Genom Diziledik! | Öğrenebildiklerimiz İnanılmaz!
Megalodon Dişi, Sandığınızdan ÇOK DAHA Büyüktü!
Megalodon Dişi, Sandığınızdan ÇOK DAHA Büyüktü!
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
P. Türkoğlu. Saz kedisi (Felis chaus). (23 Haziran 2020). Alındığı Tarih: 8 Aralık 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/8595
Türkoğlu, P. (2020, June 23). Saz kedisi (Felis chaus). Evrim Ağacı. Retrieved December 08, 2023. from https://evrimagaci.org/s/8595
P. Türkoğlu. “Saz kedisi (Felis chaus).” Edited by Pedram Türkoğlu. Evrim Ağacı, 23 Jun. 2020, https://evrimagaci.org/s/8595.
Türkoğlu, Pedram. “Saz kedisi (Felis chaus).” Edited by Pedram Türkoğlu. Evrim Ağacı, June 23, 2020. https://evrimagaci.org/s/8595.
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close