Ruh Halleri (Algı Düzeyleri) - Bazı Algılanmış Dünya-Dışı Karşılaşmalar
24 Nisan 2012 tarihinde bir Salı günü, Anderson Cooper tarafından sunulan popüler bir televizyon programında şu soru soruldu: "Uzaylılar tarafından ziyaret ediliyor muyuz?".
Oraya davet edilmemin sebebi şu 3 olaya kuşkucu bir bakış açısı getirmek içindi: (1) Evinin arka bahçesinde defalarca UFO gördüğünü söyleyen bir kadın. (2) İki genç bayanın UFO görmelerinden dolayı hipnoza başvurarak uzaylılarla iletişim kurduklarını hatırlamaları. (3) Kendi stiline sahip bir psişik "yıldız halkı" ile telepati yoluyla iletişim kurduğunu iddia etti. Şov süresince MUFON (Mutual UFO Network) adlı organizasyondan bir temsilci katıldı. O sadece şüphecilerden şüphe ediyordu.
Hep beraber bu vakaların, UFOlojinin gizemciliğini ve "cehalete başvurma" mantıksal safsatasına üstü kapalı bir şekilde dayanan uzun süreli geleneğine devam ettiğini göreceğiz. (Cehalete Başvurma: "Gökyüzünde neyin görüldüğünü bilmiyoruz, öyleyse, bu dünya-dışına ait bir araçtır.") Bu vakalar aynı zamanda bahsi geçen görgü şahitlerinin ruh haline (algı düzeyine) dayandığını göstermektedir. Şovu takip ederek vakaları araştırmakla yeterince zaman geçirebildim, ve burada sırasıyla Anderson'ın üç vakaya yönelik görüşler paylaşılmıştır.
UFO: Akıldaki Gözün Üzerinde Uçuşması
Levittown'dan (Pennsylvania) 52 yaşında olan Denise Murter adında biri var. Kocasıyla beraber 'Alex' adlı hırlayan köpekleri tarafından uyanmalarıyla, Murter'in karşılaşma olayı 2008'in Mayıs ayında başlamıştı. Apartmanda ilginç bir şey bulmayarak, bu şey kendini açığa çıkarsın diye köpeği dışarıya çıkardı. İşte orada, "gökyüzünde bir ışık gördüm" ve tahminince "1000 fit (300 metre) yüksekliğindeydi". "Bir noktadan diğer nokataya hızlı bir şekilde hareket etmesi" gibi görünmesiyle beraber "avludaki ağaçların üzerinde uçtuğunu" belirtmişti. Hiç ses yoktu ve Alex "gayet usluydu". Işık 20 dakika boyunca uçtu, ancak ona sonrasında ne olduğunu anlatmamıştı.
Bu olay 4 hafta sonra tekrarlandı ama bu sefer gece gökyüzü daha bulutlu ve kapalıydı. Bu yüzden UFO hakkında "Bulutların arasından süzülürken bir kısmı görünebiliyordu" dedi. Nasıl hareket ettiğine bağlı olarak da halka ya da bumerang şeklindeydi. Denise "mavimsi yeşil" pencereler gördüğünü ve bunların "aracın etrafını çevrelediğini" belirtti. "Küçük pembe bir ışık" (aracı) takip ediyordu ve "Altında üçgen şeklinde üç büyük ışık kaynağının" olduğunu söyledi.
Bir ay sonra Alex yine onu (Murter'i) uyandırdı ve "anında geri geldiklerini anladım ve tekrar dışarı çıkmam gerekiyordu" dedi. Araç bu sefer eve daha yakın bir yerde görünüyordu "ama hala ağaçların üzerinde süzülüyordu". Sonra bir ışık huzmesi ve "sanki ağaçlarda dans ediyormuş gibi" ışıltılı toz gördü (Murter 2012a).
Murter "Felç olmuştum, hareket edemiyordum" diye belirtti. Kocasına söylemek için bir sonraki günü bekledi çünkü "İnanılması güç bir şeydi... insanların delirdiğimi düşünmelerini istemiyordum; sanki bir filmin bir parçası gibiydi" dedi. Kocası yaşadığı deneyimi başkalarına anlatmamasını söyledi, ama o "MUFON'a -Mutual UFO Network- (Karşılıklı UFO Ağ) anlattı" ve olayın kendisini ve daha fazlasını da söyledi (Murter 2012a). Olayların bir başka versiyonunda bir MUFON alan araştırmacısını içererek 20 Nisan 2008'de başlayan "yarım düzine kadar gözlemlemeyi" anlatıyordu (Howe 2008).
"Felç olma" -beraberinde de "sanki bir film gibi olmanın" garip deneyimi- olay sırasında neler olmuş olabileceğine dair bir ipucu vermektedir: Yarı-uykulu olmakla (ve uçuşan UFO'yu izlemek için arka bahçedeki şezlongda dinlenmiş de olabilir), Murter bir hipnogojik deneyimi (ya da "yürüyen rüya") yaşamış olabilir. Bu bütünüyle uyanık olmakla uyumuş olmak arasındaki bir arayüzde yaşanmaktadır. Halüsinasyonlarla genel olarak karakterize edilmektedir, sıklıkla parlak ışıklar rapor edilmektedir ve uyku felci vücudunun hareket edememesini sağlar çünkü halen uyku modundadır (Mavromatis 1987, 14-52). Bu durum büyük olasılıkla Murter'in algıladığı ışık hüzmesi ile ışıltılı tozu açıklamaktadır. Murter'in rapor ettiği olaylar sırasında -en az bir süresinde- bütünüyle uyanık olmadığından şüphe ediyorum, bu da onun algılarını etkilemiştir.
UFO'nun kendisine ilişkin, ben Tucson'daki Grasslands Gözlemevinde yönetici olan ve bizim organizasyondaki UFO uzmanlarından biri olan James McGaha ile Murter'in gözlemleri üzerinden konuştum. O, Murter'in tam olarak hangi zamanlarda ve hangi yöne doğru baktığı durumuna bakılırsa, UFO'nun hazır bir açıklaması olabileceğini belirtti. O da bu göksel objenin, onun (Murter'in) görüş hizasındaki yıldızlara oranla 25 kat daha parlak daha olmasıdır (özetle adı Jüpiter). Hareket etmesi gibi görünmesi de otokinetik efekten dolayıdır (McGaha 2012). Bu efekt bir kişinin karanlıkta parlak bir ışığa özellikle ufkunun üzerinde (referans çerçevesi burada görülmemektedir) bakmasıyla yaşanmaktadır. Otokinesis "insan gözünün istemsizce yaptığı küçük titreşim hareketleridir" (Hendry 1979, 26). (Örnek olarak bir UFO vakasında, aynı basit pozisyonda 40 dakika boyunca durmasıyla bir ışığın "zikzak" olarak hareket etmesiyle yıldız ile "otokinetik hareketin" bir kombinasyonu olduğunu kanıtlamaktadır" [Hendry 1979, 95].)
Murter'in bahsettiği kayan renklere de gelince, McGaha (2012) bu efektin parıltıdan (scintillation) dolayı olduğunu not etti -yani, sadece yıldızların değil ama Jüpiter gibi gezegenlerin de özellikle atmosferin türbülanslı olduğu zamanlarda "parıldamasıdır". Parıldama açık gecelerde görülebilmektedir, tek bir göksel ışığı bile etkileyerek farklı ışık dalgaların kırılmasıya (refraction) renkleri oluşturmaktadır. Otokinesis gibi, parıldama da "hareket illüzyonu" oluşturabilmektedir (Hendry 1979, 26). Bu ikisi de Murter'in bahsettiği değişken şekiller illüzyonunu oluşturmuş olabilir, ve buna Murter'in kendi hayal gücü de dahildir. Şovdan sonra bana kızgın bir not göndererek "Ne gördüğümü biliyorum" (Murter 2012b) dedi. Elbette bu iyi-niyetli bayanın ne gördüğünü sandığını "bilmesinde" bir kuşku yoktur.
Yine de, Cooper'a kendi şovunda söylediğim gibi, dünya dışı varlıkların inanılmaz mesafeleri -Dünya'ya gizli bir göreve- zikzak manevralarıyla gelmeleriyle Murter'in arka bahçesinin üzerinde birkaç kere ışıklarını açık tutarak uçuşmaları doğal olmaktan çok uzaktır.
Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.
KreosusKreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.
Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.
PatreonPatreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.
Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.
YouTubeYouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.
Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.
Diğer PlatformlarBu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.
Giriş yapmayı unutmayın!Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza üye girişi yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.
Uzaylılar Ve İpnotik Hatırlama
Anderson'ın bir sonraki bölümünde (vakasında) Lawrenceburg, Kentucky'den gelen Brittany Fields ile Jennifer Morgan adlı iki genç kadının bir gece bir UFO'ya rastlayarak, ardından hipnoz yoluyla uzaylı karşılaşmaları "hatırlamaları" konusu ele alındı.
Hikayeleri 26 Nisan 2011'de başladı. Gece yarısına yakın bir zamanda ikisi de genç olan üç erkekle beraber arabalarıyla dışarıya çıktı. Yolun birinde dönüş yapıp oradaki tarlanın üzerine bakarken, ağaçların üzerindeki bir ışığın kendilerine doğru hızlı bir şekilde yaklaştığını gördüler. Jennifer ilk başta bunun bir helikopter olduğunu düşündü: "Uzun gibiydi" ve ön ve arkasında ışıkları vardı. Ama üzerlerinden uçunca "devasa" olduğunu, "bir helikopterden büyük" olduğunu ve bildiği herhangi bir helikoptere benzemeyen bir sesi olduğunu belirtti. Sesi gürültülü, tiz ve gümbürtülü bir ritmi vardı. Aynı zamanda tiz bir sızlama sesi vardı. Sonrasında her yerde ışıkların olduğunu, "kırmızı, beyaz ve yeşil" ve "düzensiz bir şekilde parladıklarını" söyledi (Morgan 2012). Brittany de benzer olayları tarif etti, ancak ilk düşüncesi asıl gördüklerinin bir keşif balonu olmasıydı (Fields 2012).
Bu genç insanların bir şey gördüğüne dair bir şüphe yoktur, ve alkol ya da herhangi bir uyuşturucunun etkisi altında kaldıklarını koşulsuzca reddettiler. Ancak, öne çıkmaktan çekinin üç erkeğin olması hayallerinin olasılıklarına takılıp kalmaya pek meyilli olmadıklarını gösteriyor (tıpkı bir önceki vakadaki Murter'in kocası gibi).
Bu vaka üzerinde James McGaha ile konuştum, ancak bu sefer astronom olarak değil ama eski özel harekat ve elektronik savaş uçağı pilotluk bilgilerine başvurdum. Görgü şahitlerine ait UFO tasvirinin "kesinlikle bir Helikopter" diye belli olduğunu belirtti. Bahsi geçen bölgenin Fort Campbell'e (Kentucky) yakın olduğunu belirtti ki burada Amerikan askeri helikopterlerin eğitimi yer almaktadır. Orada meşhur "Gece Avcılarının" (Night Stalkers) özel-operasyon birimleri bulunmaktadır. (Hatta bir sonraki günler için yer alan eğitimlerde "Gece Avcılarının" Fort Campbell'den terörist Usame Bin Laden'e yönelik başarılı bir görev gerçekleştirilmiştir.) Gece Avcıları birimlerinin halkın nadiren gördüğü büyük ve değişik görünümlü olan etkileyici helikopter çeşitlerine sahiptir. Binbaşı McGaha bu genç insanların UFO gözleminin bir gece vakti helikopter görev eğitimiyle açıklanabileceğini belirtti. Rapor edilen kırmızı, yeşil ve beyaz ışıklara da gelirsek, bunlar -askeri ya da sivil- hava araçlarındaki bütün renklerdir.
Herhangi bir durumda, Britanny sonrasında şunları söyledi, "gecenin sonuna doğru dört yollu bir duraktan sola döndükten sonra hiç kimse belirli bir zaman dilimini hatırlayamıyor." Bu "kayıp zaman" ve diğer endişelerden dolayı, kendisi MUFON ile iletişime geçip "Hipnotize olmamızı teklif ettiler" dedi (Fields 2012). Hipnozda iken dört küçük insansı varlığı "hatırladı", ve biri elini tutmuştu, diğeri de vücudunu inceliyordu. Elini tutan varlığa "gözlerini diktim" ve "duygu seline kapıldığını hissettim." O da, "fazlasıyla endişeli" ve "beni sadece iyileştirmek istiyordu" dedi. İkinci bir seansta "kayıp zamanı" inceledi ve Jennifer ile "donmuş bir animasyon gibi" bir durumda kaldıklarını rapor etti (Fields 2012).
Jennifer da "Brittany kadar hipnozda cevap vermemişti." Onun seansı daha çok "bir rüyaya benzerdi." "Tek hatırlayabildiğim şey parlak bir ışık görmekti. Brittany yolun kenarına çekildi ve sonra da hafızam birden bir arabanın içinden yuvarlak beyaz bir odaya sıçardı." dedi. Bütünüyle çıplaktı ve başının arkasında bir acı hissetmişti. Sonrasında erkek arkadaşı boynun arkasında nasıl olduğunu hatırlayamadığı bir yara izini tespit etti. Uzaylılar tarafından kaçırıldığını mı düşünmüştü? "Başka bir açıklaması yok. Bu mantıklı olan tek açıklamadır" gibi bir sonuca vardı (Morgan 2012).
Aslında alternatif bir açıklama var, böyle karşılaşmalar için daha rasyonel bir açıklama hem de. Kökenleri -günümüzde mevcut- her yerde birden bulunan UFO mitolojisinde yer almaktadır. Brittany ilk gözlemlerini anlatırken "Dinleyin, ben her zaman bu tarz şeylere inanmışımdır" dedi (Fields 2012). Bilinmeyen bir objeyi bir tür dünya-dışı aracı olarak varsayma içgüdüsü ("cehalete başvurma" mantıksızlığın bir uygulaması olarak bilinir) diğer beklentileri için de koşullar hazırlamaktadır. İnsansı benzerlik, "kayıp zaman", hatırlanmayan yara izi-bunlar UFO ilminin yaygın motifleridir.
Hatta, hatırlanmayan bir yara izinin hiçbir yanı inanılmaz değildir, hele gözden uzak bir mekanda ise. Aynı zamanda "kayıp zaman" da çabuk kavrama yeteneğinin düşünceler esnasında kaybolmasından kaynaklanabilir. Hipnoz altındaki hatırlamaya da gelinirse, bu hafıza ile hayal gücünü birbiriyle karıştırmaktır. Hipnoz hayal kurmaya bir davettir (Baker & Nickell 1992, 216-31). (Kolayca hipnotize olabilmek kendini açığa veren şeylerden biridir, ancak hayale meyilli bir kişilik tipinin karakteristiği kendi başına bir teşhis değildir [Wilson & Barber 1983]-yazının devamında daha detaylı bir şekilde anlatılmaktadır.) Bu sebeplerden dolayı, Anderson'da MUFON ve diğerlerinin UFO vakalarında "anıları" açığa çıkarabilmek için kullandıkları hipnozu direkt bırakmalarını söyledim.
Yıldız İnsanlar
Anderson'daki son katılımcı Cassandra Vanzant adında bir sözde psişikti. Dünya dışı varlıklarıyla telepati yoluyla iletişim kurduğunu iddia etti, ve onların mesajlarını "tercüme etmektedir". Cooper'ın isteğine bağlı olarak ona "dördünce boyutta" bir yıldız ailesinin -"Lamarians"- olduğunu söyledi (Vanzant 2012). Cooper yüz ifadesini bozmamak için direndi, ve seyircide kaç kişi Vanzant'ın anında dünya dışı varlıklarıyla iletişim kurabileceğine inandığını sordu, ve sadece tek bir kişi elini kaldırdı.
Seyirci şüphe etmekle haklıydı. Vanzant yakın zamandaki tek "iletişimcidir"(Contactee; dünya dışı varlıklarıyla durmadan iletişim kurabildiğini öne süren kimse. İletişimciler 1950'lerde ortaya çıktı ama şimdi bile kozmik mesajcılar olarak hizmet veren "kaçırılanlar" tarafından gölgede bırakıldı [Story 2001, 134; Nickel 2007, 255-56].) Bu tipler gibi Vanzant da hayale-meyilli kişilik (fantasy-prone personality) ile ilişkilendirebilir izlere sahiptir. Bu farklı ve aklı yerinde bir kişinin hayal kurmaya aşırı meyilli olduğunu açıklamaktadır. Örneğin Vanzant dünyadaki hayali arkadaşları gibi ("Artoli" ve "Madascrat"), yüksek varlıklardan özel mesajlar alabildiğine, psişik güçlerinin var olduğuna, beden-dışı deneyimi olduğuna inanmaktadır ve hayallere meyilli olduğunu gösteren diğer izleri taşımaktadır (Wilson ve Barber 1983).
O (Vanzant) müşterilerinin yıldız aileleriyle "kanal kurduğunda" (iletişime geçtiğinde), onlarla önce "Dünya dışı diliyle" konuşmaktadır ("Twinkle" 2012), ancak bu "dillerde konuşmaya" (speaking in tongues) epey benzemektedir. Buna 'Glossolalia' denmektedir ve genellike "psikosaçmalıktır," ve sözde-diller oluşturmak için anlamsız heceler kullanmaktadır (Nickel 1993, 103-109). Vanzant sonrasında "tercümeler" sunmaktadır ve bunlar "bu dünyevi tabakada" ve insanların "kendi gerçeklerine sahip olma" gibi Yeni Çağ (New Age) klişeleriyle doludur ("Twinkle" 2012). Bu da bana göre Vanzant'ın aynı zamanda bu şekilde konuştuğunu göstermektedir. Deliller onun (Vanzant'ın) verdiği "mesajların" kaynağının kendisi olduğunu göstermektedir. Önce kendisini, sonra da diğer hayalperest ve saf olan halkı kandırmaktadır.
UFOlojik vakaların genelinde olduğu gibi, Anderson'dan olan bu örnekler etkileyicidir. Bunlar kişiye ait gözlerinin ne kadar da yanıltıcı olabileceğini ve nasıl -saflık, UFO'ya inanma önyargısı, illüzyonlar ve hatalı algılamalar, bilincin değişmiş durumları, kişilik izleri, ve UFO-yalan üretme kültürü de dahil diğer faktörlerin- dünyevi bir fenomeni dünya dışı varlıklarla karşılaşma algılarına dönüştürdüğünü göstermektedir.
Şovun ardından Anderson Cooper uçan daire savunucularından sert eleştiriler aldı (tıpkı Herald-Tribune'un utanç verici saf blogcu Billy Cox gibi [2012]) ve biraz da övgüye değer rasyonalistlerden (Ed Stockly [2012], Los Angeles Times için blog yazar ve benden sayıca üstün oldukları halde benim "iyi bir iş çıkardığımı" düşünmüştü). Benim görüşüme göre, Cooper çok iyi bir iş çıkardı ve kendisini bir skeptik olarak tanımlayarak başlangıçta benim tüm süreç boyunca cevaplayabilme fırsatını verdi. Stockly'nin not ettiği gibi: "Belki de Nickell'in en önemli etkisi Cooper'ın stüdyodaki seyircilere oy verdirdiği zamandı. Kaç kişinin UFO'ların dünya dışı ziyaretçileri olduğuna inanmasına dair sadece birkaç el havaya kalktı, ve birkaç el hariç neredeyse tüm eller inanmadıklarına dair kalktı. Bu skeptikler için bir puandır. Görünüşe göre Cooper'ın seyircisi oldukça bilgili çıktı." Cooper'ın da yolu yönlendirdiğini de buna eklerim.
Ç.N.: Speaking In Tongues (Glossolalia): Bazı kiliselerde kişiler kendilerine anlam ifade etmeyen bir dili konuşmaktadırlar. Bu Yeni Ahit'te geçen fenomen bu kişilere Kutsal Ruh tarafından bahşedilmiştir ve dilin kendisi de ya dünyevi bir dil ya da meleklerin dili olmaktadır. Bu uygulama oldukça tartışmalı ve bazı kişiler tarafından yanlış bulunmaktadır.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
İçerikle İlgili Sorular
Soru & Cevap Platformuna Git- 2
- 1
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- Çeviri Kaynağı: CSICOP | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 21/11/2024 17:20:21 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/1931
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
This work is an exact translation of the article originally published in CSICOP. Evrim Ağacı is a popular science organization which seeks to increase scientific awareness and knowledge in Turkey, and this translation is a part of those efforts. If you are the author/owner of this article and if you choose it to be taken down, please contact us and we will immediately remove your content. Thank you for your cooperation and understanding.