Nobelyum

Özellikler

Nobelyum, "No" sembolü ile gösterilen ve atom numarası 102 olan sentetik bir elementtir. Radyoaktif bir metal olarak bilinir. Onuncu transuranik elementtir ve aktinit serisinin sondan bir önceki üyesidir. Atom numarası 100'ün üzerinde olan tüm elementler gibi, nobelyum da sadece partikül hızlandırıcılarda daha hafif elementlerin yüklü partiküller ile bombardıman edilmesiyle üretilebilir.

Fiziksel Özellikleri

Nobelyum, periyodik tabloda aktinit mendelevyumun sağında, aktinit lavrensiyumun solunda ve lantanit iterbiyumun altında bulunur. Nobelyum metali henüz toplu miktarlarda sentezlenememiştir ve şu anda da yığın şeklinde sentezlenmesi pek mümkün değildir. Bundan dolayı yapılan analiz ve saptamaların büyük bir çoğunluğu varsayım olarak nitelendirilir. Bir nobelyum atomunun 102 elektronu vardır ve bunlardan üçü değerlik elektronu olarak işlev görebilir.

Kimyasal Özellikleri

Nobelyumun kimyası henüz tam olarak karakterize edilmemiştir ve sulu çözeltide yalnızca +3 veya +2 oksidasyon durumlarını alabildiği bilinir. +2 oksidasyon durumu daha kararlıdır. 1986'da nobelyum metalinin 126 kJ/mol civarında bir süblimasyon entalpisine sahip olduğu tahmin ediliyordu. Bu; einsteinyum, fermiyum ve mendelevyum değerlerine yakın bir değerdir ve nobelyumun iki değerli bir metal oluşturacağı teorisini de destekler. Nobelyumun erime noktasının, komşu element mendelevyum için tahmin edilen değerle aynı (827 °C) olduğu varsayılmaktadır. Yoğunluğunun yaklaşık 9,9 ± 0,4 g/cm³ olduğu tahmin edilmektedir.

Bulunma Sıklığı ve Üretimi

Nobelyum radyoaktif bir metaldir. Şimdiye kadar sadece birkaç atomu sentezlendi. Yarı ömrü sadece 58 dakikadır.

Uygulama ve Kullanım Alanları

Nobelyumun bir uygulama ya da kullanım alanı yoktur. Sadece araştırma süreçleri için ele alınmaktadır.

Tarihi

Bu elementin tarihi oldukça tartışmalı bir konudur. 1956'da, Moskova Atom Enerjisi Enstitüsünde Georgy Flerov liderliğindeki bir ekip, plütonyumu oksijenle bombardıman ederek Nobelyum elementini sentezledi ve izotop-252 atomlarını deneylerde kullanmak amacıyla aldı. Ancak bu başarılarını resmi olarak bildirmediler.

1957'de Stockholm'deki Nobel Fizik Enstitüsü, karbon bombardımanıyla yapılan izotop-253'ü açıkladı. Daha sonra 1958'de, Lawrence Berkeley Laboratuvarı'ndan (LBL) Albert Ghiorso, yine karbon bombardımanıyla yapılan izotop-254'ü duyurdu.

1962-1963 yıllarında, Dubna merkezli Rus Ortak Nükleer Araştırma Enstitüsü, 252'den 256'ya izotopları ayrı ayrı sentezlemeyi başardı. Bunun ardından Ghiorso, kendisinin ve ekibinin bu elementi keşfeden ilk kişiler olduğu konusunda ısrar etti ve böylece yıllarca süren suçlamalar başladı. Uluslararası Temel ve Uygulamalı Kimyacılar Birliği, son karar olarak Rusların bu elementin kaşifleri olduğu konusunda fikir birliği sağladı.

Etimolojisi

Nobelyum elementi, adını Nobel ödülünün kurucusu Alfred Nobel'den almıştır.

Önlem ve Güven

Nobelyum doğal olarak oluşmaz, yer kabuğunda henüz tespit edilmemiştir. O kadar dengesizdir ki; oluşan herhangi bir miktarı, diğer elementlere çok hızlı bir şekilde ayrışır. Bu nedenle, Nobelyum kaynaklı sağlık tehlikelerini göz önünde bulundurmak için bir neden yoktur.