Koca Ayak: Ormanlarda Gezen Bir Ayı-İnsan Karışımı Canavarı Var Mı?

Koca Ayak (Bigfoot, aynı zamanda Sasquatch olarak da bilinir) söylentiye göre Pasifik Kuzeybatı'da gezinen, güyha büyük bir maymunumsu-insansıdır. Buna benzer yaratıkların var olduklarına dair fiziksel kanıtlar yetersizdir, ancak Koca Ayak meraklıları var olduğuna dair ikna olmuşlardır ve onlara göre bilim de yakında bunu kanıtlayacaktır.

Koca Ayak daha çok Kuzeybatıda görülmesine rağmen, bu yaratıkların tüm ülkenin etrafında görüldüğüne dair raporlar edilmiştir. Ormanda vahşi adamların olduğuna dair bir sürü yerli mit ve efsane bulunmaktadır, ancak Koca Ayak sadece 50 yıldır bilinmektedir. Koca Ayak'a duyulan ilgi hızlı bir şekilde 20. yüzyılın ikinci yarısında arttı. Zamanındaki magazin makaleleri tarafından yayılmasıyla, en erken olanı Aralık 1959 tarihinde gerçek bir makalede geçen sene Bluff Creek'de (Kaliforniya) büyük ve gizemli ayak izlerin bulunduğunu yazıyordu.

Eğer Koca Ayak'a inanmıyorsanız, yalnız olmadığınızı söyleyebiliriz. 2007 senesinde Baylor Din Anketine göre Amerikalıların sadece yüzde 16'nın Koca Ayak'ın ''kesinlikle'' ya da ''muhtemelen'' var olduğunu, yüzde 44'ün ''büyük ihtimalle'' olmadığını ve yüzde 40'ın ''kesinlikle var olmadığını'' söylemiştir (buna çelişkili olarak bu insanların neredeyse iki katı kadarı hayaletlere veya astrolojiye inanmaktadır).

Görgü Kanıtı

Bugüne kadar Koca Ayak için en yaygın kanıt görgü tanıkların raporlarıdır. Ne yazık ki bu, kanıtların en zayıf türüdür. Psikologlar ve polisin de bildiği gibi bu herkesçe bilinen görgü tanıkların ifadeleri güvenilmezdir ve insanlar gördükleri şeyler konusunda onları tasvir etmekle pek başarılı değildirler. Hele az ışıkta ve uzak bir mesafedeyken (birçok Koca Ayak raporun olduğu gibi) ağaçların ve yeşilliklerin arasında bir şey var olduğu iddia ediliyor iken...

Herkes yanılabilir ve pilotlar, polis, rahipler ile kamu görevlileri bir istisna değildir. Koca Ayak araştırmacıların çoğu insanların gördüklerinin büyük bir çoğunluğu ile ya hatalı ya da sahte olduğu konusunda itiraf ederler (bazı tahminlere göre bu itiraflar %95'e yakındır). Yine de, onlar Koca Ayak'ın kolayca açıklanamaz olan birkaç raporun içinde küçük bir miktarda var olup gizlendiğine dair ısrarcı davranırlar.

Fotoğrafik Kanıt

Koca Ayak'ın en ünlü kısa filmi 1976 senesinde Roger Patterson ve Bob Gimlin tarafından çekilmiştir. Bluff Creek, Calif.'te çekilen bu filmde kara, insan-boyutunda ve insan-şeklinde bir figürün açıkta adım adım geçtiğini göstermektedir. Filmdeki o kare şöyledir:

Sahte olduğu düşüncesi yaygın olsa da bu bugüne kadar Koca Ayak için en iyi kanıt olmuştur. Yine de bu filmin geçerliliğine sert bir darbe olmaktadır: Eğer gerçek ise ve bu Koca Ayak yaratıkları ellerinde kameraları olan insanların önlerinde geziniyorlar ise, Lyndon Johnson'un yönetiminden beri bugüne kadar daha iyi filmlerin ortaya çıkmaması şüphe uyandırıcıdır.

Bu günlerde herkesin ceplerinde 5 megapikselli, HD kameralı iPhone'lar ya da diğer cihazlar bulunmaktadır. Tarihte hiçbir zaman bu kadar çok insanın neredeyse her zaman üzerinde olan bu kadar yüksek-kaliteli kameraları olmamıştır. Eğer Koca Ayak var ise, mantıken seneler geçtikçe fotoğrafa dayalı kanıtların artması gerekirdi. Ancak bu hiç olmamıştır. İnsanların, arabaların, dağların, çiçeklerin, güneşin batışı, geyiklerin ve geriye kalan her şeyin fotoğrafları seneler geçtikçe daha da keskinleşti ve berraklaştı; ancak Koca Ayak dikkate değer bir istisnadır.

Bir olasılık da bir çeşit doğaüstü açıklamanın olmasıdır, bu da Koca Ayak'ın bir şekilde özel ve bilinmeyen bir tür ışık dalgasını yayarak ne kadar iyi bir kamera olursa olsun açıklanamaz bir şekilde her zaman fotoğraflardaki odağın dışına çıkmaktadır. Ancak daha mantıklı ve bilimsel bir açıklama daha var: bu şeylerin var olmadığı! Üstelik fotoğrafların da neredeyse her zaman bariz bir şekilde birer sahtekarlık ya da yanlış tanımlanmış cisimler olduğu gerçeği...

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

Anlaşılamayan Somut Kanıt

Emektar Grover Krantz ''Big Footprints'' (Büyük Ayak İzleri, Johnson Books 1992) adlı kitabında sözde Koca Ayak'ın saçı, dışkısı, deri kazıntıları ve kanı hakkında yazmıştır: "Bu objelerin genel kaderi hep aynıdır: ya hiçbir şekilde bilimsel açıdan incelenmiyor, ya bu çalışmaların dokümanları kayboluyor ya da bu dökümanlar hiç elde edilemiyor. Birçok durumda yasal analizler yapılınca, eldeki materyalin ya sahte çıkmaktadır ya da belirlenemez olduğu anlaşılmaktadır."

Bilimsel analizlerle kesin bir sonuca varıldığında örneklerin sürekli olarak sıradan kaynakların olduğu ortaya çıkmaktadır: "Koca Ayak saçı"nın Kanada geyiği, ayı ya da inek saçı olduğu ortaya çıkmıştır. Bir başka örnek: "Koca Ayak kanı" şanzıman yağı olduğu ortaya çıkmıştır. Bazen sözde Koca Ayak örnekleri DNA analizlerine tabi tutularak "bilinmeyen" ya da "tanımlanmamış" olarak kabul edilmektedir. Ancak ''bilinmeyen'' ya da "tanımlanmamış" sonuçları "Koca Ayak" demek değildir. Bir DNA örneğinin bilinemez olmasının bir sürü sebebi bulunmaktadır, bu da kirletilmiş olması çevresel koşullar tarafından fazlasıyla bozulmuş olmasıdır. Ya da en basit şekliyle laboratuvarın kıyaslamak için kullandığı referans örneklerin arasında olmayan bir hayvandan gelmiştir. Karşılaştırabileceğimiz bir Koca Ayak DNA referans örneğimiz yoktur bu yüzden kesin bir benzerlik olamaz.

Hatta, genetik bizlere Koca Ayak'ın varlığı konusunda şüphe duymamız için bir başka sebep daha sunmaktadır: Sadece bir tane anlaşılamaz bir yaratık olamaz. Türün devamlılığını sağlayabilmek için genetik çeşitlilik açısından on binlercesi olması gerekirdi. Oralarda bir yerlerde bu kadar çok sayıda olmalarıyla mutlaka bu yaratıklardan birisinin bir avcı tarafından öldürülmesi ya da bir karayolda bir motosiklet kullanıcısı tarafından çarpılması ya da bir tırmanıcı veya bir çiftçi tarafından (kaza, hastalık veya ileri yaş sebebiyle) ölü bulunması gerekirdi. Ancak hiçbir ceset, kemik ya da herhangi bir şey bulunamamıştır.

Sahtekarlar gerçeklerle sahte olan şeylerin arasındaki problemi çözme konusunda iyice ortalığı karıştırdılar. Düzinelerce insan Koca Ayak izlerini, fotoğraflarını ve diğer her türlü Koca Ayak kanıtını kendileri oluşturduklarını itiraf ettiler. Rant Mullens adında bir adam 1982 yılında arkadaşlarıyla beraber büyük Koca Ayak izlerini oyduklarını ve bu izleri onlarca sene boyunca kullandıklarını belirtti. Hangiler gerçektir? Hangileri sahtedir? Birçok zaman sözde "Koca Ayak uzmanları" bile anlayamamaktadır.

İyi kanıtların yokluğu Koca Ayak hayranlarının heyecanını azaltmamıştır; araştırmaya devam edebilmek için ihtiyaç duydukları her şey raporlarda, bulanık fotoğraflarda, yetersiz saç örneklerinde ve ayak izlerindedir. Daha iyi kanıtlar gelene kadar, eski kanıtlar yeniden ele alınacak ve yeniden incelenecektir - ve Koca Ayak'ın yaşadığı kanıtlanıncaya dek, bu araştırma devam edecektir.