Erbiyum

Özellikler

Erbiyum, "Er" sembolü ile gösterilen ve atom numarası 68 olan kimyasal bir elementtir. Yapay olarak izole edildiğinde gümüşi beyaz renkte, katı yapıda olan metal, doğada her zaman diğer elementlerle birlikte bulunur. İsveç'te Ytterby'deki gadolinit madeninde bulunan ve adını aldığı nadir bir toprak elementi olan lantanid grubuna dahildir.

Erbiyum, periyodik tablonun 6. satırında 58'den 71'e kadar atom numaralarına sahip 14 nadir toprak elementinden biridir. Günümüzde nadir toprak elementleri kolaylıkla ayrılabilir ve makul bir maliyetle satın alınabilir durumdadır. Günümüzde erbiyumun iki yaygın kullanımı lazerler ve özel optik fiber türleridir.

Fiziksel Özellikler

Erbiyum metali, gümüş metali gibi parlak bir yüzeye sahiptir. Yumuşak ve dövülebilir yapıdadır. 1,522°C (2,772°F) erime noktasına ve yaklaşık 2868°C (4,500°F) kaynama noktasına sahiptir. Yoğunluğu santimetreküp başına 9.16 gramdır.

Kimyasal Özellikler

Erbiyum havada oldukça kararlı davranır. Diğer lantanidlerden farklı olarak hızlı bir şekilde oksijenle reaksiyona girmez. Erbiyum bileşikleri pembe veya kırmızı olma eğilimindedir. Bazen cam ve seramikleri renklendirmek için kullanılırlar.

Bulunma Sıklığı ve Üretimi

Erbiyum, doğada hiçbir zaman tek bir element olarak bulunmaz. Tüm nadir toprak elementlerini içeren madenlerde karışmış şekilde bulunur. Erbiyum, daha bol bulunan nadir toprak elementlerinden biridir. Ana madencilik bölgeleri Çin ve ABD'dir. En önemli cevherleri, yüksek miktarlarda erbiyum içeren monazit ve bastanittir. Dünya erbiyum üretimi yılda 500 tondur.

Uygulama ve Kullanım Alanları

Erbiyum metal olarak çok az kullanım alanına sahiptir. Bunun sebebi metelin havada yavaşça kararması ve su ile reaksiyona girmesidir. Vanadyum gibi metallerle alaşımlandığında erbiyum alaşımın sertlik derecesini düşürür ve işlenebilirliğini artırır. Erbiyum oksit, kızılötesi emici camlarda, kaynakçılar için koruyucu camlarda kullanılır. Cama erbiyum eklendiğinde cama pembe bir renk verir. Bazı güneş gözlüklerine ve taklit mücevherlere renk vermek için kullanılır.

Tarihi

1843'te Stockholm'de Carl Mosander, itriyumdan iki yeni metal oksit elde etti. Bunlardan biri pembe olan erbiyum oksitti. Diğeri sarı olan terbiyum oksitti. Erbiyum keşfedilen ilk lantanid elementlerden biriyken, bu elementin ilk örnekleri diğer nadir toprak elementlerini içermiş olması gerektiği için keşfi netleştirilemedi. 1934 yılında Wilhelm Klemm ve Heinrich Bommer'ın saflaştırılmış erbiyum klorürü potasyumla ısıtarak ilk saf erbiyumu elde etti.

Etimolojisi

Erbium ismini İsveç'in bir kasabası olan Ytterby'dan almıştır. Birçok lantanid elementi de aynı bölgeden isimlerini almaktadır.

Önlem ve Güven

Erbiyumun Sağlığa Etkileri

Erbiyumun metabolizmayı uyardığı belirtilmiş olsa da kesin biyolojik bir rolü yoktur. İnsan vücudunda bulunan erbiyum miktarını belirlemek zordur. Kemiklerde yüksek seviyelerde, karaciğer ve böbreklerde daha az miktarlarda bulunur.

Erbiyumun Çevresel Etkileri

Erbiyum, bitkiler ve hayvanlar için çevresel bir tehdit oluşturmaz.

İlginç Bilgiler ve Diğer

Erbiyum, Mosander'in mineral gadolinitten ayırdığı "yitriya"da bulunan üç elementten biriydi. Üç bileşene yitriya, erbia ve terbia adı verildi. Bileşenler, kafa karıştırıcı hale gelen benzer adlara ve özelliklere sahiptir.

19. yüzyılın ortalarında erbiyum keşfedilmiş olmasına rağmen, 1934'e kadar saf bir element olarak izole edilemedi çünkü lantanidler grubu benzer özelliklere sahipti. W. Klemm ve H. Bommer, susuz erbiyum klorürü potasyum buharı ile indirgeyerek erbiyumu saflaştırdı.

Nadir toprak olmasına rağmen, erbiyum o kadar da nadir değildir. Element, yaklaşık 2.8 mg/kg seviyesinde, Dünya'nın kabuğunda en bol bulunan 45. elementtir. Deniz suyunda 0,9 ng/L konsantrasyonlarda bulunur.