Galaksimizdeki En Uzak Yıldızlar, Andromeda ile Aramızdaki Mesafenin Yarısına Kadar Uzanıyor!
Yeni Yapılan Çalışmalar Galaksimizin Düşünülenden Çok Daha Büyük Olduğunu Ortaya Koyuyor!
Hubblesite
Bu haber 2 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.
Samanyolu ve Andromeda Galaksilerinin birkaç milyar yıl içerisinde birleşeceği ve yeni bir eliptik galaksi oluşturacağı bilinen bir gerçek. En az 1 trilyon yıldız içeren bu dev kozmik komşumuzu (nereye bakacağınızı biliyorsanız ve biraz şanslıysanız) çıplak gözle görmek de mümkün.
2.5 milyon ışık yılı uzaklıktaki Andromeda'nın galaksimize halen yeterince uzak olduğunu düşünebilirsiniz. Ancak yapılan yeni çalışmalar aramızda neredeyse hiç boşluk olmadığını gösteriyor.
Geçtiğimiz günlerde Amerikan Astronomi Derneği tarafından düzenlenen toplantıda sunulan yeni bir çalışma, Samanyolu Galaksisinin halesinde yaklaşık 200 eski yıldız keşfedildiğini bildirmektedir. Keşfedilen bu yıldızlar arasından bize en uzak olanı Dünya'dan bir milyon ışık yılı mesafede bulunmaktadır. Bu, Andromeda'ya olan mesafemizin neredeyse yarısı demektir.
Yapılan bu yeni keşif galaksimizin dış sınırlarının nerede bittiğine dair yeni sorular oluşturmaktadır. Kaliforniya Santa Cruz Üniversitesi'nden araştırma ekibi üyesi Raja GuhaThakurta bu konuda şunları söylüyor:
Bu çalışma galaksimizin dış sınırlarını yeniden tanımlıyor. Bizim galaksimiz ve Andromeda o kadar büyükler ki iki galaksi arasında neredeyse hiç boşluk yok.
RR Lyrae Yıldızları
Kozmik mesafelerin hesaplanması astronomlar için her zaman büyük bir problem olmuştur. Ancak günümüzde uzaklıkların ölçülmesi için çeşitli yöntemler kullanılmaktadır. Bunlardan bir tanesi RR Lyrae yıldızlarını kullanmaktır.
RR Lyrae yıldızlarının parlaklıkları periyodik olarak artıp azalmaktadır. Adeta düzenli olarak titreşen bu yıldızların ortalama parlaklıkları hepsi için aynıdır. Yıldızların parlaklığını bilen astronomlar da bu verilerden yola çıkarak kozmik mesafeleri hesaplayabilmektedir.
RR Lyrae yıldızları genellikle galaksi halesinde dolaşan küresel yıldız kümelerinde bulunmaktadır. Bu da Samanyolu'nun boyutlarının anlaşılabilmesi için oldukça önemli bir avantajdır. GuhaTakurta bu yıldızlar hakkında şunları belirtiyor:
Parlaklıklarının değişme şeklini Galaksinin kalp atışlarına benzetebiliriz, parlaklıkları hızla yükseliyor ve yavaş yavaş azalıyor. Döngü bu çok karakteristik biçimde mükemmel bir şekilde tekrar ediyor. Ayrıca ortalama parlaklıklarını ölçerseniz bu parlaklığın yıldızdan yıldıza değişmediğini görürsünüz. Bu kombinasyon galaksinin yapısını incelemek için harika.
Galaksimizin Halesi Yüz Binlerce Işık Yılı Genişliğinde!
Veriler, Samanyolu Galaksisinin göründüğünden çok daha büyük olduğunu doğrular niteliktedir. Galaksinin diski yaklaşık 100.000 ışık yılı genişliğindedir ancak galaksideki en yaşlı yıldızları içeren hale, her yönde yüz binlerce ışık yılı boyunca uzanmaktadır. Hatta bu uzunluk bir milyon ışık yılı bile olabilir!
GuhaThakurta, galaksi halesinin incelenmesinin zorluğunu şöyle dile getiriyor:
Hale, dış sınırları çok uzakta olduğu için incelenmesi en zor kısımdır. Burada yıldızlar, yüksek yoğunluklu galaksi diskine ve şişkinliğine kıyasla çok seyrek. Ancak hale, karanlık madde tarafından yönetiliyor ve aslında galaksinin kütlesinin çoğunu içeriyor.
Ekip, Kanada-Fransa-Hawaii Teleskobu (CFHT) ile yürütülen Yeni Nesil Başak Kümesi Araştırması'ndan (İng. "The Next Generation Virgo Cluster Survey") elde edilen verileri kullanmıştır. Sonuçlar, halenin boyutuna dair teorik tahminleri destekler niteliktedir.
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz gibi Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git-
11
-
4
-
3
-
3
-
3
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
- J. Carter. The Most Distant Stars In Our Galaxy Are Halfway To Andromeda, Say Scientists. (20 Ocak 2023). Alındığı Tarih: 27 Mart 2023. Alındığı Yer: Forbes | Arşiv Bağlantısı
- C. Petersen. Milky Way's Most Distant Stars Found Half Way To A Neighboring Galaxy. (12 Ocak 2023). Alındığı Tarih: 27 Mart 2023. Alındığı Yer: ScienceAlert | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 30/05/2025 07:38:11 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/14287
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
