Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Evrimsel Biyolojinin Öngörü Gücü: Darwin ve Wallace, Henüz Keşfedilmemiş Bir Güveyi Evrimi Kullanarak 20 Yıl Önceden Tahmin Etti!

3 dakika
3,602
Evrimsel Biyolojinin Öngörü Gücü: Darwin ve Wallace, Henüz Keşfedilmemiş Bir Güveyi Evrimi Kullanarak 20 Yıl Önceden Tahmin Etti! Wikipedia
Evrim Ağacı Akademi: Evrimde Gelecek Tahmini ve Öngörü Yazı Dizisi

Bu yazı, Evrimde Gelecek Tahmini ve Öngörü yazı dizisinin 3. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan "Evrim Teorisi'nin Tahmin ve Öngörü Gücü: Evrimsel Biyoloji Neden Güçlü Bir Bilim Dalıdır?" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
Tüm Reklamları Kapat

Madagaskar'da yaşayan dev atmaca güvesi 1882'de keşfedildi. Fakat varlığı 20 yıl önce - ve yaklaşık 9000 km uzakta - Charles Darwin tarafından tahmin edilmişti!

Charles Darwin, 1862 yılında orkidelerdeki polinatör böcekleri araştırırken, İngiliz bahçe ve arazi sahibi iş adamı James Bateman tarafından bir mektup alır. Mektup içerisinde James'in oğlu tarafından yerleştirilmiş, Angraecum sesquipedale (Darwin'in orkidesi olarak adlandırılacaktır) türü, Madagaskar'dan bir orkide vardır.

Darwin, çiçeği gördüğünde en çok mahmuz (spur) uzunluğundan etkilenir! Yakın arkadaşı, botanikçi Joseph Hooker'a yazdığı mektupta şunları belirtir:

Tüm Reklamları Kapat

Bay Bateman'dan böyle bir kutu aldım, Angræcum sesquipedalia türünün neredeyse 30 cm uzunluğunda hayret verici bir nektar organı var! - Tanrım! Hangi böcek bunu emebilir?

Gerçekten de eğer bir böcek nektara erişmek istiyorsa, en azından 25-30 cm uzunluğunda bir boruyu geçmesi gerekiyordu. Zaten tür adındaki "sesquipedale" İngilizce "one and a half feet" demek, yani yaklaşık "30 santimetre uzunluğuna" denk geliyor.

Angræcum sesquipedalia türü orkide ve uzun mahmuzu.
Angræcum sesquipedalia türü orkide ve uzun mahmuzu.
Europeana

Çiçeği incelerken, mahmuzdan içeriye bir sonda gönderen Darwin, 1862'de yayımladığı Orkidelerin Fertilizasyonu kitabında "Nektara erişmek için hortumu (proboscis) bu kadar uzun olan bir polinatör güve olmalı." diye belirtmiştir. Yani hortumu 30 cm'e erişebilen dev bir güveyi öngörmüştü.

Fakat entomologlar Darwin'in doğal seçilim kuramına karşı çıkan en büyük muhalifler arasındaydı. Darwin'in bu hipotezini de çoğu desteklemedi. Hatta Darwin, Charles Lyell'a yazdığı bir mektupta "Sadece entomologlar evrimi yarım yüzyıl geriye atmada yeterli." şeklinde ironik sözler bile sarf etmiştir.

Yaklaşık 5 yıl sonra 1867 yılında Alfred Russel Wallace, Darwin'in hipotezini destekleyen bir makale yayımladı. Alfred'in makalede anlattığına göre Afrika atmaca güvesi olarak bilinen Xanthopan morganii (Eski sınıflandırması Macrosila morganii) türü, bu denli uzunluğa erişebilen bir hortuma sahipti! Makalenin notlar kısmında Wallace, böyle bir güvenin Madagaskar'da yaşadığının tahmin edildiğine ve adayı ziyaret eden bilim insanlarının tıpkı Neptün'ü keşfeden bilim insanları gibi böyle bir türü "araması" gerektiğine vurgu yapmıştır. Zira Neptün de Newton'un kütle çekim ve hareket yasaları kapsamında önceden var olduğu "tahmin edilen" bir gezegendi. Yani atmaca güvesi gibi doğrudan gözlemlenmeden dahi varlığı biliniyordu.

Tüm Reklamları Kapat

Daha sonra atmaca güveleri (Sphingidae) üzerinde çalışan Walter Rothschild ve Karl Jordan adlı iki entomoloğa, Madagaskar'da çalışan Charles Oberthür ve Jules Paul Mabille isimli iki entomolog tarafından bir dişi ve bir erkek Afrika atmaca güvesi (Xanthopan morganii) örneği gönderiliyor.

İncelemeler sonunda Wallace ve Darwin'in haklı olduğu anlaşılıyor, hatta Darwin'in hipotezinden yararlanan Wallace'ın spesifik tahmini daha da tutarlı bulunuyor. Isaac Newton'un dediği gibi "Eğer daha uzağı görebiliyorsam bu, benden önceki devlerin omuzlarında durduğum içindir." Bu yüzden Madagaskar'daki popülasyona "praedicta" yani "tahmin edilen" adı veriliyor. Dolayısıyla Madagaskar'da izole olan popülasyon Xanthopan morganii praedicta alt türü ile bilinir.

Xanthopan morgani ve uzun hortumu (proboscis), Londra Doğa Tarihi Müzesi.
Xanthopan morgani ve uzun hortumu (proboscis), Londra Doğa Tarihi Müzesi.
Wikipedia

Fakat çalışmayı yürüten Walter Rothschild ve Karl Jordan hiçbir şekilde Darwin'in öngörüsünden bahsetmemişti bile! Evet, Wallace kadar spesifik bir çalışma yürütmemişti ve "aranıyor posteri" yayımlamamıştı; ancak bilim, kayıtlar üzerinden yapılıyorsa, ilk kaydı veya "fikri" belirten kişi olan Darwin de en azından bir atıf almalıydı.

Beyaz olan Afrika popülasyonundan ayrılan pembemsi renk tonu ile Madagaskar'daki alt tür "Wallace'ın atmaca güvesi" olarak tanımlandı. Ayrıca ön kanattaki apikal siyah çizgi de Afrika popülasyonundan daha genişti.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.

Kreosus

Kreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.

Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.

Patreon

Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.

Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.

YouTube

YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.

Diğer Platformlar

Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.

Giriş yapmayı unutmayın!

Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

Moleküler modellemelerin gösterdiğine göre Afrika alt türü X. morganii morganii ile Madagaskar alt türü X. morganii praedicta, yaklaşık 7.4 ± 2.8 milyon yıl önce ayrıldığı hesaplanmıştır. Bu da A. sesquipedale ile A. sororium türü orkidelerin evrimleştiği zaman dilimine denk geliyor. İşte ko-evrim veya birlikte evrim ancak bu kadar güzel gözlemlenebilirdi!

Ayrıca Evrim Ağacı olarak oluşturduğumuz Yaşam Ağacı projemizdeki atmaca güveleri kayıtlarımıza buradan ulaşabilirsiniz.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
Evrim Ağacı Akademi: Evrimde Gelecek Tahmini ve Öngörü Yazı Dizisi

Bu yazı, Evrimde Gelecek Tahmini ve Öngörü yazı dizisinin 3. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan "Evrim Teorisi'nin Tahmin ve Öngörü Gücü: Evrimsel Biyoloji Neden Güçlü Bir Bilim Dalıdır?" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
37
1
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 27
  • Muhteşem! 10
  • Bilim Budur! 8
  • İnanılmaz 7
  • Merak Uyandırıcı! 5
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 4
  • Güldürdü 3
  • Umut Verici! 3
  • Üzücü! 3
  • Grrr... *@$# 2
  • İğrenç! 2
  • Korkutucu! 2
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Türev İçerik Kaynağı: Wikipedia | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 11/10/2024 06:25:16 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/8873

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Teşhis
Deizm
Coğrafya
Gazetecilik
Canlı Cansız
Doğal
Ağız Sağlığı
Çalışma
Sinir Hücresi
Doktor
Venüs
Temel
Kurbağa
Kedi
Video
Jinekoloji
Genom
Santigrat Derece
Tekillik
Mantık Hatası
Sinir Sistemi
Asteroid
Hayatta Kalma
Bakteri
İnsan Türü
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
-. Wikipedia, et al. Evrimsel Biyolojinin Öngörü Gücü: Darwin ve Wallace, Henüz Keşfedilmemiş Bir Güveyi Evrimi Kullanarak 20 Yıl Önceden Tahmin Etti!. (9 Haziran 2020). Alındığı Tarih: 11 Ekim 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/8873
Wikipedia, -., Türkoğlu, P. (2020, June 09). Evrimsel Biyolojinin Öngörü Gücü: Darwin ve Wallace, Henüz Keşfedilmemiş Bir Güveyi Evrimi Kullanarak 20 Yıl Önceden Tahmin Etti!. Evrim Ağacı. Retrieved October 11, 2024. from https://evrimagaci.org/s/8873
-. Wikipedia, et al. “Evrimsel Biyolojinin Öngörü Gücü: Darwin ve Wallace, Henüz Keşfedilmemiş Bir Güveyi Evrimi Kullanarak 20 Yıl Önceden Tahmin Etti!.” Edited by Pedram Türkoğlu. Evrim Ağacı, 09 Jun. 2020, https://evrimagaci.org/s/8873.
Wikipedia, ---. Türkoğlu, Pedram. “Evrimsel Biyolojinin Öngörü Gücü: Darwin ve Wallace, Henüz Keşfedilmemiş Bir Güveyi Evrimi Kullanarak 20 Yıl Önceden Tahmin Etti!.” Edited by Pedram Türkoğlu. Evrim Ağacı, June 09, 2020. https://evrimagaci.org/s/8873.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close