Evrimsel Biyolojinin Öngörü Gücü: Darwin ve Wallace, Henüz Keşfedilmemiş Bir Güveyi Evrimi Kullanarak 20 Yıl Önceden Tahmin Etti!

Madagaskar'da yaşayan dev atmaca güvesi 1882'de keşfedildi. Fakat varlığı 20 yıl önce - ve yaklaşık 9000 km uzakta - Charles Darwin tarafından tahmin edilmişti!

Charles Darwin, 1862 yılında orkidelerdeki polinatör böcekleri araştırırken, İngiliz bahçe ve arazi sahibi iş adamı James Bateman tarafından bir mektup alır. Mektup içerisinde James'in oğlu tarafından yerleştirilmiş, Angraecum sesquipedale (Darwin'in orkidesi olarak adlandırılacaktır) türü, Madagaskar'dan bir orkide vardır.

Darwin, çiçeği gördüğünde en çok mahmuz (spur) uzunluğundan etkilenir! Yakın arkadaşı, botanikçi Joseph Hooker'a yazdığı mektupta şunları belirtir:

Bay Bateman'dan böyle bir kutu aldım, Angræcum sesquipedalia türünün neredeyse 30 cm uzunluğunda hayret verici bir nektar organı var! - Tanrım! Hangi böcek bunu emebilir?

Gerçekten de eğer bir böcek nektara erişmek istiyorsa, en azından 25-30 cm uzunluğunda bir boruyu geçmesi gerekiyordu. Zaten tür adındaki "sesquipedale" İngilizce "one and a half feet" demek, yani yaklaşık "30 santimetre uzunluğuna" denk geliyor.

Europeana

Çiçeği incelerken, mahmuzdan içeriye bir sonda gönderen Darwin, 1862'de yayımladığı Orkidelerin Fertilizasyonu kitabında "Nektara erişmek için hortumu (proboscis) bu kadar uzun olan bir polinatör güve olmalı." diye belirtmiştir. Yani hortumu 30 cm'e erişebilen dev bir güveyi öngörmüştü.

Fakat entomologlar Darwin'in doğal seçilim kuramına karşı çıkan en büyük muhalifler arasındaydı. Darwin'in bu hipotezini de çoğu desteklemedi. Hatta Darwin, Charles Lyell'a yazdığı bir mektupta "Sadece entomologlar evrimi yarım yüzyıl geriye atmada yeterli." şeklinde ironik sözler bile sarf etmiştir.

Yaklaşık 5 yıl sonra 1867 yılında Alfred Russel Wallace, Darwin'in hipotezini destekleyen bir makale yayımladı. Alfred'in makalede anlattığına göre Afrika atmaca güvesi olarak bilinen Xanthopan morganii (Eski sınıflandırması Macrosila morganii) türü, bu denli uzunluğa erişebilen bir hortuma sahipti! Makalenin notlar kısmında Wallace, böyle bir güvenin Madagaskar'da yaşadığının tahmin edildiğine ve adayı ziyaret eden bilim insanlarının tıpkı Neptün'ü keşfeden bilim insanları gibi böyle bir türü "araması" gerektiğine vurgu yapmıştır. Zira Neptün de Newton'un kütle çekim ve hareket yasaları kapsamında önceden var olduğu "tahmin edilen" bir gezegendi. Yani atmaca güvesi gibi doğrudan gözlemlenmeden dahi varlığı biliniyordu.

Daha sonra atmaca güveleri (Sphingidae) üzerinde çalışan Walter Rothschild ve Karl Jordan adlı iki entomoloğa, Madagaskar'da çalışan Charles Oberthür ve Jules Paul Mabille isimli iki entomolog tarafından bir dişi ve bir erkek Afrika atmaca güvesi (Xanthopan morganii) örneği gönderiliyor.

İncelemeler sonunda Wallace ve Darwin'in haklı olduğu anlaşılıyor, hatta Darwin'in hipotezinden yararlanan Wallace'ın spesifik tahmini daha da tutarlı bulunuyor. Isaac Newton'un dediği gibi "Eğer daha uzağı görebiliyorsam bu, benden önceki devlerin omuzlarında durduğum içindir." Bu yüzden Madagaskar'daki popülasyona "praedicta" yani "tahmin edilen" adı veriliyor. Dolayısıyla Madagaskar'da izole olan popülasyon Xanthopan morganii praedicta alt türü ile bilinir.

Wikipedia

Fakat çalışmayı yürüten Walter Rothschild ve Karl Jordan hiçbir şekilde Darwin'in öngörüsünden bahsetmemişti bile! Evet, Wallace kadar spesifik bir çalışma yürütmemişti ve "aranıyor posteri" yayımlamamıştı; ancak bilim, kayıtlar üzerinden yapılıyorsa, ilk kaydı veya "fikri" belirten kişi olan Darwin de en azından bir atıf almalıydı.

Beyaz olan Afrika popülasyonundan ayrılan pembemsi renk tonu ile Madagaskar'daki alt tür "Wallace'ın atmaca güvesi" olarak tanımlandı. Ayrıca ön kanattaki apikal siyah çizgi de Afrika popülasyonundan daha genişti.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor. Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak... Daha fazla göster

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

Moleküler modellemelerin gösterdiğine göre Afrika alt türü X. morganii morganii ile Madagaskar alt türü X. morganii praedicta, yaklaşık 7.4 ± 2.8 milyon yıl önce ayrıldığı hesaplanmıştır. Bu da A. sesquipedale ile A. sororium türü orkidelerin evrimleştiği zaman dilimine denk geliyor. İşte ko-evrim veya birlikte evrim ancak bu kadar güzel gözlemlenebilirdi!

Ayrıca Evrim Ağacı olarak oluşturduğumuz Yaşam Ağacı projemizdeki atmaca güveleri kayıtlarımıza buradan ulaşabilirsiniz.