Dünya Dinozor Fosili Haritası: Dinozor Fosilleri Nerede Bulunur?

Bu haritada, Dünya'da bugüne kadar çıkarılmış neredeyse tüm dinozor fosillerinin keşif noktaları gösterilmektedir. Her bir sarı nokta, bir fosil alanına işaret etmektedir. Tabii ki, tek bir kazı alanından birden fazla fosil de çıkarılabilmektedir.

Dinozor severlerin fark edebileceği bir tuhaflık var haritada... Hawaii Adaları'ndaki sarı noktalar. Potasyum-Argon radyoaktif tarihlendirme yöntemi sayesinde ölçebildiğimiz üzere, bu adaların en eskisi olan ve en kuzeybatıda bulunan Kure Mercanadası (Atolu) 28 milyon yıl önce, en güneydoğuda bulunan ve en genç ada olan Hawai'i ise sadece 400.000 yıl önce yükselmiş adalardır. Ancak dinozorlar, günümüzden 65 milyon yıl önce soyu tükenmiş bir canlı grubudur. Bu durumda buradan nasıl dinozor fosilleri çıkabilir?

Bunun tek bir nedeni var: Kuşlar! Kuşlar, doğrudan dinozorlardan evrimleşmiş bir canlı sınıfıdır. Bu evrimsel süreç, elbette ki bir anda oluvermemiştir. Dinozorların yok olmasından çok önce başlamış, dinozorların yok oluşundan çok sonrasına kadar devam etmiştir. Tabii ki, halen de devam etmektedir. Kuşlar, teknik olarak "dinozor" kabul edildikleri için, bu adalara ulaşabilen tek dinozorlar da kuşlar olmuştur.

Bu arada aklınıza gelmiş olabilir: Dinozorlar yüzerek de bu adalara ulaşmış olamaz mı? Cevap, iki büyük nedenle hayır. İlki, 66 milyon yıl önceki kitlesel yok oluş sırasında, kuşların atalarından başka hiçbir dinozor soy hattı hayatta kalamadı (timsahgiller haricinde ama onlar zaten çok önceden ayrılmışlardı dinozorlardan).

İkincisi ve çok daha önemlisi, hiçbir dinozor tamamen su yaşantısına adaptif olacak şekilde evrimleşmemiştir. Yani denizde yaşayan dinozor bulunmamaktadır! Baryonyx gibi bazı dinozorlar balıkları avlamak için suya girerdi; ancak hiçbiri uzun süreler suda yaşamıyordu (en azından buna dair elde hiçbir bulgu bulunmuyor). Zaten günümüzden 28 milyon yıl öncesinde, Hawaii Adaları'nın günümüzdeki temsilcileri ilk defa su yüzeyine yükselirken, kuşlara doğru evrimleşen soy hattından başka hiçbir dinozor hayatta değildi. Dolayısıyla bu adalarda da kuş harici dinozor fosili bulmayı beklemiyoruz.

Son olarak... Elbette bu harita, dinozor fosil buluntularına dair makale literatürünün veritabanına girilmiş bir alt grubundan oluşmaktadır. Dolayısıyla atlanan bazı fosillerin olması muhtemeldir. Fakat yine de dikkate değer bir kapsamda olduğunu belirtelim.