Başıboş köpek sorunu ülkemizde oldukça artıp hepimiz için hayati tehdit oluşturacak düzeye gelmiştir. Bilimsel dayanağı olmadan oluşturulan kanunlar ve uygulamalar bu sorunun katlanarak artmasına neden olmaktadır. Mevcut düzenlemeler değiştirilmediği sürece acı sonuçlar günbegün artacaktır. Peki cehalet sahibi şahısların öne sürdükleri iddialar doğru mudur? Nasıl tepkiler vermeliyiz? Karar mercilerinin hangi yönde uygulamalar yapmalarını sağlamalıyız? 5 soru için cevaplar:
1. Köpeklerin doğal yaşam alanı var mıdır?
Yoktur. Köpekler insan tarafından yapay seçilim ile ortaya çıkmış bir canlı türüdür. Köpeğin atası olan kurtların doğal yaşam alanı vardır. Ancak köpek yapay seçilim ile yalnızca insan ile birlikte yaşamak üzere türleşmiştir (Bakınız: Köpeklerin Evrimi).
2. Köpekler doğal yaşama zarar verir mi?
Evet. Başıboş köpekler doğal yaşam için önemli bir tehdittir. Başıboş köpekler doğal alanlarda yaşayan hayvanların habitatlarını işgal etmekte, saldırılarda bulunarak, yuvalama alanlarını tahrip ederek veya hastalık taşımaları nedeniyle yaban hayvanlarının soylarının tükenme tehlikesi ile başbaşa bırakabilmektedir. Başıboş köpekler nedeni ile soyu tükenme tehlikesi altında 200 hayvan bulunmaktadır. Bu hayvanların 30’u kritik olarak yok olma tehlikesi karşı karşıya, 71’i yok olma tehdidi içerisinde ve 87’si ise yok olma tehdidine karşı hassas durumdadır.[1]
3. Köpekler sokakta beslenmeli midir?
Kesinlikle hayır. Başıboş köpekler, beslenme alanlarında kurt sürülerine benzer olarak bölgesel savunma davranışı geliştirebilmektedir. Yem dökülmüş sokak köşelerini beslenme alanı olarak tanımlamaktadırlar. Bu nedenle bölgeden geçen tanımadıkları insanları alanlarına giren tehdit olarak algılayıp saldırmaları beklenilen bir davranıştır.[2]
Bununla birlikte, beslenebildikleri alanda kısırlaştırılmamış yalnızca bir çift köpek kalsa dahi; düzenli besin erişimi sayesinde bu köpek çifti yılda 2 kez yavrulayıp geometrik artış ile nüfusu çoğaltıp, nüfus kontrolünü imkansız hale getirebilir.
Bu nedenlerden ötürü köpekler için sokak köşelerine yem döken belediyeler başıboş köpek saldırılarının da sorumluluğunu almaktadırlar. Ayrıca, zaten çözemedikleri başıboş köpek sorunu varken köpek nüfusunun artışına neden olarak bizzat bu sorunu çözülmez hale getirmektedirler. Sokaklara köpek yemi dökmek kesinlikle hayvansever, şirin bir davranış değildir.
4. Sokak köpeği diye bir kavram var mıdır?
Yoktur. “Sokak köpeği” tanımlaması sanki köpeklerin sokaklarda yaşaması olağanmış gibi bir algıya neden olmaktadır. “Sokak köpeği” değil “Başıboş köpekler (stray dogs)” vardır. Köpeğin yeri sokaklar değildir! Köpekler adaptasyonları nedeniyle sokaklarda yaşamaya uyarlanmış değildir. Köpekler muhakkak sürekli olarak insan bakımı ve kontrolü altında olmalıdır. Yani köpeklerin yeri sürekli olarak insan eşlikçileri ile yan yana olacakları evlerin bahçeleridir.
Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.
KreosusKreosus'ta her 50₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.
Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.
PatreonPatreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.
Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.
YouTubeYouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.
Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.
Diğer PlatformlarBu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.
Giriş yapmayı unutmayın!Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza üye girişi yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.
5. Köpek saldırısında ne yapmalıyız?
- Öncelikle sakin olmaya çalışmalıyız, en küçük korku belirtinizi köpekler algılayacak ve sizi “basit av” olarak tanımlayacaktır.
- Kaçmayın. Kaçmaya başladığınız an köpeklerin sürek avı davranışına geçme içgüdülerini tetikleyeceksiniz.
- Köpekler ile göz göze gelmeyin. Gözlerine bakmanız meydan okuma anlamına gelmektedir.
- Halen saldırı altındaysanız artık sizin de savaş tepkisi (fight response) verme zamanınız gelmiştir. Köpeğin burnuna, boynuna veya başının arkasına vurmaya çalışın, aynı zamanda kendi vücudunuzun hayati kısımlarını yani yüzünüzü ve boynunuzu koruyun.
Bu bilgilere rağmen köpek saldırısına maruz kaldığınız anda bu tepkileri vermeniz oldukça zordur. Özellikle çocuklar içgüdüsel olarak kaçma eğilimindelerdir. Kaç veya savaş tepkisinde (flight or fight response) seçimleri diğer canlıların da yavruları gibi kaçmak, ebeveynlerine sığınmak ya da saklanmak olacaktır. Eğer hayvan belgesellerine meraklıysanız kocaman cüsseli ayı ya da fil yavrularının küçük de olsa bir tehdit altında koşa koşa ebeveynlerine sığındıklarını görmüşsünüzdür. Bu nedenle bir çocuğun köpeğe karşı dövüş tepkisi vermesini ya da kaçmak yerine kendini korumasını beklemeyin.
-
16
-
4
-
3
-
1
-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
- ^ Navin Singh Khadka. Dogs' Becoming Major Threat' To Wildlife. Alındığı Tarih: 29 Mart 2022. Alındığı Yer: BBC News, Science and environment | Arşiv Bağlantısı
- ^ B. Smuts. (2010). Encyclopedia Of Animal Behavior. Domestic Dogs.. ISBN: 9780080453378. Yayınevi: Academic Press. sf: 562-567.
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 29/07/2025 00:56:04 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/11611
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
Tatlı Patatesin Sağlığa Faydaları
Tellerden Ölçü Teorisi
İnsan Beyni Kaç Bit'tir
BÜYÜME VE GELİŞMEYİ ETKİLEYEN BAZI FAKTÖRLER
Seçilim Mekanizmalarının İşlevi ve Evrim Üzerindeki Etkisi Nedir?
Nötron Yıldızları Hakkında
