Dört yaşındaki oğlumun sorusu: sabah ve akşam, yani güneş batarken ve doğarken gökyüzü neden turuncu görünüyor?

Gün batımı ve gün doğumu sırasında gökyüzünün (ve Güneş'in) turuncu görünmesinin iki sebebi var: 1) Dünya yuvarlak, 2) Rayleigh saçılması.

Işık atmosferde ilerlerken, çeşitli etkilere maruz kalır. Bu etkilerden biri de ışığın saçılması. Atmosferdeki gazlarla ve partiküllerle etkileşirken, rastgele yönlere dağılırlar. Bundan en çok mavi ışık etkilenir. Bu yüzden de gündüz vakti gökyüzünü mavi görüyoruz. Bu saçılıma Rayleigh saçılması deniyor.

İkinci neden Dünya'nın yuvarlaklığı, çünkü Güneş ufka yaklaştıkça, ışığın atmosferde kat etmesi gereken yol artar (aşağıdaki şekilden görebilirsiniz). Daha çok yol kat ettiği için daha fazla ışık mavi ışık saçılır. Eğer beyaz ışıktan maviyi çıkarırsanız da geriye kırmızı bir ton kalır.

Yani Güneş'ten gelen mavi ışınlar çokça saçıldığı için, Güneş gün batımında kırmızı/turuncu bir tonda görünüyor. Çünkü kırmızı ışık pek saçılmadan düz bir şekilde ilerleyebiliyor.

Özellikle hava kirliliğinin olduğu şehirlerde daha bir kırmızı/turuncu tonda görünmesinin nedeni de bu. Havada daha fazla partikül olduğu için mavi ışık daha fazla saçılıma uğruyor.^[1]

Işığın kırınımı ise başka bir olay.