Evrim Ağacı
Bence İnsan Beyninin Kesinlikle Algılayamayacağı Bişey Neyi Algılayamayacağıdır, Sadece İnsana Özel Değil aslında ama örnekte söylediğiniz gibi "şempanzelerin kuantum fiziğini anlayamaması" Peki ya şempanzeler anlayamadığı şeyin kuantum fiziği olup olmadığını biliyorlar mı? Demek istediğim Bu. insan ve tüm canlıların beyni neyi bilmediğini algılayamaz ta ki onu bilimsel ve somut olarak inceleyebilene kadar.
Şu anda, insan beyni ve genel olarak canlı beyinler için filogenetik sınırların olup olmadığına dair bir cevap yoktur. Bununla birlikte, omurgalı beyninin evrimi 600 milyon yıldan fazla bir süredir Dünya üzerindeki değişen koşullara uyum sağlamaktadır.Omurgasızlar karmaşık bir sinir sisteminden yoksundur, ancak uyaranlara cevap veren basit sinir hücrelerine sahiptir. İki taraflı simetrik omurgasızlar merdiven şekli oluşturan nöral kordonlara sahipken, ahtapotlar zeka ve hafıza yetenekleri sergilerler.[1]
Filogenetik sınırlar esnek olabilir. Evrimsel süreçte, çeşitli faktörler (örneğin, çevresel baskılar, genetik mutasyonlar) nedeniyle beyin yapısı ve işlevi değişebilir. Bazı organizmalar, çevresel zorluklara yanıt olarak beyin yapılarında adaptasyonlar geliştirebilir veya farklı bir yaşam tarzı benimseyen bir tür, yeni beceriler veya davranışlarla uyum sağlamak için beyinlerinde değişiklikler yapabilir.
Örneğin, primatların (insanlar da dahil) beyinleri, diğer memelilerin beyinlerine kıyasla daha gelişmiş bilişsel yeteneklere sahiptir. Bu, sosyal becerilerin, karmaşık problem çözme yeteneklerinin ve öğrenme kapasitelerinin daha yüksek olduğu anlamına gelir. Bu gibi durumlarda, organizmalar, filogenetik sınırları aşarak yeni beyin özelliklerini geliştirebilir.[1]
Eğer biyolojik bir perspektiften bakarsak, koşullara göre şekil alabilen filogenetik sınırları olabilir. Ama insanoğlunu fizyolojik bir perspektiften irdelersek soru için daha iyi bir cevap bulabiliriz. İnsan, şu anda anladıklarını beyinlerinin kendine has sınırında anlamıyor. Bireysel anlayışın ötesinde bir kavrama gücü var. Bahsettiğiniz kuantumu bir birey olarak insan, sağduyusuyla kavramıyor. Bir çok insanın, ortaklaşa kullanabildiği, nesilden nesile aktarabildiği bir dil ile kavrayabiliyor. Anlamlı olan sembollerle siz soru soruyorsunuz ve biz de sınırlı beyinlerle sınırsız anlamlar taşıyabilecek cümleler kuruyoruz. Beyin sınırlı olabilir ancak insanın kullandığı dil kendi sağduyusunu aşan sonsuz olasılıkları kurgulayabilir, ifade edebilir ve size aktarabilir. Bu iletişim dilinin şu an için en evrensel olanı matematik. İnsan, bahsettiğiniz teknolojiyi de bu dile borçlu.
İnsanları da bilgisayarlar gibi düşünecek olursak bilgisayar işlemcisi içerisindeki transistör sayısı ne kadar artarsa bilgisayarın işlem yapma hızı artar ve daha kompleks işlemlere çözüm bulabilir. İnsan beyninde bulunan nöronları da bilgisayarlar işlemcilerindeki transistörlerle benzer olduğunu kabul ettiğimizde bu işlem birimlerinin sayısının ne kadar çok olması onların işlem yapma sınırlarının da o kadar geniş olması anlamına gelmektedir
Farklı türlerin farklı seviyelerde bilişsel yeteneklere sahip olduğu ve dünyayı farklı şekillerde anladığı doğru olsa da, bu farklılıkların doğal filogenetik sınırlardan ziyade evrimsel tarih ve ekolojik niş farklılıklarından kaynaklandığını belirtmek önemlidir. Her tür kendi özel ortamında gelişmek ve hayatta kalmak için evrimleşmiştir ve bir türün bilişsel yetenekleri karşılaştığı seçici baskılar tarafından şekillendirilir.
Örneğin şempanzeler insanlarla ortak bir atayı paylaşır ve nispeten benzer beyin yapılarına sahiptir. Bununla birlikte, insanlar ve şempanzeler arasında dil ve soyut muhakeme gibi bilişsel yeteneklerde farklılıklar vardır. Bu farklılıklar, genetik faktörler, beyin yapısı ve bu türlerin evrimini şekillendiren sosyal ve ekolojik baskıların bir kombinasyonuna bağlanabilir.
Kuantum mekaniği gibi karmaşık kavramlarla ilgili sorunuza gelince, bu tür kavramları anlama yeteneğinin yalnızca beynin yapısı tarafından belirlenmediğini anlamak önemlidir. Bilişsel yeteneklerimiz kuşkusuz biyolojik yapımızdan etkilenmekle birlikte, kültürel ve sosyal faktörlerin yanı sıra eğitim fırsatları ve deneyimlerden de büyük ölçüde etkilenmektedir.
İnsanların ya da başka herhangi bir türün gelecekte neleri anlayabileceği ya da anlayamayacağı konusunda spekülasyon yapmak zordur. Bilgimiz ve teknolojimiz ilerledikçe, anlayışımızın sınırlarını sürekli olarak zorluyoruz. Bilişsel yeteneklerimizi geliştiren teknolojiler de dahil olmak üzere gelecekteki ilerlemelerin, şu anda kavrayışımızın ötesinde olan kavramları anlamamızı sağlaması mümkündür.
Bununla birlikte, herhangi bir organizmanın bilişsel yeteneklerinin doğasında var olan sınırlamaları kabul etmek de önemlidir. Evrimsel tarih, beyinlerimizi belirli düşünme ve anlama türleri için özellikle uygun olacak şekilde şekillendirmiştir, ancak evrenin diğer yönlerini kavramak için bizi daha az donanımlı bırakmış olabilir. Bu, sonsuza kadar ulaşamayacağımız temel gerçekler olduğu anlamına gelmez; daha ziyade, belirli kavramları anlama becerimizin, şu anda kavrayışımızın ötesinde olan yeni yaklaşımlar veya teknolojiler gerektirebileceği anlamına gelir.
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
