Bilim dediğimiz şeyin sınırları yoktur, buda canlılar üzerinde deneyler gibi olumsuzluklara yol aça bilir, bu yüzden ahlaki kurallar bazen şart ola biliyor, artı olarak çok hızlı gelişen bilime herkes aynı şekilde adapte olamaya bilir [1]
Bilim dediğimiz şeyin sınırları yoktur, buda canlılar üzerinde deneyler gibi olumsuzluklara yol aça bilir, bu yüzden ahlaki kurallar bazen şart ola biliyor, artı olarak çok hızlı gelişen bilime herkes aynı şekilde adapte olamaya bilir [1]
Bilimin birden çok tanımı var ve bir çok da bileşeni var ama kısaca bilimi, "Evreni ve evrendeki her şeyi, belirli güvenilir yöntemler ve deney yolları kullanarak sistemli ve yalnışlanabilir biçimde anlamaya çalışma yöntemi" olarak özetlersek bu noktada şöyle bir açıklık ve şüphe ile karşılaşırız.
Bilim, doğası gereği her zaman gerçeği arar ve tüm gerçekleri de anlamayı hedefler. Ama bu gerçeklerin insanlığa nasıl bir etki sunacağını, en azından keşif aşamasında düşünmez ya da düşünse bile bilemez. Ve keşfedilenler bazen insanlığın zararına sebep olabilir.
Evrende başka canlılar var mı? Bu bilimin ilgilendiği en büyük sorulardan biri. Bunun peşinde koşuyoruz. Ama belki de keşfedeceğimiz canlılık insanlığı yok edecek? Bunu bilmiyoruz. Ve pek de önemsemiyor gibiyiz. Bu durum, atom enerjisinin keşfinin milyonlarca insanın ölümüne sebep olmasından farklı bir şey. Orada bu gücü kötü niyetli kullanma var. Bu bilimin suçu değil belki ama evrenin keşfi başka sorunlara yol açabilir, kötü niyetli kullanılmasa bile.
Bilim, keşfetmeye niyetlendiği gerçeklerin ağırlığını kaldırma becerisinde bir olgu mudur? Bu güzel bir soru. Zamanda yolculuğu bulduk ve becerdik diyelim. Sonuçları ne olur? Bilmiyoruz. Ama hepimiz bunu heyecan verici buluyoruz değil mi? İşte belki de o kadar hevesli olmamalıyız.
Başka örnekler de verilebilir. Bunlar bilimin direk zararları değillerdir belki ama tedirgin edici oldukları kesindir ve bilimin yaptığı keşiflerin sonuçlarına karşı yeterince hazırlıklı olduğunu iddia etmek pek mümkün görünmüyor.
Bilimin dünyaya zararı doğrudan yoktur aslında. Ancak kimi durumlarda bilimsel araştırmalar ve keşifler doğal çevreyi ve insan sağlığını dolaylı olarak olumsuz etkileyebilir. Örneğin:
Nükleer Silahlar: Bilim, nükleer silahların geliştirilmesinde ve kullanımında önemli bir rol oynamıştır. Nükleer silahlar, insan sağlığına ve çevreye ciddi zararlar veren radyasyon salınımına neden olabilir.
Biyolojik Silahlar: Bilim, biyolojik silahların geliştirilmesinde de kullanılmıştır. Bu silahlar, doğal çevreyi ve insan sağlığını ciddi şekilde etkileyebilir.
İklim Değişikliği: Bilim, insan etkinliklerinin neden olduğu iklim değişikliği konusunda önemli çalışmalar yapmaktadır. Fakat, kimi endüstriyel etkinlikler ve sera gazı salınımı, çevreyi ve doğal yaşamı olumsuz etkileyebilir.
Teknolojik Kirlilik: Bilim ve teknoloji, endüstriyel üretim süreçlerini daha verimli ve etkili hale getirmiştir. Ancak bu süreçler, hava, su ve toprağı kirleten atıklar üretir ve bu da çevreye zararlıdır.
Genetik Modifikasyon: Bilim, genetik modifikasyon çalışmaları yaparak, bitkilerin ve hayvanların özelliklerini değiştirebilir. Ancak bu çalışmalar, kimi türlerin doğal yapısını bozabilir ve biyolojik çeşitliliği tehdit edebilir.
Bu gibi olumsuz etkilerin önüne geçmek için, bilim insanları, hükümetler ve endüstriyel kuruluşlar, çalışmalarını sürdürürken çevre ve insan sağlığına zarar vermemek için önlemler almalıdırlar. Bununla birlikte, bu zararların çoğu, bilimsel gelişmelerin yarattığı faydalardan çok daha küçüktür ve bilim, insanlığın çevreye duyarlı ve sürdürülebilir bir biçimde yaşamasına yardımcı olan bir araçtır.
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.