Ya Bilimi "Adam Gibi" Öğreneceksin; Ya Bilimden Gelen "Adamlara" Saygı Göstereceksin!

"Ya bilimi adam gibi öğreneceksin... Ya da bilimin içerisinden gelenlere saygı göstereceksin." - Prof. Dr. Celal Şengör 

Prof. Dr. Celal Şengör'ün bir televizyon programında, 4.5 milyarlık Dünya'nın yaşının, en fazla 50.000 yıl öncesine gidebilen Karbon-14 yöntemiyle tarihlendirildiğini iddia ederek bilimsel gerçeklere karşı gelmeye çalışan bilim karşıtına, hafif öfkelenerek söylediği sözler...

Evrim Ağacı okurları, kimsenin şahsi inançlarını rencide etmek gibi bir amacımız olmadığını ve kimsenin şahsi inançlarından doğan argümanlarını ciddiye alıp, onlarla bu temelde tartışmaya girmediğimizi gayet iyi bileceklerdir. Bilim bir şeydir, inanç başka bir şey. Bilmek bir şeydir, inanmak başka bir şey. Dolayısıyla bu videodaki amaç, bir öğrencinin belki iyi niyetle, belki de iyi niyetle olmadan sorduğu bir soru üzerinden giderek onu rencide etmek değildir ve bunu bu şekilde yapmaya çalışan kişi ve grupları da asla desteklemiyoruz.

Ancak... Prof. Dr. Celal Şengör'ün burada parmak bastığı noktanın çok kıymetli olduğu kanaatindeyiz; Bu sebeple kendi kanalımızda da bu videonun bulunmasını istedik: bilim, bilimden anlayanlar tarafından yapılır. Bir bina, mühendisler tarafından tasarlanır, ustalar tarafından inşa edilir. Sadece kumdan kaleler yapmayı bilmenizin sizi inşaat uzmanı yapmadığı gibi, belli inançlardan ötürü, kulaktan dolma bilgilerle bir bilim dalı hakkında fikriniz olduğunu sanmanız, sizi uzman ya da bilirkişi yapmaz. Bu videoda Celal Şengör'ün "Ya bilimi adam gibi öğreneceksin, ya da bilimin içinden gelenlere saygı göstereceksin." lafı, bu yüzden tam isabettir.

İnançlar ile bilimsel gerçekleri birbirinden ayırmayı öğrenene kadar her zaman geriye gideceğiz, bu gün gibi açık. Dolayısıyla kendimizi ve kafa yapımızı modern zamanlara göre adapte edip, bir konuda tam bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olmamız gerektiğini anlamamız gerekiyor. Bilmemek ayıp değil, kimse her şeyi bilemez. Bilmediğini bilmek, olabilecek en erdemli farkındalıktır. Fakat bilmediğini bilmeden, bilenlerle boy ölçüşmeye kalkılırsa, sadece kendimizi küçük düşürmeyiz; aynı zamanda bilime, bilgiye ve diğer insanların gerçekleri öğrenme hakkına da zarar vermiş oluruz. 

Ayrıca bu kısacık kesitte Celal hocamızın "ikinci el" bilginin ne kadar saptırılmış, yanlış, eksik ve art niyetli olabileceğini çok güzel gösteriyor. 4 soruya verdiği kısa ve öz 4 bilginin faydalı olmasını umuyoruz.

Kendisini sevin, sevmeyin, bilimin özgür ve güvenilir doğasının korunması için bu tip sert bir duruşa ne yazık ki yer yer de olsa ihtiyacımız var. Hele ki bilimin, özgür düşüncenin, araştırma bilincinin durmaksızın ve giderek şiddetlenen bir şekilde saldırı altında olduğu coğrafyalarda... Herkes bilim öğrenmeyi, öğretmeyi, geliştirmeyi seçebilir; ancak bunu başarabilmek için alınması gereken bir eğitim, görgü, adap; verilmesi gereken bir emek, çaba vardır. Bilim oturduğumuz yerden, kulaktan dolma bilgilerle yapabileceğimiz bir iş değildir. Yalapşap bir şekilde bilimden anladığımızı iddia etmek, bu çalışmaya ömürlerini adamış, gelmiş geçmiş milyonlarca bilim insanına hakaret, insan entelektüel birikimini hiçe saymak ve en hafif tabiriyle densizliktir.