Uzun Yürüyüş Nedir? Kim Tarafından ve Neden Gerçekleştirilmiştir?

Uzun Yürüyüş (ya da Uzun Marş, İng: "Long March", Çince: "長征", Pinyin: "Chángzhēng"); 2. Dünya Savaşı öncesinde, 1934-1935 yılları arasında Çin Komünist Partisi askerlerinin Kuomintag güçlerinden kaçmasıyla başlayan, rotası uzun ve karmaşık bir yürüyüştür. Komünistlerin yaklaşık 10.000 kilometre yürüdüğü tahmin edilmektedir. Bu yürüyüş Mao Zedong ve Zhou Enlai'nin önderliğinde gerçekleşmiştir. Yolculukları boyunca Chiang Kai-Shek komutasındaki Kuomintag güçleriyle savaşmış, ağır kayıplar vermişlerdir. Çin'in Shaanxi eyaletine varana kadar 18 sıradağ ve 24 nehir geçmişlerdir.^[1] Bu yürüyüş Çinli gençleri etkilemiş ve Çin Komünist Partisi'ne katılmalarına ilham sağlamıştır.

Uzun Yürüyüş Öncesi

1927'de Çin'de farklı görüşler arasındaki çatışma giderek derinleşiyordu. Komünist rejim üstünlüğü ele geçirmeye ve Kuomintag'ın yönetimini (Milliyetçi rejimi) devirmeye çalışıyordu. Nihayetinde bu iki rejim arasında bir savaş başladı ve Milliyetçi rejim, Komünistlerin bulundukları üslere ve bölgelere saldırılar yapmaya başladı.

Mao Zedong, 1931'de Orta Çin'in güneydoğusundaki Jiangxi eyaletinde henüz kurulmuş olan Çin Sovyet Cumhuriyeti'nin başkanı seçildi. Chiang Kai-Shek önderliğindeki Milliyetçi rejim; 1931 ile 1934 yılları arasında Komünistleri bastırmak için Çin'in Jiangxi ve Fujian eyaletlerinde bulunan 5 Komünist rejim üssüne saldırılar yapmayı planladı.

Uzunca bir planlama aşamasından sonra bu saldırı planı Chiang Kai-Shek tarafından hayata geçirildi ve 4 farklı saldırı yapıldı. Mao'nun liderliği altındaki Komünistler ilk 4 saldırıyı "Gerilla" taktiğiyle püskürtmeyi başardı. Ancak 5. seferde Chiang, 700.000 asker topladı ve Komünist rejim üslerinin etrafına konuşlandı. Yerleştikleri bölgelerde Komünist rejimin geçişlerini ve yiyecek-mühimmat ikmalini engelleyecek tahkimatlar inşa ettiler. Böylece siper savaşları başladı.

Bu kuşatma ve saldırılar esnasında yüzbinlerce köylü ya öldürüldü ya da açlıktan öldü. Komünist Merkez Komitesi, yaşanan ölümlerden Mao Zedong'u sorumlu tuttu ve başkanlığına son verdi.

Ardından Merkez Komitesi, başka bir lideri Mao'dan boşalan başkanlık koltuğuna atadı. Yeni gelen lider Çin Kızıl Ordusu'nu bir nebze genişletti ve ekipmanları iyileştirdi, ancak Milliyetçi rejime karşı yapılan savaşlarda daha geleneksel savaş taktikleri kullandı. Kullanılan geleneksel savaş taktiklerinin başarısızlığı nedeniyle oluşturulan Çin Kızıl Ordusu büyük ölçüde yok edildi ve Çin Komünist rejimi büyük bir darbe aldı.

Bu kayıpların ardından Mao Zedong; bölgeden kaçmaya çalışmak için işe koyuldu, halkı örgütledi ve askerleri kendi tarafına çekti. Bunların ardından da tahkimatları aşmak için plan yapmaya başladı.

Yürüyüşün Başlangıcı

Uzun Yürüyüş, 16 Ekim 1934'de saat 17.00 sularında kuşatmadan kaçmak için başlatıldı. Gizliliğe önem veren Mao Zedong, askerleriyle birlikte kimsenin ruhu duymadan kuşatmadan çıktı. Bölgede artçı bir birlik bırakan Mao Zedong, düşmanını gafil avlamıştı ve Milliyetçi rejimin d urumu anlaması birkaç hafta sürdü.

Uzun Yürüyüş'ün başlangıcında, Mao'nun bölgeden geri çekilen ordusu 86.000 asker ve 11.000 küsür personelden oluşuyordu. Silah ve erzaklar, ya erkeklerin sırtında ya da at arabalarının üstünde taşınıyordu. Mao ve ordusu genellikle geceleri yürüyüşe devam ediyorlar, yalnızca düşmanlar yakınlarında olmadığında meşalelerini yakıyorlardı. Yakılan bu meşaleler uzak vadilerden ve tepelerden bakılınca sanki bir meşale zinciri oluşturulmuş gibi görünüyordu.

Yürüyüş Sırasında Yaşanan Olaylar

Komünist askerler için ilk felaket, rotaları üzerinde bulunan Hsiang Nehri'nin Milliyetçi rejim tarafından kapatılması oldu. Bu tahkimatların aşılması Zedong ve askerlerinin bir haftasını aldı ve 50.000 civarında personelin ölümüne sebep oldu. Tüm bunların üstüne firarlar ve intiharlar patlak verince Çin Kızıl ordusu büyük bir bozguna uğratıldı.

Bu bozgundan sonra Mao, ordusunun moralini tekrar yükseltmeye çalıştı ve başarılı da oldu. Kweichow (şimdiki adıyla Guizhou) bölgesine yapılan saldırılar, Kızılları kıskaca almış olmasına rağmen bu süre zarfında 5 düşman tümenini yok ettiler; Vali Wang'ın karargahını ele geçirdiler ve Tsunyi'deki yabancı tarzda yapılmış sarayları işgal ettiler.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor. Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak... Daha fazla göster

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

Ocak ayında ele geçirilen Tsunyi şehrinde, parti liderlerinin yaptığı bir toplantı sırasında Mao Zedong tekrardan başkan seçildi. Mao, başkanlığı eline geçirdikten sonra yaklaşık 20.000 genci askere aldı, büyük mitingler düzenledi ve bölgedeki halkı örgütledi. Tüm bunlara rağmen, Yangtze Nehri halen halledilmesi gereken büyük bir sorundu.

Eğitimini Moskova'daki Komintern Danışmanı Otto Braun yardımıyla alan Mao, düşmanın kafasını karıştırmak için çeşitli yollar izleyen bir strateji geliştirdi. Artık fazlaca insan üstünlüğü gerektirdiği için tercih edilmeyen "Gerilla" taktiği geride kalmıştı ve düşman mevzilerine direkt saldırı yapılmayacaktı, çünkü halihazırda çok fazla asker kaybetmişlerdi. Mao Zedong'un şimdiki hedefi Shaanxi eyaletine yerleşmekti. Ancak Chiang Kai-Shek; Kweichow-Szechuan sınırına hızla asker yığdı, büyük nehre doğrudan giden tüm yolları ustalıkla kapatmıştı.

Kızılları o bölgede kıstırdığını düşünen Chiang için o noktada önceden planladığı bir saldırıyı gerçekleştirme fırsatı doğmuştu. Oluşturduğu plan, kıskaca alınan Kızılları güneybatıya veya Tibet'in çorak topraklarına itmekti. Birkaç komutana telgraf çekti ve şunları söyledi:

Ulusun ve Parti'nin (Milliyetçi Rejim) kaderi, Mao'nun Kızıl Ordusu'nun Yangtze Nehri'nin güneyinde sıkıştırılmasına bağlıdır!

Chiang, bu telgrafa olumlu bir yanıt almayı beklerken Mayıs 1935'in başlarında Kızıllar ani bir manevrayla Burma ve Hindiçin'in arasında kalan Yunnan'a saldırı yaptılar. 4 gün içinde o kadar hızlı ilerlediler ki kısa sürede Yunnan'ın başkenti olan Yunnanfu'nun 15 kilometre dışına kadar geldiler. Yunnan generali Long Yun, tüm birliklerini savunma için harekete geçirmişti. Bu sırada Chiang'ın ordusu Kızılları yakın takibe almıştı ve arkalarından ilerliyorlardı.

Nanking Bombardıman uçaklarından oluşan bir filo her gün Kızılları bombalamak için kalkış yapıyordu ama tüm bu engellere rağmen Kızıllar durmadan ilerlediler. Yunnan'a doğru ilerleyen bu birliğin bir "oyalama" grubu olduğunu kimse anlamamıştı ve Kızılların ana ordusu Yangtze'ye doğru ilerlemeye başlayıncaya kadar da oyalama grubu planını hiç kimse anlamayacaktı.

Wikimedia Commons

Oyalama grubu Yunnanfu'ya doğru ilerlerken Mao'nun ana ordusu Lengkai'deki nehri geçmek amacıyla Yangtze'nin kuzey kesimlerine doğru ilerlemeye başlamıştı. Bunun haberini alan Chiang, paniğe kapılmadı çünkü Yukarı Yangtze'de nehrin karşısına geçmek için oluşturulan yapıların çoğu hala Milliyetçi rejimin kontrolündeydi ve geçilmesi imkansızdı. Chiang'ın aklına bölgedeki tek geçiş imkanının tekneler olduğu geldi. Ardından da askerlerine şu emri verdi:

Tüm tekneleri nehrin kuzeyine çekin ve hepsini ateşe verin!

Verdiği bu emirden sonra Chiang, Long Yun'un birlikleri ile birlikte "Kızıl hainleri" öldürmeyi planlayarak Mao'nun ordusunun etrafını kuşatacak bir hareketi hayata geçirmeye kalkıştı. O sırada bu durumdan habersiz olan Kızıllar, üç bölük halinde batıda bulunan Lengkai'ye ilerleyişlerini devam ettirdiler. Lengkai'ye vardıklarındaysa tüm teknelerin yakıldığını gördüler.

Teknelerin yakıldığını gören Kızıllar, hemen bir köprü inşaatına başlamaya karar verdiler ve bambudan bir köprü inşa etmeye koyuldular. Bu sırada havada devriye uçuşu yapan Milliyetçi rejimin gözcü uçakları, öncü bir birliğin bölgede bambudan köprü yaptıklarını bildirdi. Bunu duyan Chiang, mutlu olmuştu. Çünkü geçmeye çalıştıkları rota çok uzundu ve bu uzunluktaki bir köprüyü yapmaları haftalar sürecekti. Chiang planını buna göre şekillendirdi ve Kızılları bu sefer rahatça yakalayabileceklerini düşündü.

The China Project

Ama bir akşam bölüklerden birisi, hiç beklenmeyen bir şekilde ve de hiç dikkat çekmeden yönünü değiştirdi. Yönünü değiştiren bölük, bir gün bir gecede toplam 130 kilometre yol katetti ve gece geç saatlerde bölgede bulunan tek tekne geçişine vardı. Bölgede bulunan Chou P'ing Kalesi'nden kasabaya giriş yaptılar. Ele geçirilen Nanking üniformalarını giymiş bir şekilde alacakaranlıkta kasabaya girdiler, bölgede bulunan garnizonu devre dışı bıraktılar ve Chiang'ın askerlerini etkisiz hale getirdiler. Ardından da karşı tarafa geçmek için tekne aramaya başladılar.

Bir süre aradıktan sonra birkaç tekne buldular. Bulunan tekneler nehrin kuzeyine çekilmişti ancak henüz yok edilmemişti. Hava karardıktan sonra geride kalan diğer bölükler de ele geçirilen kaleye vardı ve tekneleri karşıya geçmek için hazır hale getirdiler. Hazırlanan 6 büyük tekne dokuz gün boyunca aralıksız çalıştı. Tüm ordu; can kaybı yaşanmadan Szechuan'a, yani karşı tarafa geçirildi.

Bu operasyon sonrasında Kızıllar, kullanılan 6 gemiyi de yok ettiler ve nehrin karşı kıyısında dinlenmeye koyuldular. Chiang'ın 2 gün sonra nehre varan birliği, tüm gemilerin yok edildiğini görünce bölgeden 115 kilometre sapmak zorunda kaldı. Bunun sayesinde de Kızıllar, Milliyetçilere izini kaybettirdi.

Uzun Yürüyüşün Sonu

Açlığa, havadan gelen saldırıları ve neredeyse her gün Milliyetçi güçlerle yapılan çatışmaları atlattıktan Mao Zedong, ordusunu Çin Seddi'nin eteğinde durdurdu. Onları makineli tüfekli ve kızıl bayraklı beş atlılar bekliyordu. İçlerinden biri şunları söyledi:^[3]

Hoş geldin, Başkan Mao! Biz Kuzey Şensi (Shaanxi) eyaletinin Komünist rejimini temsil ediyoruz. Sizi dört gözle bekliyorduk, sahip olduğumuz her şey emrinize amadedir.

Uzun yürüyüş artık sona ermişti. Mao 1935'te Uzun Yürüyüş hakkında şöyle yazmıştır:^[4]

Agora Bilim Pazarı

Sihirli Ağaç Evi 8 – Ay'a Seyahat

Sihirli Ağaç Evi ile sen de macera dolu bir dünyaya dal!
Tıpkı dünyanın dört bir yanındaki milyonlarca çocuk gibi.

Sihirli Ağaç Evi bu kez sınırları zorluyor ve Tim ile Lea’yı çok uzaklara gönderiyor: Ay’a!

Bir uzay oteli mi? Bu kadarı Tim ve Lea için bile çok fazla. Yalnız küçük bir sorunları var: Oksijen tankları tükenmek üzere, iki saat içinde havasız kalacaklar. Bu sürede dördüncü parçayı bulabilecekler mi? Acaba şu garip Ay adamı onlara yardım eder mi?

Küçük okurları hem okumanın keyfiyle hem de tarihteki farklı kültürlerle tanıştıran Sihirli Ağaç Evi serisi bu yönüyle sadece dünyanın dört bir yanındaki çocukların değil, anne babalar ve eğitimcilerin de gözdesi oldu.

New York Times çoksatanlar listesinde bir numaraya kadar çıkan ve beş yıldan uzun bir süre bu listede kalmayı başaran bu ödüllü seri 33 dilde 130 milyondan fazla sattı.

Devamını Göster

₺110.00

Satın Al Tüm Ürünler

• Dış Sitelerde Paylaş

Uzun Yürüyüş bir bildiridir! Kızıl Ordu'nun bir kahramanlar ordusu olduğunu; emperyalistler ve onların uşakları Chiang Kai-Shek ve benzerlerinin ne kadar aciz olduğunu; bizi kuşatma, takip etme, engelleme ve durdurma konusundaki kesin başarısızlıklarını dünyaya göstermiştir. Uzun Yürüyüş aynı zamanda bir propaganda gücüdür. On bir ilde yaklaşık 200 milyon kişiye Kızıl Ordu'nun yolunun kurtuluşa giden tek yol olduğunu duyurmuştur!

Radio Free Europe

Mao Zedong, yine 1935'in Eylül ayında Uzun Yürüyüş hakkında bir şiir de yazmıştır. Şiirin Cenap Nuhrat tarafından yapılan Türkçe çevirisi aşağıdaki gibidir:^[5]

Kahırlıdır ya Uzun Yürüyüş,

On bin uçurum ve on bin azgın seli,

Geçti Kızıl Ordu kuşlar gibi.

Nazlı dalgacıklardır önümüzde Beş Sıradağlar,

Ve görkemli Vumeng yuvarlanır ufacık toplar gibi.

Altın Kumun sıcacık suları,

Okşar bulutların sardığı dik yamaçları,

Demir zincirli köprüler Tatu Irmağında soğuk.

Minşan'ın karlarında bin Li'yi neşeyle geçtik,

Üç ordu ilerliyor, gözlerinde sevinç.