Uykusuzluk, İnsanları Daha Cimri Yapıyor!

İnsanların birbirine yardım etmesi, medeni toplumun temellerinden biridir. Ancak Berkeley'deki Kaliforniya Üniversitesi'ndeki bilim insanları tarafından yapılan yeni bir araştırma, uyku eksikliğinin bu temel insan özelliğini körelttiğini, gerçek dünyadaki sonuçlarla ortaya koyuyor.

Uyku eksikliğinin kardiyovasküler hastalık, depresyon, diyabet, hipertansiyon ve genel ölüm riskinin artmasıyla ilişkili olduğu bilinmektedir. Bununla birlikte, bu yeni keşifler, uyku eksikliğinin aynı zamanda temel sosyal vicdanımızı da zayıflattığını ve diğer insanlara yardım etme isteğimizi geri çekmemize neden olduğunu gösteriyor.

Bilim insanları, yeni araştırmanın bir bölümünde, çoğu eyalette sakinlerin, saatlerin ileri alındığı ve günün bir saatini kaybettiği Yaz Saati Uygulaması'nın başlamasından sonraki haftada, hayırsever bağışların %10 azaldığını gösterdi. Bu azalma, saatlerini değiştirmeyen eyaletlerde veya sonbaharda standart zamana geri dönüldüğünde görülmeyen bir düşüştü.

Stocksy United

UC Berkeley araştırmacı bilim insanı Eti Ben Simon ve UC Berkeley psikoloji profesörü Matthew Walker tarafından yürütülen çalışma, yetersiz uykunun yalnızca bireyin zihinsel ve fiziksel sağlığına zarar vermekle kalmayıp, aynı zamanda bireyler arasındaki bağları, hatta bütün bir ulusun özgecil (İng: ''altruistic'') duygularını tehlikeye attığını gösteren artan sayıda kanıta katkıda bulunuyor. Walker, yeni araştırma ile ilgili şunları söylüyor:

Son 20 yılda uyku sağlığımız ve zihinsel sağlığımız arasında çok yakın bir bağlantı olduğunu keşfettik. Gerçekten de, uykunun normal olduğu tek bir büyük psikiyatrik durum keşfedemedik. Ancak bu yeni çalışma, uyku eksikliğinin yalnızca bireyin sağlığına zarar vermekle kalmayıp, bireyler arasındaki sosyal etkileşimleri ve ayrıca insan toplumunun dokusunu bozduğunu gösteriyor. Sosyal bir tür olarak nasıl işlediğimiz, ne kadar uyuduğumuza derinden bağlı görünüyor.

Eti Ben Simon, Matthew Walker, UC Berkeley

Ben Simon ise araştırmaları hakkında şunları diyor:

Bunun da dahil olduğu, uyku kaybının etkilerinin sadece bireyde durmadığı, aynı zamanda çevremizdekilere de yayıldığı çok daha fazla çalışma görmeye başlıyoruz. Yeterince iyi uyuyamıyorsanız, bu sadece kendi sağlığınıza zarar vermez, yabancılar da dahil olmak üzere tüm sosyal çevrenizin sağlığına zarar verir.

Ben Simon, Walker ve meslektaşları Raphael Vallat ve Aubrey Rossi, sonuçlarını 23 Ağustos'ta açık erişim dergisi PLOS Biology'de yayınladılar.^[1] Walker, İnsan Uyku Bilimi Merkezi'nin direktörüdür. Walker ve Ben Simon, UC Berkeley'deki Helen Wills Sinirbilim Enstitüsü'nün üyeleridir.

Uykusuzluk, Zihin Ağı Teorisini Zayıflatır!

Yeni makale, uyku kaybının insanların başkalarına yardım etme istekleri üzerindeki etkisini değerlendiren üç ayrı çalışma açıklıyor.

İlk çalışmada bilim insanları, sekiz saatlik uykudan sonra ve uykusuz bir geceden sonra beyinlerini taramak için fonksiyonel bir manyetik rezonans görüntüleyiciye (fMRI) 24 sağlıklı gönüllü yerleştirdiler.

İnsanlar başkalarıyla empati kurduğunda veya diğer insanların istek ve ihtiyaçlarını anlamaya çalıştığında devreye giren zihin ağı teorisini oluşturan beynin bölgelerinin, uykusuz bir geceden sonra daha az aktif olduğunu buldular. Ben Simon, zihin ağı teorisi bağlamında şunları ifade etti:

Diğer insanları düşündüğümüzde, bu ağ devreye giriyor ve diğer kişilerin ihtiyaçlarının neler olduğunu anlamamıza izin veriyor. Ne düşünüyorlar? Acı çekiyorlar mı? Yardıma ihtiyaçları var mı? Ancak bu bağ, bireyler uykudan mahrum kaldığında belirgin şekilde zayıfladı. Sanki, yeterince uyumadıktan sonra diğer insanlarla etkileşim kurmaya çalıştığımızda beynin bu bölümleri yanıt vermiyor gibi.

Shutter Stock

İkinci bir çalışmada, üç veya dört gece boyunca 100'den fazla kişiyi çevrimiçi olarak izlediler. Bu süre zarfında, araştırmacılar, ne kadar uyudukları ya da kaç kez uyandıkları gibi verilerle uykularının kalitesini ölçtüler. Daha sonra bir başkası için asansör kapısını tutmak, gönüllü olmak veya sokaktaki yaralı bir yabancıya yardım etmek gibi durumlarla başkalarına yardım etme isteklerini değerlendirdiler. Ben Simon bu çalışmayla ilgili olarak şunları söylüyor:

Burada, bir geceden diğerine bir kişinin uyku kalitesindeki düşüşün, diğer insanlara yardım etme arzusunda bir günden diğerine önemli bir düşüş öngördüğünü bulduk. Önceki gece uykusu zayıf olanlar, ertesi gün başkalarına yardım etmeye daha az istekli ve hevesli olduklarını bildiren kişilerdi.

Çalışmanın üçüncü kısmı, 2001 ve 2006 yılları arasında Amerika Birleşik Devletleri'nde 3 milyon hayırsever bağıştan oluşan bir veri tabanı madenciliğini içeriyordu. Yaz Saati Uygulaması'na geçişten ve olası bir saatlik uyku kaybından sonra bağış sayısı değişti mi? Bağışlarda %10'luk bir düşüş buldular. Aynı düşüş, ülkenin saatini değiştirmeyen bölgelerinde görülmedi. Walker şöyle diyor:

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

Sadece gün ışığından yararlanma ile bağlantılı olan, bir saatlik uyku fırsatının kaybı gibi çok mütevazı bir 'doz' uyku yoksunluğunun bile, insanların cömertliği ve dolayısıyla, bağlantılı bir toplum olarak nasıl işlev gördüğümüz üzerinde çok ölçülebilir ve gerçek bir etkisi var. İnsanlar bir saatlik uykuyu kaybettiğinde, doğuştan gelen insani nezaketleri ve ihtiyacı olan diğer insanlara yardım etme motivasyonları üzerinde net bir darbe olur.

Walker ve Ben Simon tarafından daha önce yapılan bir araştırma, uyku yoksunluğunun insanları sosyal olarak geri çekilmeye ve daha izole olmaya zorladığını gösterdi. Ayrıca uykusuzluk, yalnızlık hislerini de artırdı. Walker bu hisleri, şöyle anlatıyor:

Daha da kötüsü, uykudan mahrum kalan bireyler, diğer insanlarla etkileşime girdiğinde, yalnızlıklarını diğer bireylere neredeyse bir virüs gibi yayıyorlar.

Büyük resme baktığımızda, uyku eksikliğinin oldukça asosyal ve yardımcı bir bakış açısıyla anti-sosyal bir bireyle sonuçlandığını görmeye başlıyoruz. Bu da sosyal bir tür olarak birlikte yaşama şeklimiz üzerinde çok çeşitli sonuçlara yol açıyor.

Uykusuzluk, insanları daha az empatik, daha az cömert, sosyal olarak daha geri çekilmiş hale getiriyor ve bu yalnızlığın bulaşıcılığı var.

Uykunun niceliği ve niteliğinin, toplum yanlısı davranışlardaki (İng:''prosocial behavior'') bir bozulmanın neden olduğu tüm toplumu etkilediğinin farkında varılması, günümüzün toplumsal durumlarına dair içgörü sağlayabilir.

Bu bulgu aynı zamanda toplumumuzun bu belirli yönlerini geliştirmek için yeni bir yaklaşım sunuyor. Ben Simon, şöyle diyor:

Yeterince uyudukları için insanları suçlamak yerine uykuyu teşvik etmek, her gün deneyimlediğimiz sosyal bağları şekillendirmeye çok açık bir şekilde yardımcı olabilir.

Uluslararası çok satan Why We Sleep'in yazarı Walker, sözlerine şöyle devam ediyor:

Görünüşe göre uyku, toplum yanlısı, bağlantılı, empatik, nazik ve cömert insan davranışları için inanılmaz bir araçtır. Bu ayrılık yaratan zamanlarda, toplum içinde kendimizin en iyi versiyonunu mümkün kılmak için güçlü toplum yanlısı bir araca ihtiyaç duyulduysa, şimdi de öyle görünüyor. Uyku, insanlar arasında yardım etme şevkini sağlayan harika bir bileşen olabilir.

Katherine Streeter for NPR

Ben Simon ise şöyle anlatıyor:

Uyku, fiziksel, zihinsel ve duygusal hayatımızın tüm yönleri için gereklidir. Toplumda uykuya yeterince değer verilmediğinde, sadece uykusuz doktorlar, hemşireler ve öğrenciler olmuyor. Aynı zamanda günlük olarak kaba ve daha az empatik etkileşimlerden muzdarip oluyoruz.

Gelişmiş ülkelerde insanların yarısından daha fazlası, çalışma haftasında yetersiz uyuduğunu bildiriyor. Ben Simon, sözlerini şöyle bitiriyor:

Toplum olarak uykunun gereksiz ya da israf olduğu düşüncesinden vazgeçmenin ve utanmadan ihtiyacımız olan uykuyu almaya başlamanın zamanı geldi. Bu kendimize ve çevremizdeki insanlara sunabileceğimiz en iyi nezaket şeklidir.