STEM Alanlarındaki Toplumsal Cinsiyet Kalıpları Çok Erken Yaşta Oluşuyor!

Erken çocukluk dönemi üzerine birçok konu iyi çalışılmıştır. Örneğin çoğu ebeveyn, çocukların iki veya üç yaşına geldiklerinde favori yemekleri, renkleri ve oyuncakları olduğunu bilir. Yedi yaşına geldiklerinde ise çocuklar, kendileri ve çevrelerindeki dünya hakkında fikirlerini geliştirmeye başlarlar. Ancak daha az net bilinen bir konu, çocukların STEM olarak da bilinen bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik alanları hakkındaki fikirlerini ve bu alandaki yerlerini ne zaman geliştirmeye başladıklarıdır. Araştırmalar, erken yaşta rol modeller ve STEM ile tanışmanın, bu alanlardaki cinsiyet farkını azaltmada önemli bir rol oynadığını göstermiştir. Ancak "erken yaş" tam olarak ne kadar erken?

Psychological Bulletin dergisinde yayınlanan araştırmaya göre, bu yaş beklenenden çok daha küçük. Amerikan Araştırma Enstitüleri'nden David Miller ve ekibi, 40 yılı aşkın bir sürede 33 ülkeye yayılan 98 çalışmayı sentezleyerek 145.000'den fazla çocuğu kapsayan, çocukların STEM ile ilgili klişeleri üzerine bugüne kadarki en büyük çalışmayı gerçekleştirdi.

Araştırmaya göre çocuklar 6 yaşından itibaren teknolojiyle ilgili toplumsal cinsiyet kalıplarını içselleştirmeye başlıyor. Bu durum, hızla değişen işgücü piyasasında eşitsizliğin daha da artabileceğini gösteriyor.

Bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik alanlarında çocukların toplumsal cinsiyet kalıpları hakkında ne düşündüğüne yönelik yapılmış en kapsamlı araştırmanın sonuçlarına göre, genç katılımcılar genelde bilgisayar bilimi ve mühendislik gibi alanlarda erkeklerin kızlardan daha yetenekli olduğunu düşünüyor. Araştırmayı yürüten Amerikan Araştırma Enstitüleri'nden kıdemli araştırmacı ve çalışmanın baş yazarı David Miller şöyle anlatıyor:

Bu önyargıların erken yaşlarda ortaya çıkması, çocukların okul eğitimine başlamadan önce evde ve vakit geçirdikleri diğer alanlarda bilgisayar bilimi ve mühendislik ile ilgili stereotipleri edinmeye başladıklarını gösteriyor. Ebeveynler, okul öncesi eğitim ve ve okul dışı programlar durumun değişmesinde önemli bir rol oynayabilir.

Araştırmaya katılan 6 yaşındaki çocukların %35'i erkeklerin bilgisayar alanında kızlardan daha iyi olduğunu düşündüğünü, %22'si tam tersinin doğru olduğunu, %43'ü ise herhangi bir fark görmediğini bildirmiştir. Mühendislik konusunda ise çocukların %52'si erkeklerin daha iyi olduğunu düşünürken, sadece %10'u kızların bu alanda daha iyi olduğunu belirtmiştir.

Özellikle yapay zekâ gibi çalışma biçimimizi değiştirme potansiyeline sahip olan teknolojilerin yaygınlaşmaya başlamasıyla yeni teknolojilerin işgücü piyasasını ve işin doğasını ne ölçüde değiştirebildiği göz önüne alındığında 145.000 çocuktan elde edilen verilere dayanan bu bulgular özellikle endişe vericidir.

Kuzey Karolina Üniversitesi Kenan-Flagler İşletme Fakültesi'nin geçen yıl yaptığı bir analiz ABD işgücündeki yaklaşık 59 milyon kadının (%80) "üretken yapay zekâ otomasyonuna yüksek derecede açık olan" mesleklerde çalıştığını, bu oranın erkekler için %60 olduğunu ortaya koymuştu. Daha yakın tarihli çalışmalar ise kadınların genel olarak üretken yapay zeka teknolojilerini denemekte ve benimsemekte erkeklerden daha yavaş olduklarını göstermiştir.

Araştırma ayrıca erkeklerin bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik alanlarında daha iyi olduğuna yönelik önyargının kızlarda da yaşla birlikte önemli ölçüde arttığını ortaya koydu. 6 yaşındaki kızların yaklaşık %34'ü kızların erkeklerden daha iyi bilgisayar kullandığını söylerken %20'si erkeklerin daha iyi olduğunu söyledi. Ancak 16 yaşına gelindiğinde, sadece %8'i kızların daha iyi olduğunu söylerken %39'u erkeklerin daha iyi olduğunu ifade etti.

Okuma-yazma söz konusu olduğunda her iki cinsiyetten çocuklar da kızların daha iyi olduğunu düşünüyordu. Ancak sorular bilgisayar bilimi ve mühendislik hakkında sorulduğunda cevaplar tam tersiydi. Miller şöyle anlatıyor:

6 yaşına doğru gelindiğinde çocuklar bilgisayar bilimi ve mühendislikte erkeklerin daha iyi olduğu gibi bir fikre kapılıyor. Ancak matematik, cinsiyetle daha az ilişkilendirilen bir alan. Bu algılar, küçük yaşlarda bile bir çocuğun STEM kimliğinin gelişimini etkileyebilir.

Miller, son olarak şöyle bitiriyor:

Bu alanlardaki kadınların ve kız çocuklarının faaliyetini arttırmaya yönelik girişimlerin özellikle bilgisayar bilimi ve mühendislik gibi alanlara çok daha fazla odaklanması gerekiyor. Özellikle bunun bu stereotipler çocuklarda yerleşmeden önce, erken çocukluk döneminde yapılması gerekiyor. Kızları matematik ve bilimle buluşturmak üzerine kapsamlı araştırmalar yapılmış durumda. Ancak araştırmamız bize gösteriyor ki; bilgisayar bilimi, mühendislik ve fizik gibi daha erkek egemen alanlara daha çok odaklanmamız gerekiyor.