Evrim Ağacı 1 kanalına göndereceğiniz videolar, sitedeki makalelerden yola çıkılarak anlatılabilinir. Kendi konunuzu da seçebilirsiniz. Seçtiğiniz konunun sitede makale olarak daha önce yazılmış olması veya video yapılmadan önce siteye makale olarak eklemeniz gerekmemekte. Bunlarla sınırlı kalmayıp söylediğim şeylerin hepsi "Evrim Ağacı'nda Video Yayınlama Kuralları"ndaki kurallara tabii ve bağlıdır.
Podcast içinse Evrim Ağacı'nda İçerik Seslendirme ve Podcast Yayınlama Kuralları isimli yazının 7. maddesinin b. kısmında şunlar yazmakta:
b. Bazı podcastler, kaliteli olmaları halinde, konuyla ilgili görsellerle zenginleştirilerek Evrim Ağacı Ana YouTube Kanalı (Evrim Ağacı) üzerinden de yayına alınabilir (bir örneğini buradan görebilirsiniz). Bir podcastin ana kanalda yayınlanıp yayınlanmayacağına, yayınlanacaksa ne zaman yayınlanacağına yönetim ekibi karar vermektedir. Video yayınlama ile ilgili kurallarımızı buradan görebilirsiniz.
Evrim Ağacı 1 YouTube kanalında Çağrı Mert Bakırcı'nın anlatımı dışında 2 video mevcut. (?) Funda Başak'ın ana kanalda seslendirdiği videolar haricinde:
Bu iki video Uğur Sarıçam (Uğurlu Bilim) tarafından sunulmuştur (Videografi & Post-Prodüksiyon dahil).
Funda Başak'ın ana kanalda seslendirdiği (bildiğim kadarıyla) videolar:
- Vajina Hakkında 30 Gerçek! | Cinsiyetler, Üreme ve Cinsellik #1
- Penis Hakkında 30 Gerçek! | Cinsiyetler, Üreme ve Cinsellik #2
- Kediler, İnternette Neden Bu Kadar Popüler?
Evrim Ağacı'nda Video Yayınlama Kuralları

Bu doküman, Evrim Ağacı'nın internet sitesinde ve/veya YouTube kanalında video yayınlamak isteyen kişilerin uyması gereken kurallardan ve bu kişilerin haklarından ve sorumluluklarından bahsetmektedir.
- Evrim Ağacı'nda yayınlanan bütün içeriklerde olduğu gibi, video içeriklerde de Evrim Ağacı'nda Yayınlanan İçeriklerle İlgili Haklar isimli dokümandaki bütün maddeler aynen geçerlidir. Lütfen Evrim Ağacı'na içerik göndermeden önce bu hakları okuyup anladığınızdan ve kabul ettiğinizden emin olunuz.
- Evrim Ağacı, gönderilen videoları stiline, uzunluğuna, çekim kalitesine, konusuna, vb. kriterlere bağlı olarak iki YouTube kanalından birinde yayınlamaktadır. Hangisinde yayınlanacağını öngörmek için şu kriterlere dikkat edebilirsiniz:
a. Evrim Ağacı Ana YouTube Kanalı (Evrim Ağacı)
i. Videolar, bu doküman boyunca verilecek diğer tüm kurallara uymak zorundadır.
ii. Bu kanalda yayınlanacak videolar konu-odaklı olmalıdır. Bilimin herhangi bir alanından bir konuyu olabildiğince detaylı bir şekilde anlatmalıdır.
iii. Bu kanaldaki videolarda "talking-head" ("konuşan kafa") stiline ağırlık vermekteyiz; dolayısıyla kişiler bir arka plan önünde kendilerini çekmeli ve konuyu görsellerle zenginleştirmelidir.
iv. Videolara görsel eklenmesi konusunda 20 Saniye Kuralı takip edilmelidir. Ortalamada her 15-30 saniyede bir en azından 1 görsel (mümkünse video) girmeli ve konuyu pekiştirmelidir. Böylece tekdüze anlatımın sıkıcılığı giderilebilir.
v. Bu kanalda belirli bir süreklilik hedeflenmektedir; dolayısıyla 1 aydan daha seyrek sıklıkta olmayacak biçimde, düzenli gönderimler yapılmalıdır. Çekim ve içerik kalitesine/zenginliğine bağlı olarak nadiren bu kural yönetimin kararıyla ihlal edilebilir.
vi. Videolarda kullanılan ton, heyecan verici, ilgi çekici ve arkadaş canlısı olmalıdır. Çekingen, çok ciddi, tekdüze, sıkkın, bıkkın, vb. anlatımlardan kaçınılmalıdır.
vii. Video uzunluğu en az 10 dakika olmalıdır.
viii. Çekim ve prodüksiyon kalitesi, kanaldaki diğer videolarla benzer olmalıdır.
b. Evrim Ağacı 2. YouTube Kanalı (Evrim Ağacı 2)
i. Videolar, bu doküman boyunca verilecek diğer tüm kurallara uymak zorundadır.
ii. Bu kanalda yayınlanacak videolar daha deneyseldir. Deney gösterimi, podcast, mini-belgesel, video çekimi konusunda deneyim kazanma, yeni girişimler, test yayınları, vb. konulara ağırlık verilmektedir.
iii. Herhangi bir stilin takip edilmesi zorunlu değildir. Çekim ve prodüksiyon kalitesi, kanaldaki diğer videolarla benzer olmalıdır. Örnekler için kanala göz atılabilir.
3. Videolarda kullanılan bütün ses, fotoğraf ve videoların telif hakkı ile ilgili gerekli izinler alınmalıdır. Telif hakkı alınmadan kullanılan materyallerin Adil Kullanım Doktrini'ne uyduğundan emin olunmalıdır. Bu doktrin ile ilgili olarak bu materyalimiz dikkatlice okunmalıdır.
a. Yayınlanması için göndereceğiniz videolarda kullandığınız bütün videoların, görsellerin ve/veya müziklerin tam listesini, bu içeriklere erişebileceğimiz bağlantılarla (linklerle) birlikte tarafımıza iletmeniz gerekmektedir.
b. Eğer video düzenlemesi tarafınızdan yapıldıysa, telif haksız ("royalty-free") kaynaklardan alınan içerikler hariç, tüm videoların kaynakları ekranın tercihen sol alt köşesinde belirtilmelidir. YouTube kanalımızdan konu ile ilgili örnekler görebilirsiniz.
4. Mümkün olduğunca videolarda ücretsiz ve açık kaynak görsellere yer verilmelidir. Aşağıdaki tavsiyelerimiz yardımcı olabilir:
a. Genel: Archive.org
b. Görseller için: Wikimedia Commons, Pixabay, Pexels, Unsplash, USA.gov, Loc.gov, Flickr Public Domain
c. Videolar için: Pixabay, Pexels, Mazwai, Coverr, Videvo, Free-HD-Footage, Vidsplay, Vimeo Stock Footage, WeDistill, Videezy, LifeofVids, YouTube Royalty Free Video, pond5, reddit Stock Footage, cute Stock Footage, Fancy Footage, Videvo
d. Sesler için: Incompetech, BenSound, Free Music Archive, HookSounds, reddit, reddit Önerileri, YouTube Royalty Free Music
5. İçeriklerde "b roll" ya da "b footage" olarak mümkün olduğunca fotoğraflar yerine videolar seçilmelidir.
6. Anlatımı zenginleştirmek adına GIF'lere de başvurabilirsiniz. Yapıları gereği GIF'ler düşük çözünürlükte olduğu için, ekranın tamamını doldurmamalıdır. Ayrıca GIF'ler, yine yapıları gereği kısa oldukları için, anlatımın ilgili kısmını kaplayacak uzunlukta döngüye alınmalı ve tekrar tekrar gösterilmelidir.
7. Yayınlanan özgün videolar en az 1080 piksel (UHD) genişliğe sahip çözünürlükte çekilmiş olmalıdır. 4096 piksel (4K) ve 2048 piksel (2K) genişlikteki çözünürlük tercih edilir; ancak zorunlu değildir. 1080p altı video kayıtları otomatik olarak reddedilecektir.
8. Videolarda, özellikle aksi gerekmiyorsa, titremeye yer verilmemeli; tripod kullanımına özen gösterilmelidir.
9. Videonun ses aralığı 6-12 dB aralığını aşmamalıdır. Bütün sesler ve vokaller rahatlıkla anlaşılabilir ve rahatsız edici olmamalıdır. Mümkünse USB mikrofon ile değil, XLR mikrofonlarla kayıt alınmalıdır.
10. Videoların işleme dosyaları (örneğin Adobe Premiere Pro, Adobe After Effects, Adobe Audition gibi dosyaları) tek bir dosya halinde saklanmalı ve yayından sonra en az 5 sene süreyle silinmemelidir. Evrim Ağacı bu dosyaları sizin yerinize ücretsiz olarak saklamaktadır. Dilerseniz bu dosyaları sıkıştırdıktan ("ZIPledikten") sonra WeTransfer gibi siteler aracılığıyla tarafımıza [email protected] üzerinden iletebilirsiniz.
11. Videolarda genel izleyiciyi rahatsız edebilecek unsurlar bulunuyorsa, bunlar video başında veya ilgili kısımdan hemen önce açık bir şekilde belirtilmeli ve izleyiciye videoyu kapatmak veya o kısmı atlamak için makul bir zaman tanınmalıdır.
12. Özgün videolara Evrim Ağacı logosu eklenebilir; ancak bu zorunlu değildir. Logo, sağ alt köşe haricindeki bir köşeye eklenmelidir.
13. Çeviri (altyazı ve dublaj) videolarında Evrim Ağacı logosu bulundurulamaz.
14. Tamamen telif haksız (örneğin ABD Hükümeti ve organları tarafından yayınlanan) videolar haricinde çeviri veya türev videoları YouTube kanalımız üzerinden yayınlanmayacaktır. Bu videoları internet sitemiz üzerinden yayınlamamız mümkündür. Sitede yayınlanacak olan çeviri videoları altında, orijinal kaynak açıkça belirtilmeli ve video açıklamasına eklenecek bir not ile izleyiciler, orijinal kanala gitmeye teşvik edilmelidir.
15. Tüm videolarla birlikte 1 adet 16:9 oranlarında öne çıkarılan görsel ("thumbnail") gönderilmelidir/yüklenmelidir.
a. Bu öne çıkarılan görsel, genişlik:uzunluk açısından 16:9 oranına uymalıdır.
b. En az 1280 piksel genişlikte olmalıdır.
c. Kanalın güncel öne çıkarılan görsel pratiklerini takip etmelidir. Bunun için kanaldaki son videoların görsellerine göz atılabilir.
16. Tüm videolarla birlikte en fazla 60 karakter uzunluğunda bir başlık seçilmelidir. Evrim Ağacı, başlığı değiştirme hakkını saklı tutar.
17. Tüm videolarla birlikte en az 100 kelime uzunluğunda video açıklaması gönderilmelidir/yüklenmelidir.
a. Gönderilen açıklamalar, başlıkta kullanılan anahtar kelimelerle uyumlu olmalıdır.
b. Açıklama, içeriği tam olarak yansıtmalı ve yanıltıcı olmamalıdır.
c. Evrim Ağacı, açıklamayla birlikte bazı ek açıklamalar yayınlayacaktır.
18. Tüm videolarla birlikte en az 10 adet etiket gönderilmelidir. Etiketler video içeriğini ve açıklamalarını yansıtacak şekilde seçilmelidir.
19. Evrim Ağacı, bütün içeriklerde uygun gördüğü değişiklikleri ve düzenlemeleri yapma, yayınladığı içerikleri sonradan kaldırma, içerikleri yayınlama taleplerini reddetme hakkını saklı tutar.
Evrim Ağacı'nda video yayınlayan herkesin bu kuralları ve kurallar içindeki bağlantıları okuduğu, anladığı ve kabul ettiği varsayılmaktadır.