Yangına bağımlı ekosistemler; yangın ile bir arada evrimleşmiş, yangın görmeleri hâlinde yok olmayan ve tam tersine, yangını faydalı bir araç olarak kullanan bitki, hayvan ve diğer canlıları barındıran yaşam alanlarıdır. Bu ekosistemler, yangına dirençli olmakla kalmaz, aynı zamanda bu ekosistemlerin sağlıklı olabilmesi için düzenli olarak yangına maruz kalmaları gerekir. Bazı çamlar, okaliptüs ve Banksia gibi bazı bitkiler, üreyebilmek için yangına muhtaçtırlar! Yangın ve aşırı yüksek sıcaklıklar olmaksızın bu bitkilerin tohumları aktive olamaz ve üreme döngüsü başlayamaz. Ateş, tohumlarını saran reçineyi eriterek, tohumu açığa çıkarır ve çoğalmasını mümkün kılar.
Yangına bağımlı ekosistemlerde yaşayan türler, yangın sonrasında aktif bir şekilde üreyerek çoğalırlar ve adeta "küllerinden doğarlar". Akdeniz Ormanları, bunun en geniş örneğidir: Akdeniz'e komşu olan ülkelerin neredeyse tamamında, bu denize yakın olan ormanlar "yangına bağımlı ekosistemler" olarak bilinirler. Bu ormanların sağlıklı kalabilmesi için, düzenli bir şekilde yangın görmeleri gerekir. Bu süre, genelde 40-50 yılda bir olarak bilinmektedir; ancak bundan sık yaşanan yangınlara da dayanabilirler. Bu konuda daha fazla bilgiyi buradan alabilirsiniz.
Pirisens adı verilen özellikteki bazı diğer bitkiler ise, yangın dumanını kimyasal bir sinyal olarak kullanır ve üreme döngüsünü başlatır; çünkü toprağı işgal eden ufak bitki ve çalıların yanarak yok olduğu mesajı olarak değerlendirilir. Bu, büyümek için harika bir fırsattır. Yangın sırasında açığa çıkan karikin isimli proteinler, bitki tohumlarındaki KAI2 proteinlerini aktive ederek büyümeyi tetiklerler. Bu, toparlanma adaptasyonlarına bir örnektir.
Yangına Toleranslı Bitkiler
Tabii bitkiler, yangınlardan sonra sadece toparlanma adaptasyonlarını kullanmazlar; tolerans adaptasyonları da önemlidir. Örneğin melez ağacı veya dev sekoyalar gibi bazı bitkilerin kabuklarında görülen kalın termal yalıtım tabakası veya nemli dış kabuk adaptasyonları, yangın direncini arttırır.
Bitkiler arasında yangın direncini artıran bir diğer adaptasyon ise yüksek ağaç taçlarıdır. Yani yaprakların ve meyvelerin yerden çok yüksekte bulunmasıdır. Örneğin Ökaliptüs bitkilerinin ve birçok çam ağacının yaprakları yerden metrelerce yukarıda bulunur, böylece çalı yangınlarından pek etkilenmezler.
