Monogami (ya da Tek eşlilik) bir kişinin hayatı boyunca ya da belirli bir zaman süresince tek eşli olması durumudur.
Doğada her şey üreme üzerine kuruludur. Her canlının tek amacı, yavrularına aktarma yoluyla kendi genlerini nesiller boyunca ayakta tutmaktır. Monogami bunun için kullanılan birçok stratejiden biridir ve hayvanları çok eşli çiftleşmeye iten iki temel unsur vardır.
Birincisi, genetik çeşitlilik yararlıdır. Birçok erkekle çiftleşen dişinin, genetik olarak çok daha fazla çeşit içeren yavrular üretmesi ve bunların yaşam şansını artırması mümkündür. İkincisi, cinsiyet hücreleri üretme bakımından dişilerle erkekler arasında önemli bir fark vardır. Basit bir ifadeyle söyleyecek olursak, sperm üretmek yumurtadan daha ucuza mal olur.
Birçok canlı türü açısından üreme, binlerce yumurta ve sperm üreterek bunlardan en çok sayıda yavrunun hayatta kalmasını umarak beklemekten ibaret. Yani isteseler de tek eşli olamaz bu canlılar. Kuşlardan örnek verecek olursak, albatroslar her iki yılda bir denizden dönerek ömür boyu eşleştikleri partnerleri ile çiftleşirler. Fakat bu onların tek eşli olduğu anlamına gelmez. Albatros yavrularının yüzde 14-24’ünün dişi albatrosun ömür boyu sürdürdüğü beraberlikten olmadığı tahmin edilmektedir. Kısacası, hayvanlar aleminde sekste tek eşlilik bir efsaneden ibaret. Böyle olduğu nadir zamanlarda ise pragmatik nedenler söz konusu olabilir.
Ancak yine de bilinen örneklerden birini vermiş olalım; Angut kuşu. Angut kuşunun eşi öldüğü zaman yanına o anda başka bir yırtıcı hayvan gelse bile eşinin ölüsünün yanından ayrılmadığı biliniyor. Kendisi ölene kadar da başka bir kuşla çiftleşmiyor, bu insanlar tarafından yas olarak görülebilir ancak gerçekte “yas” duygusunu mu yansıtır, bilinmez.
Ben açıkçası soruna yönelik bir gözlem veya çalışma göremedim, iyi okumalar.
Kaynaklar
- Yazar Yok. Bazı Canlılar Neden Tek Eşliliğe Evrildi?. (26 Haziran 2020). Alındığı Tarih: 26 Haziran 2020. Alındığı Yer: Bağlantı | Arşiv Bağlantısı
- Yazar Yok. Gizli Evrimsel Silahımız: Tek Eşlilik. (26 Haziran 2020). Alındığı Tarih: 26 Haziran 2020. Alındığı Yer: Bağlantı | Arşiv Bağlantısı
- Yazar Yok. Tek Eşlilik Ve İnsan Evrimi. (26 Haziran 2020). Alındığı Tarih: 26 Haziran 2020. Alındığı Yer: Bağlantı | Arşiv Bağlantısı
- Yazar Yok. The Evolution Of Social Monogamy In Mammals. (26 Haziran 2020). Alındığı Tarih: 26 Haziran 2020. Alındığı Yer: Bağlantı | Arşiv Bağlantısı