Aslında hipotez-teori-kanun arasında alt-üst ilişkisi yoktur. Bir hipotez ispatlanınca teori, daha da ispatlanınca kanun olmaz. Genelde doğrulanan hipotezler bir araya getirerek yavaş yavaş kanunlara yönelik doğrulanmış bilgiler bütünü yani teori oluştursa da bu terimlerin hangi durumlarda kullanılması gerektiği bilgisi bilim yapmak için önemli bir bilgi değildir. Dolayısıyla hipotez, kanun ve teori gibi sözcükler son derece gevşek bir şekilde kullanılabilir, birbirleri yerine kullanıldıkları da çok sık görülür. Kimi zaman "teorik fizik" gibi alanlarda ortaya çıkan birçok hipotez bir araya getirilerek hazırlanılan ve bazı olguları açıklamaya çalışan bilgi bütünleri de teori olarak anılabilir. Sicim Teorisi ya da Çoklu Evrenler Teorisi gibi. Bunlara yönelik net bir bulgu olmasa da birçok doğrulanmış ve henüz doğrulanmamış hipotez bir araya getirilerek yapılmış bir açıklamalar bütünüdür.
Öte yandan; Evrim Teorisi, Makine Teorisi, Devre Teorisi, Hücre Teorisi, Mikrop Teorisi gibi teoriler ise evrim, makine, devre, hücre, mikrop gibi olguları açıklayan gözlem ve deneyler bütünüdür. Ancak Evrim Teorisi gibi teoriler içinde de hem teori hem hipotez gibi anılan kısımlar olabilir. Sıçramalı Evrim'den hem teori hem hipotez olarak bahsedilebiliyor.
Önemli olan bu isimlendirme değil. Bilim yaparken isimlendirmeye değil, verilere bakılır. Siz de verilere bakarak hangi anlamda kullanıldığını anlayabilirsiniz.
Kaynaklar
- Ç. M. Bakırcı. Bilim Dahilinde Hipotez, Kanun, Gerçek Ve Teori Ne Anlama Gelir?. (9 Nisan 2011). Alındığı Yer: Evrim Ağacı | Arşiv Bağlantısı
- Ç. M. Bakırcı, et al. Bilim Gerçekten Nasıl Çalışır: Hipotezler İspatlanınca Teori, Daha Da İspatlanınca Kanun Olmazlar!. (15 Ağustos 2014). Alındığı Yer: Evrim Ağacı | Arşiv Bağlantısı
- Ç. M. Bakırcı. Newton Yasaları Ve Newton'un Kütleçekim Teorisi Üzerinden Bilimsel Hipotezleri, Teorileri Ve Bilimsel Yöntemi Anlayın!. (24 Aralık 2012). Alındığı Yer: Evrim Ağacı | Arşiv Bağlantısı
- Ç. M. Bakırcı, et al. Çoklu Evren Teorisi Nedir? Paralel Evren Teorisi Ile Farkları Nelerdir? Paralel Evrenler Teorisi Deneysel Mi?. (3 Ocak 2021). Alındığı Yer: Evrim Ağacı | Arşiv Bağlantısı
- Ç. M. Bakırcı. Tarihçiler Ya Da Bazı Bilim Insanları Teori, Hipotez, Kanun Kelimelerini Bilimdekinden Farklı Anlamda Mı Kullanıyorlar?. (14 Mart 2021). Alındığı Tarih: 27 Şubat 2022. Alındığı Yer: Evrim Ağacı S&C | Arşiv Bağlantısı