Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Sorulara Dön
Süleyman Ortaç
Üye
4

Sicim Teorisi veya Çoklu Evrenler Teorisi'ne neden teori denir? Bir hipotez kanıtlanmadan teori olabilir mi?

677 görüntülenme
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
2 Cevap
Ufuk Derin
Öğrenci-Okur

Aslında hipotez-teori-kanun arasında alt-üst ilişkisi yoktur. Bir hipotez ispatlanınca teori, daha da ispatlanınca kanun olmaz. Genelde doğrulanan hipotezler bir araya getirerek yavaş yavaş kanunlara yönelik doğrulanmış bilgiler bütünü yani teori oluştursa da bu terimlerin hangi durumlarda kullanılması gerektiği bilgisi bilim yapmak için önemli bir bilgi değildir. Dolayısıyla hipotez, kanun ve teori gibi sözcükler son derece gevşek bir şekilde kullanılabilir, birbirleri yerine kullanıldıkları da çok sık görülür. Kimi zaman "teorik fizik" gibi alanlarda ortaya çıkan birçok hipotez bir araya getirilerek hazırlanılan ve bazı olguları açıklamaya çalışan bilgi bütünleri de teori olarak anılabilir. Sicim Teorisi ya da Çoklu Evrenler Teorisi gibi. Bunlara yönelik net bir bulgu olmasa da birçok doğrulanmış ve henüz doğrulanmamış hipotez bir araya getirilerek yapılmış bir açıklamalar bütünüdür.

Öte yandan; Evrim Teorisi, Makine Teorisi, Devre Teorisi, Hücre Teorisi, Mikrop Teorisi gibi teoriler ise evrim, makine, devre, hücre, mikrop gibi olguları açıklayan gözlem ve deneyler bütünüdür. Ancak Evrim Teorisi gibi teoriler içinde de hem teori hem hipotez gibi anılan kısımlar olabilir. Sıçramalı Evrim'den hem teori hem hipotez olarak bahsedilebiliyor.

Tüm Reklamları Kapat

Önemli olan bu isimlendirme değil. Bilim yaparken isimlendirmeye değil, verilere bakılır. Siz de verilere bakarak hangi anlamda kullanıldığını anlayabilirsiniz.

121 görüntülenme

Kaynaklar

  1. Ç. M. Bakırcı. Bilim Dahilinde Hipotez, Kanun, Gerçek Ve Teori Ne Anlama Gelir?. (9 Nisan 2011). Alındığı Yer: Evrim Ağacı | Arşiv Bağlantısı
  2. Ç. M. Bakırcı, et al. Bilim Gerçekten Nasıl Çalışır: Hipotezler İspatlanınca Teori, Daha Da İspatlanınca Kanun Olmazlar!. (15 Ağustos 2014). Alındığı Yer: Evrim Ağacı | Arşiv Bağlantısı
  3. Ç. M. Bakırcı. Newton Yasaları Ve Newton'un Kütleçekim Teorisi Üzerinden Bilimsel Hipotezleri, Teorileri Ve Bilimsel Yöntemi Anlayın!. (24 Aralık 2012). Alındığı Yer: Evrim Ağacı | Arşiv Bağlantısı
  4. Ç. M. Bakırcı, et al. Çoklu Evren Teorisi Nedir? Paralel Evren Teorisi Ile Farkları Nelerdir? Paralel Evrenler Teorisi Deneysel Mi?. (3 Ocak 2021). Alındığı Yer: Evrim Ağacı | Arşiv Bağlantısı
  5. Ç. M. Bakırcı. Tarihçiler Ya Da Bazı Bilim Insanları Teori, Hipotez, Kanun Kelimelerini Bilimdekinden Farklı Anlamda Mı Kullanıyorlar?. (14 Mart 2021). Alındığı Tarih: 27 Şubat 2022. Alındığı Yer: Evrim Ağacı S&C | Arşiv Bağlantısı
Bu cevap, soru sahibi tarafından en iyi cevap seçilmiştir. Ancak bu, cevabın doğru olduğunu garanti etmez.
6
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Rauf Ercan
Rauf Ercan
86K UP
Yüksek Lisans Öğrencisi & Okur bir birey.

Hipotez (önsav), bilimsel yöntemle kurulan olay veya olaylar arasındaki ilişkiler kurmak ve olayları bir nedene bağlamak üzere tasarlanmış ve geçerli sayılabilen bir önerme şeklinde tanımlanabilir. Henüz doğruluğu ispatlanmamış temel varsayımlardır.[2] Bilimsel bir ifadenin hipotez kabul edilebilmesi için sınanabilmesi gerekir. Deney ve testler sonucunda "sürekli olarak" varsayılan sonucu veren hipotezler "teori (kuram)" statüsünü alırlar. Hipotezler bir araya gelerek teoriyi meydana getirir. "Gözlemler sonucu hipotezler geliştirilir, hipotezler ispatlanınca teori olur, teoriler daha da ispatlanıp daha fazla kişi kabul edince kanun olur." şeklinde özetlenebilecek söz konusu hiyerarşi, uzun yıllar boyunca okullarımızda okutulmuştur. Ancak bu hiyerarşi, bilimsel camiada geçerliliğini asırlar önce yitirmiş, skolastik düşünceden kalma, kısıtlı ve hatalı bir yaklaşımdır.[1] Bilimsel bir bilgi oluşabilmesi için, gereken aşamaları şu şekildedir;

  1. Problem belirlenir,
  2. konu ile ilgili veri veya veriler toplanır,
  3. hipotez oluşturur,
  4. kontrol deneyi yapılır, eğer kurulan hipotez doğruysa bir sonraki aşamaya geçilir fakat kurulan adım hipotez yanlış ise, tekrar hipotez oluşturulur,
  5. yasa veya teori oluşturur.

Kaynaklar

  1. Ç. M. Bakırcı. Bilim Gerçekten Nasıl Çalışır: Hipotezler İspatlanınca Teori, Daha Da İspatlanınca Kanun Olmazlar!. (15 Ağustos 2014). Alındığı Yer: Evrim Ağacı | Arşiv Bağlantısı
  2. A. Okumuş. Bilimsel Araştırma Teknikleri. Alındığı Yer: cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr | Arşiv Bağlantısı
2
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Sorulara Dön
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Yere Düşen Yemeğe Mikroplar Kaç Saniyede Bulaşır?
Yere Düşen Yemeğe Mikroplar Kaç Saniyede Bulaşır?
Soğukta Kas Tutulur mu?
Soğukta Kas Tutulur mu?
Uzayda Yaşam Dibimizde Olabilir mi?
Uzayda Yaşam Dibimizde Olabilir mi?
Evinizde Büyük Hadron Çarpıştırıcısı (CERN) İnşa Edin!
Evinizde Büyük Hadron Çarpıştırıcısı (CERN) İnşa Edin!
Mars, Yaşama Dünya'dan Daha Uygun Olabilir mi?
Mars, Yaşama Dünya'dan Daha Uygun Olabilir mi?
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close