Bunu anlamak için nostaljiyi anlamak gerek. Evrim Ağacı'nın bu konuda bir videosu var, özetlemeye çalışacağım.[1]
Aslında ortalama bir zamanda pozitif ve negatif olaylara kabaca eş zamanlı olarak maruz kalıyoruz. Gün içinde iyi şeyler de kötü şeyler de oluyor. Kötü şeylerin psikolojik yükü ağır olabilse de beynimiz psikolojik sağlığımızı korumak için unutmakta çok iyi.
Çoğu durumda insanlar üzerinden biraz süre geçtikten sonra yaşadıkları sorunları atlatıp o anda içinde bulundukları sorunlara odaklanmak konusunda da çok iyi. Bu da geçmişte baktığımızda her şeyin şu andan daha pozitif olduğunu sanmamıza neden oluyor. Buna Hayatta Kalma Yanılgısı diyoruz. Tabii ki bunun evrimsel avantajları da var.
Bugün ve geleceğin belirsizliğine karşı, daha önceden test edilmiş ve deneyimlenmiş nostaljik duygulara sığınmak kendimizi daha güvende ve kontrolde hissetmemizi sağlıyor. Başka bir deyişle nostalji, geçmişte zaten ne olacağı bilindiği için belirsizlik durumunda kişilerin moralini yükseltip sağlıklarını pekiştiriyor. Bunların yanında nostaljik hisler, kendimizi ait hissettiğimiz kişi ve gruplara yönelik hislerden oluştuğu için bizi kendi grubumuza daha güçlü bir şekilde bağlıyor. Bu da sosyal bir hayvan türü olan insan için hayati bir öneme sahip.
Nostaljinin bir diğer faydası hayatımız boyunca karşılaştığımız kritik eşik noktalarında bizi destekliyor olması. Ait olduğumuz gruptan belli bir sebep yüzünden ayrı kaldığımızda nostaljinin yarattığı güzel duygular o an için mutlu hissettiriyor ve koyduğumuz hayat amacını hatırlamamızı sağlayarak motivasyon kaynağı oluyor. Geçmişimizdeki güzel anılar, gelecekte benzer anılar yaşama arzumuzu tetikliyor ve bu yönde çalışmamızı teşvik ediyor.
Tabii ki bu hisse kapılırken dikkatli olmak gerek. Yukarıda bahsettiğim gibi nostaljik hisler, Hayatta Kalma Yanılgısı oluşturduğunda bu durum siyaset gibi araçlarla kötüye kullanabilir. Duygularınızı anlamak böyle hatalara düşmemeniz için çok önemli.
Kaynaklar
- Evrim Ağacı. Nostalji: Eskileri Düşünmek Sizi Öldürebilir Mi?. (14 Ağustos 2022). Alındığı Tarih: 13 Eylül 2022. Alındığı Yer: YouTube | Arşiv Bağlantısı